Knooppunt van innovatie

Vernieuwing IT centraal bij JIVC en KIXS

Vernieuwing, daar draait het om bij de afdeling Kennis, Innovatie, eXperimenten en Simulatie (KIXS) van het Joint IV Commando (JIVC). Als nieuw hoofd Technologie van het JIVC moet Olivier Sessink richting geven, terwijl Elise Teuben zich als nieuw hoofd KIXS aan de start van veel innovaties bevindt. “Als we willen vernieuwen, moeten we dat vanuit het JIVC samen doen met de gebruikers. Alleen dan sluit de oplossing aan op de behoefte”, zeggen zij.

Een hoofd van de meest experimentele afdeling zonder een technische achtergrond en een hoofd Technologie zonder diploma’s op dat gebied. Kan dat? “Ja, het is zelfs beter”, zeggen ze. “Diversiteit stimuleert innovatie”, vindt Elise Teuben. Sessink: “Als je 10 automonteurs vraagt hoe de volgende auto er uit ziet, krijg je waarschijnlijk een vervolg op iets dat al bestaat. Dat is hun leefwereld. Stel je de vraag aan mensen die allemaal een andere achtergrond hebben, komen er 10 verschillende verhalen uit. Wij moeten dan kijken naar die ene haalbare en revolutionaire. Dat ga je uitproberen. Dát is innovatie.”

In een defensieorganisatie die zich de afgelopen 30 jaar vooral heeft gericht op instandhouding, is dat best een lastige klus. Investeringsbudgetten zijn al jaren van tevoren vastgesteld, en ook oefeningen van de krijgsmachtdelen liggen lange tijd vast. “Dan zitten ze niet altijd op experimenten te wachten. We krijgen wel eens te horen dat KIXS op de muziek vooruit wil lopen. Dan zeg ik: we willen graag dat jullie met de muziek méélopen”, vertelt het hoofd KIXS. “Het is wel essentieel dat we tijdens oefeningen uitproberen welke nieuwe technieken of producten meerwaarde leveren aan de operaties van Defensie.”

Prioriteiten

Niet het JIVC, maar de defensieonderdelen bepalen de prioriteiten. Teuben: “Innovatietrajecten kunnen wel heel vernieuwend zijn, maar je moet ook kijken naar het effect voor heel de organisatie. Als die gering is, dienen wij ons af te vragen of je daar zoveel energie in moet steken.” Hebben de operationele commando’s wensen, dan gaat KIXS ermee aan de slag. “Succesvolle innovatie moet daarna in opdracht gegeven worden bij de productieorganisatie. Die keten van experiment naar behoeftestelling en implementatie is soms een lastig traject. We zijn continu op zoek naar verbeteringen in dit proces”, vult Sessink aan.

Purple NECtar

Bovendien zijn Defensie en JIVC niet als enige bezig met vernieuwing. “Waar de markt al bezig is met innovaties, hoeven we zelf geen energie in te steken. We kijken goed om ons heen, zowel binnen Defensie als bij onze bondgenoten en de industrie”, weet Sessink. “De oefening Purple NECtar (PN) is een heel goed voorbeeld hoe we interoperabel samen met de industrie en de kennisinstituten tot nieuwe oplossingen kunnen komen.” PN is een jaarlijks evenement waarbij 3 weken lang diverse experimenten in de operationele omgeving worden getest. De doelstelling is met behulp van innovaties het optreden van de operationele commando’s te verbeteren. Op basis van een aantal scenario’s, vragen en behoeften van die OPCO’s krijgen marktpartijen de kans hiervoor een oplossing te zoeken. “Maar ook als de markt de innovatie doet, moet er een behoeftestelling volgen om de oplossing uiteindelijk bij de gebruiker te krijgen”, onderstreept Elise Teuben.

Tanker

Sessink heeft met een beetje pijn in het hart KIXS overgedragen aan Teuben. “Ik zal zeker de mensen missen. Dat enthousiasme. Als je over de gang loopt heb je bij de koffieautomaat al bij wijze van spreken 10 nieuwe ideeën gehoord. Nu stuur ik in plaats van die kleine speedboot, een hele tanker - het JIVC. Onze IT draait op vliegvelden, schepen, ziekenhuizen, in ieder wapensysteem en we hebben te maken met rubriceringen: er bestaat geen IT-organisatie die zoveel verschillende zaken tegelijk heeft. Iedere defensiemedewerker heeft in zijn dagelijkse werk met de IT van het JIVC te maken. Voor de een is dat een combat management systeem, voor de ander een IED-jammer of een radio. Iedereen gebruikt de IT voor zijn verlof, dienstreizen en e-mail. Met al die complexiteit sneller vernieuwen, terwijl alles blijft werken is de uitdaging.”

Maar ook het aan elkaar ‘knopen’ van alle sensoren die de wapenplatforms hebben, kan volgens Teuben en Sessink waardevolle data opleveren. “De basis bij militair optreden is zoveel mogelijk de juiste informatie direct beschikbaar te krijgen. Dus waarom zou je bijvoorbeeld de sensor van het kanon op de CV90, die toch aanstaat, niet inzetten?”, vraagt Sessink zich af.

Menskracht

Ook bij het JIVC zelf is door de bezuinigingen lang niet vernieuwd. “Om die oudere systemen draaiende te houden heb je veel menskracht nodig”, constateert het hoofd Technologie. “We staan nu aan de vooravond van het automatiseren van de IT zelf, een van de onzichtbare vernieuwingen. Ook al ziet de eindgebruiker daar niets van, ze zijn toch minstens zo belangrijk als de zichtbare. Je kunt immers hiermee de efficiency van het JIVC vergroten en de focus bijvoorbeeld meer leggen op informatiegestuurd optreden of de digitale weerbaarheid.”

Keuzes

KIXS is bezig te bezien of het verzamelen van data kan leiden tot een beter operationeel optreden. De data van simulaties vormen daar een groot onderdeel van. “Je kunt zo bepalen hoeveel brandstof een bepaalde eenheid tijdens een oefening verbruikt. Maar ook waar je het best je brandstofvoertuigen op welke tijd kunt neerzetten. Dan kun je een veel betere op feiten gebaseerde operatie uitvoeren. Natuurlijk houd je mensen nodig om de keuzes te maken, want computers houden geen rekening met onzekerheden.”

Gezien de razendsnelle IT ontwikkelingen, zoals Artificial Intelligence, datascience en simulatie, zijn opleidingen en de werving van nieuw talent cruciaal. “Natuurlijk kijken we daarbij naar technische vaardigheden, maar een diploma is niet altijd leidend. Competenties of iemand in het team past, initiatief toont en communicatief sterk is, wegen minstens net zo zwaar”, zegt Sessink. Elise Teuben vult aan: “Diversiteit is een voedingsbodem voor creativiteit. Als ze allemaal door hetzelfde hokje zijn gegaan, komen er uiteindelijk ook dezelfde mensen uit. De dynamiek van variatie in je medewerkers werkt bovendien veel prettiger.”