Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto Kick Smeets
DGOTC opent medisch realistische oefenruimte
Genezeriken trainen in een realistische context. Dat wilde het Defensie Gezondheidszorg Opleidings- en Trainingscentrum (DGOTC) bereiken met een nieuw oefengebouw, dat in april in gebruik werd genomen. Het resultaat is een multifunctioneel complex waar in iedere ruimte een andere oorlog woedt.
“Klaar respiration. Door naar circulation. Hercontrole tourniquet? Bloeding staat nog.”
Huzaar-2 Tenzin buigt zich over het slachtoffer dat buiten westen voor hem ligt. Gestructureerd en gecontroleerd werkt hij zich door het medisch protocol heen. Zijn aanpak staat in schril contrast met de ruimte waar de gewondenhelper in opleiding zich bevindt, want om hem heen is het chaos. In de slaapkamer heeft duidelijk een explosie plaatsgevonden. Het puin beperkt Tenzins bewegingsruimte, gesloopte meubels bevinden zich her en der in de kamer en de geur van rook is onmiskenbaar. Het gebeurt allemaal op de Korporaal Van Oudheusdenkazerne in Hilversum, maar de ruimte heeft alles weg van een oorlogsgebied.
Boeiende omgeving
Welkom in het nieuwe house of practice van het DGOTC. Het karkas van het pand stond al en werd reeds gebruikt voor oefeningen. “Het gebouw was echter compleet kaal”, vertelt Michaël Leenhouwers, afdeling Learning & Development bij het DGOTC. “De opleiders kwamen een paar jaar geleden met het idee de ruimte aan te pakken. Leren moet namelijk betekenisvol, realistisch maar ook leuk zijn en dat gaat niet in een steriel hok. Wil je dat mensen gemotiveerd kennis en vaardigheden opdoen, moet je een boeiende omgeving creëren. Een context die een militair echt tegen kan komen in zijn of haar werk.”
‘Een slager leid je ook niet op in een kaaswinkel’
Kaaswinkel
Geneeskundig personeel situationeel opleiden in een authentieke context werd het doel. Om 2 redenen, beschrijft Leenhouwers. “Je leert als genezerik optreden in een bijzondere omgeving, wat niet altijd makkelijk is, maar wat wel bij diens werk hoort. Een slager leid je ook niet op in een kaaswinkel.” Daarbij helpt een dergelijk gebouw bij de motivatie van de militair en de relevantie van de taak. “Het gebouw geeft betekenis bij het uitvoeren van je werk.” Het belang staat als een paal boven water: “Kennis en vaardigheden opdoen maar ook behouden is ontzettend belangrijk, want in ons geval kunnen de mensen het verschil maken tussen leven en dood.”
Andere visie op opleiden
Het nieuwe oefengebouw past volledig in de switch die binnen de opleidingswereld is gemaakt. Rond 2018 heeft het DGOTC een andere visie op opleiden gekregen, beschrijft Leenhouwers. Plat gezegd: minder ‘vinkjes halen’ en informatie sponzen, maar juist meer naar het actief leren, oftewel meer zelf doen... “De kennis van trauma viel snel weg als collega’s eenmaal bij de operationele eenheden zaten”, legt hij uit.
Bij het DGOTC gooiden ze het daarom over een andere didactische boeg begin dit decennium. Meer actief leren zorgt voor een minder snel verval in kennis en vaardigheden, maar maakt de lerende ook zekerder en minder gespannen bij het uitvoeren van casussen. Met behulp van leertakenboeken en een moderne digitale leeromgeving verlegden ze de focus naar meer zelfstandigheid van de cursist.
Naast de conceptuele verandering is daar nu dus ook het house of practice bij gekomen. De verschillende kamers in het oefengebouw passen ook in het principe kruipen, lopen, rennen. Afhankelijk van de fase in een curriculum kan de complexiteit vergroot worden door bijvoorbeeld het toevoegen van rook en geluid.
Als in Aleppo
Al voor het gebouw is de wanorde compleet. Aan de zijkanten zijn de muren weggeslagen. De zwarte vegen op de gevel verraden vergeten vlammen. Dan het plein. In de bergen puin staat een verwoeste ambulance geparkeerd. De speeltoestellen zijn kapotgeslagen, alsof een explosie even tevoren heeft plaatsgevonden. “Het is nagemaakt van een foto van een wijk uit het Syrische Aleppo”, vertelt Leenhouwers, die vervolgens het gebouw inloopt.
