Veiliger ruimen dankzij camera’s

EOD test nieuw videoregistratiesysteem

Voorzichtig legt sergeant-1 Jaap een lus van tape om de ontsteker van een Engelse 250-ponder bom. Daaraan bevestigt hij een zogenoemde spinner. Met behulp van een mechanische klemplaat zal hij het ‘pistool’, een bepaald type ontsteker, uit de bom proberen te draaien. In het oog springen 2 witte camera’s op statieven, die op de ruimer zijn gericht, en een bodycam op de schouder van de sergeant. Ze zijn onderdeel van het nieuwe, draadloze videosysteem van de EOD, bestaande uit 3 sets van 6 camera’s, dat ruimingen van explosieven moet vastleggen. Vandaag vindt de acceptatietest plaats in de ‘bommentuin’ van het EOD-oefenterrein: doet ‘ie het, of doet ‘ie het niet?

“Het loopt gewoon!” Adjudant Rob Martens wijst enthousiast naar de haarscherpe beelden op het computerscherm. Op gepaste afstand van de bom, in de kofferbak van een Amarok, bedient de materiedeskundige van het EOD met een joystick de camera’s. Alle collega’s en anderen die bij dit project betrokken zijn, kijken geconcentreerd over zijn schouder mee. Even later voegt sergeant-1 Jaap zich bij hen voor het resultaat. Is de ontsteker er helemaal uitgekomen of is er een stuk afgebroken? Martens zoomt in. “Het is gelukt, hij is eruit.”

Gezonde spanning

“Voorheen moesten we wachten en dan zelf naar het explosief lopen”, legt de adjudant uit. “Maar dat wil je liever niet… Nu kunnen we op veilige afstand meteen zien hoe het is gegaan.” Ook het hart van Jaap, van het 4e peloton Conventioneel, gaat sneller kloppen bij dit sterke staaltje techniek. “Het maakt ons werk veiliger. Niet dat ik bang was, maar ik voelde wel altijd een gezonde spanning bij dit soort ruimingen, was me bewust van het gevaar.” 

Soms kun je niet zonder camera’s, vertelt hij. “Bij het uitdraaien van een ontsteker van bakeliet gebruiken we de methode ‘watersnijden’. Dan zijn camera’s noodzakelijk om te zien of je diep genoeg zit. Daarvoor gebruikten we tot nu toe een heel oud camerasysteem in een complete bus waar iemand voortdurend aan het streamen was. Nu gaat het veel simpeler, sneller én hebben we beter beeld. We zijn van een 5,5 naar een 9,5 gegaan.” 

Vertraging

Het EOD had dringend een nieuw systeem nodig, beaamt Sharief Imambuks, projectleider en systeemmanger bij DMO/JIVC. “Het proces had 2,5 jaar moeten duren, maar liep meer dan een jaar vertraging op omdat het complexer was dan gedacht. Je kunt iets in je hoofd hebben, maar het moet technisch wel mogelijk zijn. Daarom ben ik hartstikke blij dat het uiteindelijk toch is gelukt, de test vlekkeloos is verlopen en we een tevreden gebruiker hebben.”

Martens prijst het werk van DMO. “Wij hebben onze wensen kenbaar gemaakt, DMO heeft de inkoop gedaan en de technische eisen beschreven, daar hebben wij geen verstand van. Het systeem moest gebruiksvriendelijk worden, en dat is gelukt. Iedere EOD’er kan het met behulp van een simpele handleiding opzetten.”

Miljoenen per uur

Het nieuwe systeem creëert meer mogelijkheden, zoals voor het CBRNe-team. “Het kost veel tijd voordat zo’n ruimer door de ontsmettingsstraat is en heeft uitgelegd wat hij heeft gedaan,” legt Martens uit. “Nu kan een collega via de camera’s meekijken en het direct overnemen.” Dankzij het aantal sets kunnen we bovendien op meer plekken tegelijk opereren. Dat was eerst niet mogelijk, met alle gevolgen van dien. Zoals bij de aanleg van de nieuwe rijksweg A4, een paar jaar geleden, waar 2 bommen werden gevonden. Martens: “Zoiets kan miljoenen per uur kosten aan het afsluiten van de snelweg en het treinverkeer, het omleiden van het vliegverkeer en regelen van vervangend vervoer.” 

Nu het gevaarlijkste deel van de 250-ponder eraf is, kan de bom naar een andere locatie worden vervoerd en daar gecontroleerd tot ontploffing gebracht. Zover voert het vandaag niet. De camera’s hebben hun werk gedaan en verdwijnen weer in de zwarte koffers. Ze mogen blijven. De test is geslaagd. Wanneer de camera’s de vuurdoop krijgen, is niet te voorspellen. Adjudant Ron Boot, die verantwoordelijk is voor de dagelijkse uitvoering van de ruimdienst: “Soms krijgen we 2 meldingen per maand binnen van bommen waarbij camera’s nodig zijn tijdens de ruiming, soms 2 maanden niet. Maar als dat telefoontje komt, zijn we er klaar voor.”