Tekst Michael Simon
Foto Rob Gieling
Voorbereiding op Grand Quadriga in PEPHA-straat
Met onder meer inspecties van voertuigen en inventaris trapte 13 Lichte Brigade onlangs de oefening Grand Quadriga af. Deze omvangrijke verplaatsing van Nederland naar Litouwen is onderdeel van de grootste NAVO-oefening sinds de Koude Oorlog. De training is – zeker gezien het huidige wereldbeeld – realistischer dan ooit.
Het lage, monotone geluid van stationair draaiende Boxers en een Bushmaster bromt door de zogeheten ‘PEPHA-straat’. In deze Personnel and Equipment Preparation and Handling Area inspecteren de militairen van 13 Lichte Brigade de voertuigen in Oirschot op functioneren, inventaris en wapens. Handmatig controleren en scannen ze alles wat aanwezig is.
Klaar om grondgebied te verdedigen
Tussen april en juni vertrekken 4.500 Nederlandse militairen en 800 voertuigen over land richting Litouwen. Zij zijn daarmee een onderdeel van de grootste oefening sinds de Koude Oorlog. “U mag mij erop quoten”, zegt brigadegeneraal Maurice Timmermans (als directeur Training & Operaties verantwoordelijk voor de gereedstelling van de eenheden) tegen de massaal aanwezige media. “Maar dit is eerder een oorlogsvoorbereiding dan een oefening.”
‘Dit is eerder een oorlogs-voorbereiding dan een oefening’
Brigadegeneraal Gert-Jan Kooij, commandant 13 Lichte Brigade, benadrukt het belang van de grote verplaatsing. “In eerste instantie is dat het oefenen en daarbij willen we ook een afschrikking bewerkstelligen. Wij zijn klaar voor wat de politiek van ons vraagt. Van zandzakken vullen tot het NAVO-grondgebied verdedigen. Dat laatste trainen we veelvuldig. Wat we met Grand Quadriga doen, op deze schaal, gaat verder dan ‘gewoon’ oefenen.”
“Maar sinds de inval in Oekraïne in 2022 is de aandacht binnen Defensie dermate verlegd naar hoofdtaak 1, het beschermen van ons grondgebied en dat van bondgenoten, dat we ieder moment klaar staan voor wanneer er een beroep op ons gedaan wordt. Mede dankzij onze moderne apparatuur en – relatief – lichte voertuigen kunnen we binnen vier dagen aan de grens van het NAVO-grondgebied staan.”
Steadfast Defender en (Grand) Quadriga
90.000 militairen (waarvan 4.500 Nederlandse) uit 32 landen nemen deel aan Steadfast Defender. De oefening gaat uit van een Artikel 5-scenario, waarbij een NAVO-lid aangevallen wordt. De alliantie beschouwt een aanval op 1 van hen als een aanval tegen alle lidstaten.
Steadfast Defender bestaat uit verschillende oefeningen, waaronder het Duits-geleide Quadriga. Deze bestaat op zijn beurt weer uit vier separate oefeningen waaronder Grand Quadriga. Nederland doet aan deze laatstgenoemde mee met 13 Lichte Brigade, het Operationeel Ondersteuningscommando Land en het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC). Zij verplaatsen zich vanuit Nederland, via Duitsland en Polen naar Litouwen.
De komende weken controleren diverse onderdelen van 13 Lichte Brigade hun voertuigen en wapensystemen. Dinsdag 9 april begint de tocht daadwerkelijk, onder meer met een bruglegging bij een oversteek nabij Olst. Na een tactische oefening in Duitsland verplaatst een deel van de eenheid zich via Polen richting Litouwen. Daar aangekomen oefenen ze opnieuw tactisch optreden. Op 29 mei verplaatsen de voertuigen het laatste personeel terug naar Nederland.
Prioriteit richting het oosten
Twee militairen die deelnemen aan de tocht zijn sergeant Jeff van de Charlie-compagnie van 42 Pantserinfanteriebataljon en wachtmeester Wouter, groepscommandant van een Stingergroep van 13 Luchtverdedigingsbatterij (DGLC). “We zijn het afgelopen jaar behoorlijk druk geweest met diverse oefeningen om op te werken naar Grand Quadriga”, vertelt Jeff. “Zeker sinds de inval in Oekraïne ligt de prioriteit in het oosten. De dreiging is reëler, maar ons werk verandert in principe niet. De drills en procedures zijn hetzelfde, je hebt nu hooguit een duidelijkere vijand.”
Wouter: “Het is goed om samen te oefenen en te kijken hoe en of het onderling klikt. Communicatie en planning zijn belangrijke uitdagingen.”
‘Communicatie en planning zijn belangrijke uitdagingen’
Met name door de grootte van de oefening is Grand Quadriga voor Jeff geen alledaagse kost. “Ik heb veel oefeningen gedaan, maar nog nooit één van deze omvang", klinkt het enthousiast. "Ik ben heel nieuwsgierig wat ons te wachten staat. We kennen het programma in grote lijnen, met onder meer 4 weken in Duitsland en 2 keer een 96-uursoefening. Maar over de details heb ik geen idee.”
Dat er ‘iets aan de hand is’ in de wereld, heeft onmiskenbaar invloed op de werkzaamheden van Wouters eenheid. “Daardoor oefenen we gerichter”, legt hij uit. “Scenario’s zijn meer gebaseerd op wat eventueel komt. Met name op het gebied van samenwerken en verplaatsen trainen we nog realistischer dan voorheen.”
