Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie
De YPR 765, hier op archiefbeeld, is onderdeel van de militaire steun aan Oekraïne
Waarde van militaire steun aan Oekraïne nadert 1 miljard
Nederland heeft inmiddels bijna € 1 miljard aan militaire steun aan Oekraïne geleverd. Minister Kajsa Ollongren heeft de Tweede Kamer hierover vandaag een update gegeven. Oekraïne is mede van deze steun afhankelijk om zich tegen Rusland te kunnen verdedigen.
Bij de vorige update in augustus was de vervangingswaarde van al het geleverde materieel berekend op € 526 miljoen. Dat bedrag is nu opgelopen tot € 697 miljoen. De totale waarde van de steun bedraagt daarmee € 987 miljoen.
Onder dit bedrag valt verder onder meer een militair steunpakket ter waarde van € 120 miljoen. Het betreft hier onder meer T-72 tanks die samen met Tsjechië en de VS zijn gedoneerd. Ook is een bijdrage van € 100 miljoen voorzien in het ‘International Fund for Ukraine’. Vanuit dit fonds wordt materieel gefinancierd dat de industrie rechtstreeks levert.
Nederland draagt daarnaast € 25 miljoen bij aan een NAVO-fonds voor militaire steun aan Oekraïne. Dit geld is bedoeld voor zaken als brandstof, kleding en medische goederen, niet voor wapens.
Invloed op gereedheid
De effecten van de steun op de gereedheid van de Nederlandse militairen, wordt door Defensie – gezien de omstandigheden - nog altijd als acceptabel beoordeeld. Waar leveringen van invloed zijn op de eigen gereedheid, probeert de organisatie die zo snel als mogelijk aan te vullen. Compensatie komt vanuit de algemene middelen en vanuit de European Peace Facility.
Ook bij toekomstige verzoeken houdt Defensie aandacht voor de effecten op de gereedheid. Nieuwe leveringen kunnen er in beperkte mate toe leiden dat de voorziene groei van voorraden minder snel gaat.
11 Luchtmobiele Brigade (11LMB) krijgt naar verwachting vanaf de tweede helft van volgend jaar 41 tactische Vector-terreinvoertuigen. Defensie en de Nederlandse fabrikant Defenture tekenden hier vandaag het contract voor.
De Vectors zijn inzetbaar als basisvoertuig en kunnen worden ingezet voor de ondersteuning van de special forces. De zogenoemde Special Operation Forces Ground Enabling-taak ligt bij 11LMB. De Vector-voertuigen zijn per helikopter te vervoeren. Met de Vectors wordt de operationele gereedstelling en inzetbaarheid van 11LMB gewaarborgd in afwachting van nieuwe airborne vehicles.
Het Korps Commandotroepen (KCT) rijdt al enige jaren met de Vector. De keuze voor hetzelfde voertuig versterkt de samenwerking tussen het KCT en 11LMB.
Airborne Vehicles
Voor de vervanging van de andere luchtmobiele voertuigen van 11LMB werkt Defensie samen met Duitsland in het project Airborne Vehicles. De verwachting is dat de eerste nieuwe voertuigen vanaf 2027 instromen. Het is nu nog niet bekend welk voertuig dit gaat worden.
Eerste gemoderniseerde Apaches aangekomen op Fort Hood
De eerste twee gemoderniseerde Apache-gevechtshelikopters zijn door Defensie Materieel Organisatie (DMO) overgedragen aan de Koninklijke Luchtmacht. De twee helikopters vlogen op 13 december van de Boeing fabriek in Mesa (Arizona, USA) naar het 302 squadron op Fort Hood, USA. Het is de volgende stap naar een moderne, toekomstbestendige gevechtshelikoptervloot.
De ontvangstceremonie vond plaats in klein gezelschap. De twee gemoderniseerde helikopters werden naar Fort Hood gevlogen door vliegers van de US Army. Hier werden ze traditiegetrouw ontvangen door de brandweer met waterbogen. DMO overhandigde het logboek aan de commandant van 302 squadron.
Eind 2023 naar Nederland
Alle Apache-vliegers en techneuten van het Defensie Helikopter Commando (DHC) worden de komende jaren bij het 302 squadron opgeleid voor de nieuwe Echo. Vanaf 2025 is de hele Apachevloot gemoderniseerd en operationeel inzetbaar. Eind 2023 verwachten we de eerste Apache Echo in Nederland.
Defensie brengt af te stoten F-16’s vanuit VS naar Europa
Defensie brengt vanaf vandaag 11 af te stoten F-16’s over van Florida naar Europa. De toestellen vliegen samen met 2 tankvliegtuigen naar de Azoren. Vanaf daar gaan zij donderdag door naar Charleroi. De straaljagers worden daar voorlopig gestald en in vliegwaardige conditie gehouden.
De F-16’s werden in de Verenigde Staten gebruikt voor de opleiding van Nederlandse vliegers. Nu de luchtmacht de overstap maakt naar de F-35, zijn de toestellen daar niet langer voor nodig. De F-16’s zijn verkocht aan de firma Draken International. Het bedrijf wil ze inzetten als ‘oefenvijand’.
Er is vertraging ontstaan bij de overdracht. Om de toestellen in vliegwaardige conditie te houden, is daarom onderhoud nodig. Dat gebeurt bij Sabca, op het vliegveld van Charleroi. Die Belgische maatschappij doet vaker onderhoud aan de Nederlandse F-16’s.
