Tekst KAP Joris van Duin
Foto Hans Roggen
‘Train as you fight’ steeds dichterbij voor Vuursteunschool
Defensie start het ene na het andere innovatieproject. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale sectie voor: de afdeling Innovatie. In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere projecten en programma’s. Ditmaal augmented reality-brillen voor in het veld en een reusachtige simulator – Joint Fires Training and Exercise System – in de vuursteunschool van het VustCo in ‘t Harde. Voor de achteloze burger een enorme mancave, voor militairen dé manier om te trainen in doelopsporing en vuursteuncoördinatie.
Verscholen in de bosjes op een heuvel, ontdekt een Fire Support Team (FST) vijandelijke raketartillerie tussen 2 gebouwen. Het is een directe dreiging voor eigen troepen en dus moet het zo snel mogelijk worden uitgeschakeld. Ze berekenen de coördinaten en geven die door, waarna de Joint Terminal Attack Controller luchtsteun aanvraagt. Binnen mum van tijd verschijnt een F-35 aan de horizon en schiet de artillerie aan gort. Missie geslaagd.
Train as you fight, is bij Defensie een veelgehoorde kreet. In het geval van FST’s is dat nog geen sinecure.
‘Deze simulator is een prachtig alternatief’
Duur
“Vuursteun is duur. Daarnaast heb je op oefenterreinen te maken met restricties. Zo geeft het gebruik van zware munitie geluidsoverlast en zijn er veiligheidsbeperkingen. Realistische scenario’s in het echt uit te voeren met live vuursteun van de artillerie of vliegtuigen en helikopters is nogal lastig. Daarom is deze simulator een prachtig alternatief.”
Aan het woord is Jur Onderstal. Op zijn cv staan tientallen jaren ervaring bij de artillerie. Sinds geruime tijd werkt hij in ’t Harde bij het Defensie Expertise Centrum Joint Fire Support. Sinds juni is hij met FLO en doet hij hetzelfde werk, maar dan als burger. Met gepaste trots laat hij het Joint Fires Training and Exercise System (JFTES) zien, waarin FST’s sinds 2022 levensecht trainen en meters maken.
Fire Support Team
Een FST, ingedeeld bij (pantser)infanteriecompagnieën en brigadeverkenningseenheden van de landmacht, bestaat uit 6 militairen. Een commandant, 2 Forward Observers (FO), een Joint Terminal Attack Controller (JTAC), een Laser Operator (LO) en een chauffeur. De JTAC is verantwoordelijk voor de eindgeleiding van vuursteun door vliegtuigen en helikopters. De FO is dat voor eindgeleiding van artillerie en mortieren. De LO markeert doelen met laserapparatuur, speciaal voor lasergeleidewapens.
‘De Fennek-chauffeur zit daadwerkelijk achter het stuur’
Gedetailleerd
Het JFTES is geen sim zoals we die kennen van de Colt. Hij is stukken groter en kan 2 teams herbergen die tegelijkertijd trainen: eentje links en eentje rechts. Tientallen schermen, toetsenborden en joysticks vullen de tafels. Er is plek voor role players, vliegers en natuurlijk voor elk FST-lid. Zo zit de Fennek-chauffeur daadwerkelijk achter het stuur en kijkt de commandant tussen de kenmerkende horizontale lamellen naar buiten. De Forward Observers en JTAC staan in het voorterrein, achter zandzakken in de dome en cilinder.
Jur: “In de dome en cilinder kunnen ze in hun sector om zich heen kijken en het lijkt daardoor net alsof de FO en JTAC daadwerkelijk op locatie zijn. We kunnen in verschillende terreinen trainen; Europa, Afrika, het Midden-Oosten en Azië. Een aantal terreindelen in Nederland en Duitsland zijn digitaal zeer gedetailleerd nagebootst. Zo kunnen militairen in het echte gebied een oefening of inzetoptie voorbereiden en deze daarna uitvoeren in de simulator.”
Nachtkijkers
In de observatieposten liggen spullen die het FST ter beschikking heeft. Denk aan communicatieapparatuur en geavanceerde (nacht)kijkers, zoals de Laser Target Designator en Jim Compact.
