Tekst Evert Brouwer

“We kunnen het niet meer alleen”, is een veelgehoorde kreet binnen de Defensie Materieel Organisatie. Met de intrede van de term Gouden Ecosysteem wordt aangegeven dat Defensie, kennisinstituten en industrie samen moeten optrekken om het beste, meest innovatieve materieel te verwerven. Materieelgezien richt de schijnwerper op bedrijven of kennisinstituten die een binding met de DMO hebben. Deze maand is dat Hirtenberger Defence Group GmbH, leverancier van de nieuwe 60 millimeter mortieren.

Je verwacht het niet, in zo’n aardig Oostenrijks dorpje op een kleine 45 autominuten ten zuiden van de hoofdstad Wenen. Midden in de leefgemeenschap staat aan de Leobersdorfer Strasse sinds 1860 de fabriek van ‘onze’ nieuwe 60 millimeter mortieren. In veel gevallen zou zo’n vestiging centraal in een woongemeenschap aanleiding zijn voor protesten. Maar er was geen welvarend Hirtenberg geweest zonder die Hirtenberger Group. “We hebben hier werknemers van de 4e of 5e generatie uit 1 familie. Daar zijn ze ook heel trots op”, weet salesmanager Martin Perka van Hirtenberger Defence Europe GmbH.

Het is een zonnige na-zomerdag in Oostenrijk. Een prima dag dus om te zien hoe de ‘Nederlandse’ 60 millimeter mortier het doet onder de kundige en veilige handen van de specialisten. Hirtenberger – dat zelf(s) de bedrijfsbrandweer regelt - mag daarvoor gebruik maken van een oefenterrein van de Oostenrijkse landmacht.

De instructeurs van het Korps Mariniers zijn deze zomer in 't Harde opgeleid op de 60 mm. (foto: sergeant-majoor Gerben van Es)

Het is niet de eerste keer dat we met Mark van Riele van TBM – dat al jaren Hirtenberger in Nederland vertegenwoordigt - de 60 millimeter in actie zien. Immers, nog maar een paar maanden geleden begon op het Artillerie Schietkamp (ASK) in ’t Harde de opleiding van instructeurs voor het Korps Mariniers en het Korps Commandotroepen. Dat gebeurde nadat de Defensie Materieel Organisatie (DMO) het raamcontract met Hirtenberger had ondertekend. Het bedrijf is daarmee niet alleen leverancier van de systemen, maar zorgt ook dat toebehoren en munitie piekfijn in orde zijn. “Daar schrikken wij niet voor terug”, zegt Perka. “We zijn een relatief klein bedrijf en kunnen daardoor snel en flexibel op de wensen van onze klanten inspelen.”

Keuze

In de 8 bedrijven van de Hirtenberger Group werken wereldwijd 2200 mensen, waarvan 800 in de ‘geboorteplaats’. Hirtenberger Defence Systems afficheert zich als ‘The Mortar Company’. Een keuze die in 2004 werd gemaakt toen de markt voor defensiematerieel flink aan het krimpen was. Tot die tijd maakte het bedrijf nog veel meer, zoals kleinkaliber munitie, 105 en 155 millimeter granaten en tankmunitie. Dat laatste voor de inmiddels uitgefaseerde Oostenrijkse Jagdpantzer Kürassier. “Dat was te veel en daarom heeft onze defensiepoot zich gericht op een nichemarkt: de mortieren. Behalve de draagbare 60 mm, leveren we ook 81 en 120 mm mortieren over de hele wereld”, stelt Martin Perka.

Een Oostenrijkse militair met de 60mm op de rug. (Foto: Hirtenberger)
De entree van het bedrijf in Hirtenberg. (Foto: Hirtenberger)

Wensen

Behalve bijvoorbeeld Italië en Albanië, heeft het Verenigd Koninkrijk – belangrijk als partner voor het Korps Mariniers – de 60 mm van Hirtenberger in gebruik. “We hebben het systeem geheel aan de wensen van de gebruiker daar aangepast. De schietbaan ligt zoals je ziet vlakbij onze fabriek. Dat biedt ons de kans samen met onze klanten te kijken naar de beste oplossing voor hun wensen. De Engelsen vonden bijvoorbeeld dat het neerzetten van de bodemplaat te lang duurde. We zijn toen met alle betrokkenen gaan zitten om ervoor te zorgen dat de afnemer helemaal tevreden is. Van die innovaties profiteert Nederland ook. Maar als er nu nog problemen bij het Korps Mariniers of Korps Commandotroepen naar voren komen, staan we klaar daarmee aan de slag te gaan.”

Meten is weten, zeker bij het maken van de granaten. (Foto: Hirtenberger)
Vuur! Nederlandse mariniers-instructeur wenden deze zomer aan het product van Hirtenberger. (Foto: sergeant-majoor Gerben van Es)

Test

Hirtenberger maakt overigens niet alles aan de 60 mm mortieren zelf, maar assembleert de onderdelen die door onderaannemers in voornamelijk Oostenrijk en Duitsland worden gefabriceerd. Alles, munitie incluis, krijgt dan een uitgebreide test op het schietterrein, met een gedetailleerd onafhankelijk rapport. “De Nederlandse eisen zijn weer anders dan die van de Britten of Italianen”, vertelt Perka.

Dat geldt ook voor de veiligheidseisen van de verschillende typen munitie. Maar hoe zit dat dan met opslag van die explosieven in een bewoonde omgeving? Waar zijn de bunkers? Perka lacht en wijst op een berg achter de loodsen: “We hebben hier achter ons een natuurlijke opslagruimte. Alles dat explosief is, ligt 5 kilometer diep in de berg. Veiligheid voor alles, dat geldt zeker ook voor Hirtenberger.”

Op de munitiekisten is de leverancier duidelijk te lezen. (Foto: sergeant-majoor Gerben van Es)

Hirtenberger Hongaars

Pas onlangs is bekend geworden dat de defensietak van Hirtenberger in handen is gekomen van het Hongaarse staatsbedrijf HDT Védelmi Ipari Kft. De nieuwe eigenaar garandeert dat de werkzaamheden en leveranties doorgaan zoals het bedrijf gewend is. Hirtenberger laat weten dat ze met deze overname een sleutelrol gaat vervullen in de nationale defensie-industrie van Hongarije.