Tekst KAP Jaap Wolting
Foto SM Gerben van Es
Sporten in Doorn voelt als groepstherapie
Iedere deelnemer aan de Invictus Games heeft zijn eigen verhaal, vecht zijn eigen oorlog. Marco Tessers – PTSS, in actie bij het zwemmen en boogschieten – doet dit jaar voor het eerst mee. De Landmacht zocht de Dutchbatter thuis op in Lelystad. ‘Het kan zijn dat ik een beetje van de hak op de tak spring, hoor’.
‘Wij zaten midden tussen de strijdende partijen’
Daar is geen woord aan gelogen. Binnen tien zinnen neemt Tessers ons mee naar zowel Macedonië, Albanië en Bosnië, om over de veelvoud aan plaatsnamen nog maar te zwijgen. “Ik probeer het allemaal wel in chronologische volgorde te vertellen, maar het zijn onderwerpen waar veel spanning op zit en dan wordt het lastig”.
Niet zo gek, als je hoort wat Tessers (dienstplichtig, opgekomen in ‘93) allemaal meemaakte tijdens een handvol missies in voormalig Joegoslavië. “Mijn eerste uitzending ging naar Potočari, Bosnië. In een lege accufabriek bouwden we er de hele infrastructuur op – er was helemaal niets – zodat we fatsoenlijke legering hadden. We zeiden meteen al ‘dit kan nooit veilig zijn, want er is maar één toegangsweg.’ Boven op de berg moslims, aan de andere kant Serven, verderop nog weer andere strijders. En wij precies in ‘t midden. De eerste nacht hadden we de YPR’s op de hoeken neergezet en werden we meteen vanuit de hoogte beschoten. Alsof ze even wilden laten weten ‘wij zijn er wel, hoor’. Na enig overleg met hogerhand rammelde ik met m’n 19 jaar toen een hele munitiekist van de .50 leeg.”
‘Ik laadde mijn FAL door en vuurde in zijn richting’
Doodgebloed
Het werd erger. Veel erger. Gevraagd naar het dieptepunt van die tour of duty twijfelt Tessers geen moment: “Op een gegeven moment gingen we met kiepwagens afval de bergen in. In een haakse bocht sprong de lokale jeugd altijd op die trucks om te kijken of ze nog bruikbare spullen konden vinden. Toen ik die rommel in de fik wilde steken hoorde ik inslagen op de vrachtwagen. Ik draaide me om, zag een vent met een wapen staan, laadde mijn FAL door en vuurde in zijn richting. Op dat moment viel er een kind tegen me aan. De verwondingen waren zo hevig dat hij onderweg naar het ziekenhuis in Potočari doodbloedde."
"Debriefing? Geen sprake van, je moest meteen door. Ik heb er verder ook nooit bij stilgestaan, tot het moment dat ik zelf kinderen kreeg. De meiden (Tessers heeft samen met zijn vrouw Marscha twee dochters, red.) hebben bij mij ook alles getriggered. Inmiddels werk ik niet meer bij Defensie, ben ik afgekeurd en ben ik al blij als ik mijn steentje kan bijdragen in het huishouden.”
Luisterend oor
Van huishouden naar handboogschieten op een groot, internationaal evenement is een reuzenstap, geeft Tessers toe. Eentje die hij geleidelijk genomen heeft: “Een maatje in mijn therapiegroep vertelde me over ‘The Colony’, een laagdrempelig initiatief voor langdurig zieke militairen én veteranen in Havelte. Ik ging er eens kijken en dat voelde meteen als een warm bad. Iets later kwam ik via Michel Jansen – die ook in het Invictus-team zit – in Doorn bij een open training voor de Invictus Games terecht. Dat sporten bleek hartstikke leuk… en er is niemand die je daar veroordeelt. En gebeurt er eens iets waardoor je op scherp staat, is er altijd iemand met een luisterend oor of een brede schouder. Ik zie het als een grote therapiegroep.”
De kracht van sport
De vijfde editie van de Invictus Games wordt dit jaar van 16 tot en met 22 april gehouden in Den Haag. Het is een internationaal sportevenement voor fysiek en mentaal gewonde militairen. De Invictus Games gebruikt de kracht van sport om herstel te stimuleren, revalidatie te ondersteunen en breder begrip en respect te genereren voor hen die hun land dienen of gediend hebben. In de plannen staat de veiligheid en het welzijn van deelnemers en hun vrienden en familie altijd voorop. Sinds de inaugurele Invictus Games in 2014 in Londen, zijn de volgende spelen gehouden in Orlando (2016), Toronto (2017) en Sydney (2018). Dit jaar doen er meer dan vijfhonderd deelnemers uit twintig landen mee. Prins Harry, the Duke of Sussex, is beschermheer en initiatiefnemer van de Invictus Games en de Invictus Games Foundation. Zin om een dagje te komen kijken? Bestel je tickets via https://invictusgames2020.com/tickets/
‘De boog confronteerde me met mijn gebrek aan concentratie’
Uitdaging gevonden
“Zwemmen deed ik al veel langer, maar die handboog? Michel Jansen daagde mij er een paar jaar geleden voor uit. ‘Da’s voor indianen’, was mijn primaire reactie. Eenmaal bezig werd ik geconfronteerd met mijn gebrek aan concentratie en bleek het toch allemaal niet zo simpel. Toen ik een stuk of twintig pijlen verschoten had, wist ik dat ik mijn uitdaging gevonden had. Eerst leende ik materiaal maar inmiddels heb ik een eigen boog, helemaal afgesteld op mijn persoontje. Ik ben eigenlijk wel een beetje verslaafd. Elke dinsdag trainen we met het team in Doorn, en daarnaast ben ik vaak bij de handboogvereniging in Lelystad. Stiekem maak ik heel wat uurtjes, vooral nu de Invictus Games steeds dichterbij komen. Ik werk met een hartslagmeter, omdat rust een essentieel onderdeel van de sport is. Als je stress in je lijf hebt, moet je die eerst kwijt door te focussen op je ademhaling.”
Eerbetoon aan gezin
“Wat ik zo mooi vind aan de Games, is dat je ineens weer betekenis hebt. Dat je weer wat voor je land mag doen, deel uitmaakt van een team. Het warme gevoel wat je krijgt als je die oranje sportkleding aandoet, is ontzettend waardevol. In mijn hoofd was ik lange tijd nergens goed voor, maakte ik geen deel meer uit van de maatschappij. Door mee te doen aan de Games, hoop ik meer zelfrespect te krijgen. Daarnaast zie ik het als een groot eerbetoon aan mijn gezin. Zonder Marscha en de meiden had ik hier waarschijnlijk niet eens meer rondgelopen. Dus alles wat ik straks in Den Haag laat zien, doe ik voor hen. Voor mij is er niets belangrijker dan hun steun.”
