‘Wat hier gebeurt kan in het echt óók gebeuren’

Celtic Thunder stoomt pantserhouwitsers klaar voor flitsmacht

Es geht los in de groen golvende heuvels bij Ramstein in Midden-Duitsland. Panzerhouwitsers 2000NL van het Vuursteuncommando rollen en ploegen grommend door dorpjes en modderige akkers. In de oefening Celtic Thunder warmen ze zich met andere eenheden op voor hun gezamenlijke inzet in de snel inzetbare flitsmacht van de NAVO, de Very High Joint Readiness Task Force (VJTF). Vanaf 1 januari staan ze paraat, bepaald niet overbodig tegen de achtergrond van de onrust in Europa door de oorlog in Oekraïne.

Aan Celtic Thunder doen naast Nederlandse ook Duitse en Belgische artilleriebatterijen mee. In totaal circa achthonderd man met onder meer pantserhouwitsers en een arsenaal aan voertuigen zoals Boxers, Fenneks en Fuchsen. De Letse batterij die met M109 ’s in het strijdperk zou treden, blijft uiteindelijk thuis. “Letland heeft momenteel door de dreiging uit het oosten met grote nationale belangen te maken”, weet kapitein Operatien Luc van 41 Afdeling Artillerie van het Vuursteuncommando.

In de strook

Ondanks de afwezigheid van de Letten dendert Celtic Thunder volgens plan door, het beoefenen van de standaardprocedures van het artillerie-optreden en die verder uitbouwen. De arena rond Ramstein-Miesenbach leent zich daar prima voor. “We kunnen er moeiteloos ‘in de strook’ oefenen, ofwel buiten het oefenterrein in een civiele omgeving. Dat komt de realiteit van de oefening ten goede. We rijden dwars door dorpjes en landerijen, waarbij we ons soms verschuilen in boerenschuren om zo aan een vijandelijke aanval te ontkomen. Dat kan en mag omdat het contact met de lokale bevolking goed is. Maken we per ongeluk schade? Dan handelen Duitse schade-officieren dat af”, vertelt Luc.  

Steeds meer kennis

Een ander doel van de oefening, samenwerken met NAVO-partner Duitsland, komt eveneens goed uit de verf. Het koppelen van de wederzijdse vuurleidingssystemen Adler (Duitsland) en Afsis (Nederland) - om maar eens wat te noemen - loopt dankzij een speciale interface soepel. “De interoperabiliteit lukt steeds beter. Het personeel krijgt steeds meer kennis, al kunnen er altijd zaken beter”, maakt Luc de balans op. “Deze lijn moeten we doortrekken, ondanks de cultuurverschillen. Duitsers zijn direct en duidelijk; Nederlanders discussiëren en overleggen meer. Duitsers zijn ook hiërarchischer ingesteld. Opdrachten worden centraal gegeven waarbij weinig ruimte is voor creativiteit.” Tweede luitenant Jesse vult aan: “Veel Duitsers verbazen zich over de effectiviteit van ons personeel op de lagere niveaus. Een kanonnier die over het tactisch concept meedenkt met zijn commandant die weer meedenkt met diens commandant… Dat zijn ze op deze manier in de Bundeswehr niet gewend.”

Neus op de feiten

Celtic Thunder kent ook een ‘vurig’ onderdeel, een life firing in het militair oefengebied Baumholder. Tweede luitenant Matthijs, pelotonscommandant Pantserhouwitser bij het Vuursteuncommando: “Daarmee tonen we onze spierballen. ‘Val ons vooral niet aan’. Ja, Celtic Thunder drukt je met de neus op de feiten. Internationaal heersen er spanningen die er in het verleden nauwelijks waren. De bewoners van deze omgeving realiseren zich dat ook en zwaaien vaak naar ons. Of het een zware training is? Ondanks kou, regen, een tekort aan slaap en soms uitvallende voertuigen valt het mee. Het is eerder interessant. Wat er in deze oefening gebeurt kan in het echt óók gebeuren. Vannacht bijvoorbeeld greep een Duitse oefenvijand ons onverwacht aan in een prikactie. Vuren en weer wegwezen… De rest van de tijd stonden we constant op scherp.”

Hommeles bij Birkenhof

Verboden om op je lauweren te rusten. Korporaal Justin van 41 Afdeling Artillerie weet er alles van. Hij doet voor het eerst mee aan een oefening ‘in de strook’, een ander kunstje dan trainen in een bosperceel. Zo is het voor de houwitsers op de smalle wegen lastig manoeuvreren, ontdekt hij. “Maar zolang je scherp blijft is het niet gevaarlijk.”

En dan ineens is het over met de vrede. Schoten, geschreeuw, onduidelijkheid, rook. Weg rent Justin, wapen in de handen. De oefenvijand, gevormd door Duitse verkenningseenheden, weet uit intel dat de Nederlandse VJTF-eenheid zich op de heuvel bij Birkenhof schuilhoudt en opent het vuur. Oranje wordt in de verdediging gedrongen. Rondrennend vuren de Nederlanders terug onder dekking van de pantserhouwitser. Het is hommeles bij Birkenhof.

Terwijl de ongeveer 55 ton wegende kolossen een dag later op de ‘plaat’ bij Ramstein bijtanken - logistiek is van levensbelang - constateert waarnemend batterijcommandant eerste luitenant Van den Berg dat Defensie lééft in dit deel van Duitsland. Mogelijk komt dat door de roerige tijd waarin Europa verkeert, peinst hij. “En Defensie betekent show en spektakel. Verbeterpunten in Celtic Thunder? Dat laat ik in het midden, behalve dat de Duitsers ‘anders’ zijn dan wij en dit uitdagingen oplevert. Maar we komen er wel uit. We beginnen aardig te settelen.” 

Dezelfde humor

Zo denkt Hauptmann Clemens van de Bundeswehr er ook over. De commandant van een Joint Fire Support Coordination Team werkte eerder samen met Nederlanders. Tot tevredenheid welteverstaan. Professioneel, dat is zijn ervaring met de westerbuur. “En we hebben dezelfde humor. Misschien zouden we nog vaker samen moeten trainen.” 
 

Eerste-luitenant Patrick, liaisonofficier van de Duitse luchtmacht bij de (Duitse) landmacht, denkt er ook zo over. “Nederlandse en Duitse militairen opereren op bijna dezelfde manier. Alleen werkt jullie software sneller en kan die meer. Daarnaast werken jullie communicatielijnen directer waardoor sneller duidelijk is waar een eenheid zit. De Nederlandse krijgsmacht en de Bundeswehr: we kunnen zo langzamerhand niet meer zonder elkaar, wat eigenlijk geldt voor álle strijdkrachten in Europa. In de toekomst worden we één club.”