Marine krijgt nieuwe antischeepsraketten
De luchtverdedigings- en commandofregatten (LC-fregatten) krijgen nieuwe antischeepsraketten. In de Naval Strike Missile (NSM) is een vervanger gevonden voor de huidige Harpoon-antischeepsraket. Defensie ondertekende vandaag een overeenkomst met de Noorse leverancier Kongsberg, die de nieuwe raketten naar verwachting vanaf 2025 levert.
De LC-fregatten zijn op dit moment uitgerust met Harpoon-raketten. Deze zijn in te zetten tegen schepen over de middellange afstand. Gezien de leeftijd is het systeem aan vervanging toe. Hiervoor was een vervangingstraject opgestart, waarbij samen met TNO verschillende kandidaten zijn geanalyseerd. De NSM kwam er als beste uit.
De LC-fregatten zijn op dit moment uitgerust met Harpoon-raketten. Deze zijn in te zetten tegen schepen over de middellange afstand. Gezien de leeftijd is het systeem aan vervanging toe. Hiervoor was een vervangingstraject opgestart, waarbij samen met TNO verschillende kandidaten zijn geanalyseerd. De NSM kwam er als beste uit.
Moderner en groter bereik
Het NSM-raketsysteem heeft verschillende voordelen ten opzichte van de Harpoon. Het bereik is veel groter en de raket gebruikt een geavanceerde infraroodzoekkop. Daarmee is het doelwit makkelijker te herkennen, is de raket preciezer en wordt de kans op onbedoelde schade verkleind. Verder is de raket moeilijk te detecteren door vijandelijke schepen door het gebruik van stealth eigenschappen.
Bijkomende voordeel is dat verschillende NAVO-partners zoals Canada, Duitsland, Noorwegen, Spanje, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten het systeem ook hebben geselecteerd. Dit komt de samenwerking ten goede en kan in de toekomst bijvoorbeeld voor schaalvoordelen zorgen, door gezamenlijke inkoop.
Boordradio voor kleine satellieten wint Defensie Innovatie Competitie
Het project voor een prototype van een boordradio voor kleine satellieten is gisteren gekozen tot winnaar van de Defensie Innovatie Competitie 2022. Het winnende bedrijf Isispace krijgt € 200.000 om het idee verder uit te werken. Dat gebeurt samen met Defensie.
Het project van Isispace is nuttig voor de toekomstige satellietbehoeftes van de krijgsmacht. Het bedrijf maakt een of meerdere hard- en softwareprototypes, waarmee getest kan worden. Volgens de jury is het voorstel al op korte termijn belangrijk en in te voeren. De boordradio zou bijvoorbeeld al mee kunnen op de volgende generatie satellieten. Dat gaf uiteindelijk de doorslag.
Defensie wil met een aantal van de overige 4 finalisten in gesprek blijven. Deze voorstellen werden ook als zeer innovatief gezien, maar sloten minder goed aan op de wensen van Defensie. Mogelijk sluiten deze plannen aan bij een eventueel nationaal technologieproject.
Into Space!
Het thema van dit jaar was ‘Into Space!’ Bedrijven konden een concept presenteren over hoe omvangrijke data uit de ruimte tot inlichtingen zijn te verwerken. Of op welke manier Defensie relevante data snel en betrouwbaar bij militairen in een uitzendgebied krijgt. En wat voor ruimtesensoren zijn bijvoorbeeld nodig om militaire dreigingen waar te nemen?
Defensie schetst ontwikkelpad voor ruimtedomein
Defensie wordt voor haar inzet steeds afhankelijker van de ruimte. Denk bijvoorbeeld aan de grote hoeveelheid satellieten, die belangrijk zijn voor communicatie, navigatie en observatie. De Defensie Ruimte Agenda (DRA) beschrijft hoe Defensie zich de komende jaren wil ontwikkelen in het ruimtedomein. En ook de afhankelijkheid hiervan en de dreigingen en ontwikkelingen op dit gebied. Minister Kajsa Ollongen stuurde de DRA op 23 november naar de Tweede Kamer.
Succesvol optreden van de krijgsmacht hangt meer en meer af van data en informatie. Defensie investeert daarom in een optimale beheersing van die beide functies. Informatiegestuurd optreden is een van de pijlers binnen de Defensienota 2022. Doel is om hierdoor de informatiepositie te versterken en minder afhankelijk van anderen te zijn. Hiervoor is extra geld beschikbaar, dat onder meer naar ontwikkelingen binnen het ruimtedomein gaan.
Investeringen
Zo wordt extra geïnvesteerd in personeel voor het Defensie Space Security Centre. Ook is er budget voor het ontwikkelen van satellieten en voor deelterreinen binnen het ruimtedomein. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld navigatie, maar ook ruimteweer en lasersatellietcommunicatie. Ook wordt geld gestoken in onderzoek en technologieontwikkeling op dit gebied.
Defensie doet dit niet alleen. Er wordt nauw samengewerkt met kennisinstituten TNO en NLR en de industrie. Hiermee houdt Defensie ook op termijn hoogwaardige kennis en kunde. Bijkomend voordeel is dat de Nederlandse industrie zich mee kan ontwikkelen en van deze ontwikkelingen kan profiteren, zoals onlangs is aangegeven in de Defensie Industrie Strategie.
Internationaal
Internationaal zet Defensie nadrukkelijker in op samenwerking binnen de EU. Dit gebeurt via programma’s in PESCO, het Europees Defensie Fonds en het Europees Defensie Agentschap. Ook de samenwerking in NAVO-verband wordt op dit gebied intensiever voortgezet.
