CEMA-compagnie: digitale draadloze oorlogsvoering

Op weg naar de digitale instap

De computer van je tegenstander hacken, zijn telefoonverkeer afluisteren of beveiligingscamera’s voor eigen gebruik inzetten tijdens een tactische operatie? Per 8 juli beschikt de landmacht over een eenheid die zich hierop gaat toeleggen: de Cyber & Elektromagnetische Activiteiten-compagnie, kortweg CEMA. 

De CEMA-compagnie, ondergebracht bij het C2Ost-Commando van het OOCL, is bedoeld om met digitale en draadloze effecten het lagere tactische niveau te ondersteunen. Hiervoor heeft de eenheid een toegepaste uitrusting, waarmee je passief ‘apparaten-met-een-draadje-of-antenne’ in kaart brengt. “Voor een manoeuvre-eenheid is zulke informatie goud waard”, begint compagniescommandant majoor Peter. Een vijand verliest volgens hem snel zijn camouflage wanneer je zijn communicatiemiddelen beheerst. Hoeveel mensen verschansen zich in een huis? Peil de locatie uit en je komt er zomaar achter. “Met dergelijke technieken vergroot je je informatiepositie aanzienlijk”, aldus Peter.

Experimenteren en samenwerken

Onlangs oefende 17 Pantserinfanteriebataljon met CEMA binnen het Tactische Informatie Manoeuvre Team (TIMT) op oefenterrein Marnehuizen. “Het is een experiment dat vorig jaar is gestart en waarin infanteristen samenwerken met cyber-, EOV- en Communication & Engagement-specialisten”, aldus kapitein Wouter Montanus van het 17^e, nauw betrokken bij het TIMT. Aanleiding voor het experiment waren zijn ervaringen die hij als pelotonscommandant opdeed tijdens de voorbereiding op uitzending naar de eFP-missie in Litouwen. Montanus kwam tot de conclusie dat een sterker digitaal bewustzijn kan bijdragen aan een betere missievoorbereiding.

Tijdens het experiment in de Marnewaard is CEMA gebruikt voor een digitale terreinanalyse, waarbij het integreren van cyber en elektronische oorlogvoering in het tactische optreden centraal stond. “Infanteristen, de CEMA- en de Communication & Engagement specialisten maken allen gebruik van een ander planningsproces en leren samenwerken is dus erg belangrijk”, legt Montanus uit.

Voor het TIMT-experiment werd een gedeelte van de bebouwing in Marnehuizen voorzien van alledaagse elektronica, net als thuis. De laptops, routers, et cetera waren benodigd om met CEMA-apparatuur het digitale landschap in kaart te kunnen brengen. Zijn de specialisten hier eenmaal op los, kan CEMA offensief worden ingezet. “We proberen dan onder meer digitale infrastructuur van de opponent in ons voordeel te gebruiken. Voorbeeld is een bewakingscamera overnemen om die bij de nadering van een pand in te zetten”, aldus Peter.

Stapsgewijs voorwaarts

Hoe de CEMA-eenheid uiteindelijk gestalte gaat krijgen, is nog onderwerp van studie. Voorzitter van de werkgroep ‘CEMA CLAS’ luitenant-kolonel Paul ’t Hoen weet 1 ding zeker: de commandant te velde heeft met CEMA een sterke troef in handen. Het is geen vervanging van traditionele middelen maar meer aanvullend. “Wat we nu binnen TIMT doen, is een experiment op het lagere tactische niveau, gericht op de eerste 2 hoofdtaken van de krijgsmacht: beschermen van het NAVO-grondgebied en expeditionaire missies. Daarnaast werken we ook aan het vergroten van de digitale weerbaarheid van de landmacht.”

Regels

Met de compagnie worden nog 2 andere CEMA-bouwstenen opgericht: een bureau Kennisontwikkeling en een instructiepeloton dat opleidingen gaat geven. ’t Hoen benadrukt dat voor de inzet van de compagnie juridische en ethische kaders gelden. Net als voor het gebruik van wapens zijn er ook regels wat de krijgsmacht wel en niet mag doen met CEMA.

Silver bullet

Volgens ’t Hoen is naast de infanterie ook het inlichtingenapparaat tijdens tactisch optreden gebaat bij de inzet van de CEMA-compagnie. “Heel veel gebeurt tegenwoordig digitaal en is draadloos aan het netwerk verbonden. Met CEMA kun je dingen stukmaken of uitzetten, maar ook toegang krijgen tot digitale informatie.” De overste is enthousiast over de oprichting van de CEMA-compagnie, waarmee de landmacht zijn eerste stapjes op dit gebied zet. ’t Hoen: “CEMA kan op het slagveld forse invloed hebben, maar het is geen silver bullet. Je wint er niet de oorlog mee, maar je kunt hem er wel door verliezen.”