Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie | Vormgeving: Crossmedia | Mediacentrum Defensie
Slimmere nieuwe luchtverdedigingsraket in arsenaal marine
Twee van de vier luchtverdedigings- en commandofregatten (LC-fregatten) en de toekomstige Anti Submarine Warfare-fregatten worden vanaf 2028 voorzien van nieuwe luchtverdedigingsraketten en -technologie. De eerste raket van dit nieuwe type is op 2 juni administratief overgedragen aan Nederland. Deze RIM-162K Evolved Seasparrow Missile (ESSM) Block 2 is een doorontwikkeling van de huidige ESSM waarbij de raket op een aantal belangrijke punten is verbeterd. Hiermee is de nieuwe raket beter werkzaam tegen moderne luchtdoelen op korte afstand.
De hoofdtaak van de LC-fregatten is de verdediging van een compleet vlootverband tegen luchtdreiging. Moderne antischeepsraketten worden steeds geavanceerder, kunnen zeer hoge snelheden halen (4500 tot 5000 kilometer per uur), zijn zeer wendbaar en maken vaak complexe manoeuvres. De huidige luchtdoelraketten van de marine kunnen steeds minder goed omgaan met deze dreiging dus vandaar dat er behoefte ontstond aan een nieuwe raket.
Zelfstandiger
“Het grootste verschil tussen de nieuwe ESSM en de huidige raket is de zoekkop met een eigen radar, waarmee de raket zelfstandig het doel kan vinden”, vertelt projectleider kapitein-luitenant ter zee (TD) Luuk Peeters van de Directie Projecten van COMMIT. “Nu begeleidt de radar van het lancerende schip het projectiel nog de volledige vlucht naar de vijand. Bij de ESSM block 2 neemt de radar in de raket het van de scheepsradar over wanneer de raket dichtbij het doel is. Ook wordt veel functionaliteit in de ESSM Block 2 door software gerealiseerd, wat het veel makkelijker maakt om gedurende de levensduur functionaliteiten te verbeteren of toe te voegen. Hiermee kan de raket aangepast worden wanneer de ontwikkeling van de dreiging daar aanleiding toe geeft”, zegt de overste.
RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) Block 2 in beeld
Van onderzijde naar bovenzijde raket:
- Stuwstraalbesturing zet raket bij lancering in juiste richting
- Staartvinnen maken scherpe manoeuvres met hoge G-krachten mogelijk
- Profielen bevorderen aerodynamica
- Nieuwe functionaliteiten raket zijn softwarematig toe te voegen
- Gevechtslading van 37 kilo
- Zoekkop met actieve radar leidt raket naar doel
Een aantal eigenschappen:
- Lengte: 3,83 meter
- Gewicht: 306 kilo
- Snelheid: tot 4500 kilometer per uur
- Bereik: tot 45 kilometer
De ESSM Block 2 wordt verschoten van de luchtverdedigings- en commando- en toekomstige Anti-Submarine Warfare fregatten. Zowel laagvliegende hypersonische anti-scheepsraketten als objecten hoger in het luchtruim zijn aan te grijpen.
Nieuwe radar
De raketten werken samen met de zogeheten Active Phased Array Radar (APAR). Deze radar draait niet, maar brengt via vier vlakken het luchtruim continu in beeld. De APAR heeft een bereik van 150 kilometer en kan tegelijkertijd meerdere doelen zoeken, volgen en doorgeven aan de vuurleiding waar ze zijn. De nieuwe versie van de APAR is op dit moment in ontwikkeling en wordt in 2027 verwacht. Deze wordt in eerste instantie ontwikkeld voor de nieuwe ASW-fregatten voor onderzeebootbestrijding. De ASW-fregatten vervangen aan het einde van dit decennium de M-fregatten.
Meer moderniseringen
De aanschaf van de raket is een onderdeel van een overkoepelend project waarin de Zr.Ms. De Ruyter en Zr.Ms. Evertsen tegelijkertijd worden uitgerust met de nieuwe APAR en vuurleiding. Ook worden de raketten voor de toekomstige Anti Submarine Warfare-fregatten aangeschaft en komen er test- en simulatiemiddelen. In voorbereiding hierop nam Nederland deel aan de ontwikkeling van de ESSM Block 2 en aan het internationale project voor het opzetten en onderhouden van de productielijn voor deze raketten.
NAVO-samenwerkingsverband
Nederland schaft de raketten aan via de internationale projectorganisatie die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling, productie en instandhouding van de Seasparrow Missile-familie, het NATO Seasparrow Project Office (NSPO). Aan deze projectorganisatie nemen twaalf landen deel, waaronder de Verenigde Staten, Canada, Australië en diverse West-Europese landen. Het NSPO staat onder leiding van een kapitein-ter-zee van de Amerikaanse marine en bestaat uit militairen en burgers van de verschillende deelnemende landen. Daarnaast heeft elk land één vaste vertegenwoordiger binnen het NSPO.
