Digitale granaten voor mortierist

Virtuele oplossing voor schaarste

Defensie start het ene na het andere innovatieproject. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale sectie voor: de afdeling Innovatie. In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze groep initieert of ondersteunt. Ditmaal de 60mm mortiersimulator.

Het is voor veel landmachters geen onbekende uitdaging: een tekort aan instructeurs, ruimte, materieel en/of munitie. Bij de Vuursteunschool van het Vuursteun Commando denken ze dat simulatie misschien dé oplossing biedt. “Instructeurs willen graag meer oefenen, maar je schiet niet zomaar waar en wanneer je wilt granaten af”, weet Rick Moorman, trajectbegeleider bij het programma Opleiden, trainen en simulatie van de afdeling Innovatie. De school klopte daarom bij het team aan met de onderzoeksvraag: hoe kunnen we beter trainen?

Terugslag

Moorman schakelde hulp in van onderzoeksinstituut TNO en Senseglove B.V.. Net als bij andere virtual reality-innovaties voor de landmacht bouwen de partijen een prototype. “Die koppeling met kennisinstituten en het bedrijfsleven is onmisbaar. Zo ontwikkelen ze bij Senseglove een terugslagcapaciteit, zoals je die bij elk wapen hebt.” Dankzij een elektromotor met contragewicht geeft de simulator die terugslag. “Je voelt ‘m niet hélemaal door je lichaam heen, maar simulatie is nooit exact zoals ´in het echt´. Dit systeem is realistisch genoeg om de knop om te zetten en je onder te dompelen in een geloofwaardige omgeving.”

Boem

Moorman en collega’s van de Vuursteunschool testten de simulator in verschillende bouwstadia en zien het systeem als een meerwaarde voor de Vuursteunschool én al opgeleide collega’s. “Oefenen in een VR-omgeving scheelt in budget, reisbewegingen en logistiek. Schutters gebruiken hun eigen mortier en schuiven het sensorenpakket in de buis. De echte granaat heeft een digitale uitwerking. Je bedient de mortier dus op de gebruikelijke, natuurlijke manier. Met de VR-bril op zie je je eigen handen in de digitale wereld.”

En dan is het een kwestie van de luchtbel op het richtmiddel precies in het cirkeltje laten vallen, vergelijkbaar met een waterpas. Zonder de schietbuis te veel te verplaatsen, moet deze richting het doel bewegen. Het knopje indrukken en... boem. Je virtuele doel raken. “Als dat niet lukt, merk je direct dat je iets fout doet. De sensoren lezen precies hoe schuin de buis staat. Ook de instructeur kan snel duidelijke feedback geven, omdat hij of zij op het instructeursstation precies ziet hoe ver de schutter van het doel zit.” Los van raak schieten, is de virtuele wereld een goede plek om richtmiddelen opnieuw aan te richten. “Net als we gewend zijn in de KKW-sim. Ook dat is leeropbrengst.”

Toegankelijk

Dankzij de mobiele simulator zouden mortieristen in de toekomst tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen oefenen. “Het systeem is zo toegankelijk mogelijk gemaakt. Je kunt het gemakkelijk oppakken en meenemen naar een oefenlokaal.” Het eerste gebruik vergt uitleg, maar je hebt volgens Moorman geen volledige opleiding nodig. “Bovendien past het hele systeem in 2, maximaal 3 flightcases. Dus het kan ook mee naar collega´s in Schaarsbergen of bijvoorbeeld Litouwen. Zo kunnen schutter, lader en instructeur het gevoel en snelheid met het mortier behouden, zónder dat bij elk schot de brandweer klaar hoeft te staan.”

De terugslagcapaciteit is één van de laatste klussen aan de simulator. In het voorjaar test Vuursteunschool met TNO 9 maanden lang het prototype. Er wordt nog gezocht naar zowel een doorontwikkelingspartner als budget voor implementatie.