Van hotel tot woonkamer
Het gebouw is thematisch ingedeeld, waardoor verschillende groepen er tegelijk gebruik van kunnen maken. In de gangen zie je weinig, maar elke kamer van het gebouw biedt een afzonderlijke trainingsruimte. In de vleugel waar huzaar Tenzin werkt is de oorlog voelbaar. De woonkamer en de slaapkamer zijn compleet onbewoonbaar: overal liggen brokstukken en overal waar je kijkt zie je kleine taferelen. Zoals een gesloopt kinderbedje met een plas bloed, een piano met gesmolten toetsen of meubels die door een explosie door de kamer zijn geslingerd.
Kombuis
In de andere vleugel is een ‘normale’ woonruimte, maar ook een hotel inclusief lobby. Uit de werkelijkheid gegrepen, ware het niet dat een flinke plas bloed onheil verraadt. “Perfect om bijvoorbeeld een instap te trainen”, vertelt Leenhouwers. Het oefengebouw is helemaal geschikt voor paars optreden, want ook de marine krijgt de ruimte. De achterzijde van het gebouw is als het achterdek van een marineschip, inclusief bolders en scheepsbel. Binnen zijn ook een brug, een kombuis en een machinekamer ingericht.
Het oefengebouw is tot stand gekomen met behulp van het Ontwikkelfonds van DOSCO. Primair is het voor alle genezeriken binnen Defensie bedoeld, maar ook partners als de politie kunnen er trainen.
Volgens Leenhouwers was het een bijzondere samenwerking van alle partijen, van aannemer, bouwvakkers tot visueel experts. “Ik vind het bijna jammer dat het bijna klaar is.”
‘In Oekraïne is dit dagelijkse realiteit’
Eng en écht
Instructeur sergeant-majoor Annik Timmerman is ontzettend blij met de nieuwe trainingsfaciliteit. “De ruimte helpt enorm bij het neerzetten van de juiste mindset. Je wordt direct bewust gemaakt dat je in een gevechtssituatie zit. Dat dwingt je meer tactisch te denken in een medisch scenario en begint al bij de vraag: is het Care Under Fire of Tactical Field Care?” Kruipen, lopen, rennen is het devies in de opleiding tot militair genezerik. “Met het gebouw bieden we opleidingen op maat. Eerst optreden in de ruimte, zonder externe invloeden. Als we de moeilijkheidsgraad opvoeren, kunnen we geluid en rook toevoegen. Mochten de collega’s ooit in zo’n situatie terechtkomen, dan hebben ze een referentiekader van hoe je in zo’n situatie je werk moet doen en weet je wat er bij zo’n stresssituatie in je hoofd gebeurt.”
Timmerman is zelf net terug uit Duitsland, waar hij bij EUMAM les gaf in medisch optreden aan Oekraïense militairen. “Ik heb onze trainingsruimte laten zien aan hen. Ze zeiden dat de ruimtes één op één waren te vertalen met gebouwen in Oekraïne, waar dit de dagelijkse realiteit is. Het is bijna eng hoe echt het lijkt.”
Puin
Daar sluit huzaar Tenzin zich bij aan. “De ruimte zag eruit alsof er net iets ontploft was. Dat was wel een verrassing”, glimlacht hij. “Top dat we dit hebben. Als je video’s uit Gaza of Oekraïne bekijk, zie je hoe militairen vechten vanuit gebouwen, soms midden in een woonwijk. Goed dat we dat hier kunnen oefenen. De ruimte is klein, overal ligt puin, meubels staan in de weg. Bewegen wordt moeilijker: dat heeft invloed op hoe je je werk doet. De oefenruimte past echt bij de oorlogen die vandaag de dag woedden.”
Doorontwikkelen
Ondertussen wordt nog de laatste hand aan het gebouw gelegd. Half april werd het gebouw in gebruik genomen, in mei is de officiële opening. Daar stopt het niet voor de enthousiaste Leenhouwers. Vlakbij het gebouw zijn er plannen om een containerdorp in te richten, om te trainen in een urban area. Achter het gebouw staat een paintballveld ingetekend. “Als genezerik ben je militair, in de oorlog is echter niets grijs. Op het veld kun je dat beoefenen: geïntegreerd medisch optreden. Van Care Under Fire naar het gebouw, waar je mensen gaat behandelen.”
