Tekst Andre Twigt
Foto John van Helvert
Zero emissie, aluminium romp
De drie nieuwe aluminium werkboten voor de marine zijn robuust, stoer en bovenal vriendelijk voor het milieu. Ook Defensie neemt de wereldwijde vergroening serieus en dus is gekozen voor een elektrische aandrijving. Het projectteam, ondersteund door senior project-engineer Willem Burger vertelt over de achtergrond van deze logische keus.
Vervanging van Scheldeklasse
De drie boten worden gebouwd door de firma Stormer in Hoorn. Ze komen in de plaats van de huidige vijf werkboten van de Scheldeklasse, die na 35 jaar trouwe dienst worden vervangen. Tot dat de nieuwkomers in 2023/24 klaar zijn, blijven enkele van deze stalen vaartuigen beschikbaar voor hand- en spandiensten in de Helderse Nieuwe Haven, de Waddenzee en de aangrenzende binnenwateren. Het slepen van zeilboten van de Defensie Vaarschool, het leggen van olieschermen, verplaatsen van fenders en pontons maar ook meehelpen bij de beveiliging van de Nieuwe Haven, horen er allemaal bij. “Het is de bedoeling dat de nieuwe vaartuigen al deze taken overnemen”, aldus Willem. De engineer vertelt dat de zero emissie boten ook daar worden ingezet waar diesel aangedreven boten niet meer welkom zijn. Zoals bij de Marinekazerne Amsterdam.
Nederlands fabricaat
De complete boot is gemaakt van aluminium en is van Nederlands fabrikaat. Het snijpakket wordt door een lasbedrijf in Leeuwarden in elkaar gezet, waarna een spuitbedrijf in Harlingen de romp coat. Voor afbouw gaat het casco naar Stormer in Hoorn. Naar verwachting vindt begin juli de tewaterlating van nummer één plaats, waarna het vaartuig in bedrijf wordt gesteld en getest. Afgesproken is dat de firma Stormer twee jaar lang het onderhoud gaat doen, aldus projectleider klein boven water bij Commit Projecten Remco Bouma. Met een lengte van dik 11 meter en breedte van bijna 4 hebben de boten een robuuste uitstraling. Die wordt nog eens geaccentueerd door de dikke rubberen fendering, die beschermt tegen al het zware werk van de kleine krachtpatsers.
Accutechniek met sprongen vooruit
Burger vertelt dat de nieuwe boten een bereik hebben van 80 kilometer en een waterverplaatsing van 9,5 ton. Door de aluminium romp is de boot lichter in gewicht, waardoor de elektrische aandrijving beter aan de gestelde prestatie-eisen kan voldoen. Het krachtige accupakket gaat in principe de gehele levensduur van de boot (30 jaar) mee. “Het vervangen van deze accu’s is zeer kostbaar, aldus Willem. De technicus vertelt dat de techniek op accugebied met sprongen vooruit is gegaan. Bij de verwerving van de sleepboten van de Noordzeeklasse ging men in 2015 uit van een levensduur van zeven jaar. “Nu praten we met gemak over dertig.” “Na de eerste aanbesteding in 2019 bleek dat de aspiraties voor emissieloze sleepboten te hoog lagen voor het budget”, vult contractmanager Remy de Bruin aan. “Daarop hebben we een tweede informatieronde gehouden. Bij die gelegenheid bleek het toch mogelijk te kiezen voor volledig elektrische aandrijving.”
Bolderklasse
Om de boten te mogen besturen, was voor de tweekoppige bemanning aanvankelijk geen specifieke opleiding vereist. Later is door de Havendienst CZSK een klein vaarbewijs verplicht gesteld, waardoor de restrictie ‘dat de boten niet harder dan 20 kilometer per uur mochten varen’, kwam te vervallen. Buiten de bemanning hebben de boten een maximale capaciteit van acht passagiers. Doordat ze ook buiten de marinehaven actief zijn, moeten ze voldoen aan de civiele regelgeving en dienen ze te beschikken over aanvullende reddingsmiddelen, waaronder een reddingsvlot en seinpistolen. De drie boten vormen de zogeheten Bolderklasse. Die bestaat naast de Bolder uit de Beting en de Bakspier; termen uit de sleepwereld. Saillant detail is dat er een generator beschikbaar is voor wanneer de boten voorbij hun actieradius willen gaan en er in de haven onvoldoende laadstroom beschikbaar is. Van deze optie zal bij uitzondering gebruik worden gemaakt, aldus Willem. "Want anders is de boot niet meer emissieloos en komt van vergroening niets terecht. Dat moet je natuurlijk helemaal niet willen.”
