Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto SM Cinthia Nijssen
Jongeren op bivak bij 43 Mechbrig
Jezelf ontwikkelen én bijdragen aan de maatschappij? De Maatschappelijke Diensttijd Missie van Defensie biedt jongeren beide.
De zware grom van de langsrazende CV90 doet menig jong gelaat keren. De Johannes Postkazerne in Darp is afgelopen maand voor de vierde maal de locatie voor de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) Missie. 54 deelnemers gaan de uitdaging aan. Veertig uur bivakkeren ze in het groen op tentenkamp Tatanka, daarna is het tijd voor de sociale missie, die deelnemers vervullen op een plek naar keuze. Denk bijvoorbeeld aan werken met vluchtelingen of vrijwillig aan de slag bij het Leger des Heils.
Wat is de MDT Missie nu eigenlijk?
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie maakten in het regeerakkoord in 2017 geld vrij voor de maatschappelijke diensttijd om “jongeren in staat te stellen een bijdrage te leveren aan onze samenleving”. In 2019 zag de MDT Missie het levenslicht, bedoeld voor iedereen tussen de 17 en 27 jaar die het groene wil ervaren én wil bijdragen aan de maatschappij. In die drie jaar (tot aan deze zomer) doen er 620 deelnemers mee aan de missie in totaal twaalf edities. De projectleiders zijn nu bezig met het verkrijgen van een subsidie voor de komende drie jaar. De ambities zijn groot: MDT Missie wil doorgroeien naar duizend deelnemers per jaar, met elke maand een bivak ergens in het land.
Geen Kamp van Koningsbrugge
Tijdens dat eerste deel ligt de focus op de krachten en talenten van de deelnemers, vertelt Daan Bakker, een van de projectleiders. “We willen deelnemers laten stilstaan bij zichzelf, hen zelfvertrouwen geven en hun grenzen laten verleggen.” Dat begint uiteraard meteen met een metamorfose naar de groene overall en een switch naar militair gezag. In woorden van hoofdinstructeur sergeant-majoor der mariniers Mike van de Camp: “Hier hebben we eenheid van tenue. Geen sieraden of oorbellen. En kauwgom kauwen doe je maar in je eigen tijd. Alle bewegingen op dit kamp zijn in looppas.” En misschien wel de belangrijkste: “Iedereen heeft een buddy. Die vertel je wat je gaat doen. Help elkaar te allen tijde.”
‘Anders nadenken over vrede en veiligheid’
“Nog twintig minuten”, roept deelnemer Kevin Kerkenaar. Nu staat hij in groene overall een houten constructie te bouwen met zijn groep, maar normaliter doet hij jongerenwerk. “De MDT is iets strikter dan verwacht. Mooi, want die discipline heb ik wel nodig. Ik ben planningstechnisch niet zo sterk. En ik ben vrij assertief, neem graag de leiding: daarin moet ik nu een beetje afschalen. Nee, er wordt niet constant geschreeuwd, maar de opdrachten worden wel heel helder gecommuniceerd. Er is geen speld tussen te krijgen. Bijzonder om te zien hoe je met een groep individuen, onbekenden van elkaar, samen in korte tijd iets kan laten bereiken. Iedereen zet zich in en draagt zijn steentje bij.”
“Ik had me reeds ingeschreven voor de MDT Missie toen het conflict in Oekraïne losbarstte. Nu ik hier sta denk ik wel: shit, dat is gewoon realiteit. De mensen die dit werk doen zetten hun leven op het spel. Dat maakt wel dat je anders nadenkt over vrede en veiligheid in ons land en daarbuiten.”
Sleutelen aan mensen
Naast het militaire kader lopen er civiele coaches mee. Een van hen is Peter Wijnholds. Hij werkte voor 330 Herstel en voor 104 Verkenningseskadron, tot hij na anderhalf decennium landmacht zes jaar geleden de dienst uitging. “Ik merkte dat ik niet tot mijn pensioen aan voertuigen wilde sleutelen, maar aan mensen. Ik heb verschillende opleidingen gevolgd en in verschillende disciplines in de zorg gewerkt. Vervolgens heb ik met twee vrienden een trainings- en coachingsbedrijf opgezet.” Zijn team is sinds het begin betrokken bij MDT en slaat de brug tussen het militaire en het maatschappelijke.
Geen druk op Operatiën
De MDT Missie wordt gerund door vier projectleiders. Drie mensen nemen de logistiek en de sociale media voor hun rekening. Zes reservisten uit verschillende krijgsmachtdelen (waarvan twee hoofdinstructeurs) begeleiden het militaire gedeelte van het project. “Zo drukt de missie niet op de Operatiën”, zegt luitenant-ter-zee der 3e klasse (Speciale Dienst) Marjolein Vleugel. Die begeleiding doen zij samen met vier civiele coaches.
Lessen voor het leven
Want naast de militaire onderdelen zoals kaartkompaslessen, fysieke prikkels en teamopdrachten zitten er verschillende bewustwordingsmomenten in het programma. Geen Kamp van Koningsbrugge-taferelen, dus. Toch is de missie wel een ‘snelkookpan’: “We laten de jongeren kennis maken met Defensie en coachen hen, samen met de militaire collega’s. Het zorgt ervoor dat ze even stilstaan bij zichzelf: wie ben ik en wat wil ik? Het zijn lessen waar ze de rest van hun leven iets aan hebben. We creëren een veilige omgeving waarin de deelnemers zich kunnen ontwikkelen, leren en dingen doen die ze nog nooit hebben gedaan.”
Een levensveranderende ervaring. “We maken mee dat mensen na het bivak zulke inzichten hebben gekregen dat ze hun baan opzeggen of het in hun leven over een heel andere boeg gooien. De impact die we kunnen hebben is echt grandioos.”
Alternatief
Zo’n twintig procent van de deelnemers gaat na de MDT Missie aan de slag bij Defensie. “We krijgen regelmatig vragen van deelnemers over werken bij de krijgsmacht. Hen helpen we, uiteraard. Maar werving is niet het doel. Zelfontwikkeling staat voorop”, zegt projectofficier luitenant-ter-zee der 3e klasse (SD) Marjolein Vleugel. Daarnaast hopen ze ambassadeurs voor de organisatie te creëren met de groene ervaring. “We willen voornamelijk begrip creëren voor wat Defensie doet. Voorheen deed de militaire diensttijd dit: de MDT is een alternatief.”
Wijnholds vult aan: “De organisatie en daarmee ook de KL laat op deze manier zien dat ze niet alleen mensen wegsturen naar conflictgebieden, maar dat ze ook bijdragen aan een maatschappelijk doel.”