Wie de vijand daarmee weet te lokaliseren en die informatie op de juiste manier ‘de lijn’ in brengt, oogst resultaat. Niet veel later treft de eigen artillerie, mortieren, vliegtuigen of Apache doel. Of, bij onjuiste gegevens, dus niet. Uitgaande raketten zijn door rookpluimen zichtbaar in de dome, gevolgd door een ontploffing, vuur en nog meer rook. Als de JFTES-operator flink aan de volumeknop draait, voel je de explosie zelfs.
‘De jongens gaan helemaal op in het scenario’
Onder vuur
JFTES is van bijna alle markten thuis. Zo bevinden militairen zich op het ene moment onder een stralende zon. Maar kunnen de sim-operators met een paar klikken het scenario veranderen: het weer, terrein, dag/nacht, beschikbare apparatuur, munitie en de vijand.
“Je merkt dat die jongens dan helemaal opgaan in het scenario. We kunnen het zo gek maken als we zelf willen. Met veel lucht- en grondassets, meerdere opdrachten tegelijkertijd en stress door oplopende vijanddruk. We laten ze hier flink zweten”, zegt Jur. “De reacties op trainen in JFTES zijn vaak positief. Al zouden we er nog meer uit kunnen halen als we hier non-stop dedicated operators hebben.”
Om bij de tijd te blijven, is de simulator haast constant in ontwikkeling. Jur: “Elke keer als er nieuwe voertuigen, munitie of spullen zijn, is het belangrijk dat wij die veranderingen ook doorvoeren.” Als voorbeeld noemt hij de Fennek. Die ondergaat een Midlife Update (MLU) en krijgt daarmee allerlei nieuwe snufjes.
‘Je moet live blijven oefenen, want de realiteit valt nooit helemaal te simuleren’
Zwart-wit
Zo kleurt het scherm van de uitschuifbare camera van de Fennek (de Beobachtungs- und Aufklärungsausstattung, beter bekend als de BAA-kop) nu nog zwart-wit. Na de MLU is die in kleur. Dat geldt daarna dus ook voor de schermen in de simulator. En wat te denken van het programma FOXTROT? Dit is de vervanging en modernisering van tactische communicatiemiddelen in voertuigen, schepen en systemen ‘op de man’. Maar dus ook in het JFTES. “We hebben regelmatig te maken met software-updates”, vat Jur samen.
Een grote verbetering is een update die komend jaar op het programma staat. Nieuwe beamers moeten de beeldkwaliteit nog verder omhoog krikken. Ook komen er meer geo-specifieke kaarten beschikbaar.
Experiment ROARS
Trainen in het Joint Fires Training and Exercise System is al een enorme stap richting ‘het echie’. Het project Realistic Outdoor Augmented Reality System (ROARS) doet daar nog eens een schepje bovenop. Om ook tijdens een oefening geïntegreerd met manoeuvre-eenheden en in verstedelijkt gebied te kunnen trainen maken de waarnemers gebruik van een beeldscherm op hun hoofd (zie foto onder deze alinea).
Via augmented reality staan de militairen van een FST fysiek daadwerkelijk in het veld en zien ze gesimuleerde dingen zoals vijandelijke infanteristen of tanks. Daartegen kunnen militairen dan ook weer gesimuleerde acties ondernemen met raketartillerie of een F35 als effectoren. Tijdens experimenten met ROARS, eerder dit jaar, werden enkele praktische en technische problemen ontdekt die nog opgelost moeten worden.
“Zo zagen we dat het cruciaal is dat de digitale terreinhoogtes exact kloppen, omdat anders het vijandelijk doel in de lucht zweeft. Ook is het lastiger voor een waarnemer om via de bril de afstand en coördinaten in te schatten. Het kost dus nog wat meer tijd voordat we ROARS net zoals JFTES voor training kunnen inzetten, maar de potentie is er zeker.”
Echte bommen
Alle simulatie-ontwikkelingen ten spijt: er gaat niks boven écht trainen. In het veld. Met echte regendruppels, wind of zonnestralen. Met echte munitie en echte explosies. Jur: “Sommigen denken dat simulatoren het live trainen kan vervangen. Dat zie ik anders. Je moet dit echt als aanvulling zien op het echte werk. Je moet live blijven oefenen. Want de realiteit valt nooit helemaal te simuleren, het blijft mensenwerk.”
