02

Dit artikel hoort bij: Landmacht 02

Overleven in de sneeuw

Tekst RITM Hanna Gillissen
Foto SM Hille Hillinga | Video: SM Christian Snijders

Bravo Eagles trainen in Oostenrijkse bergen

Urenlang stompen naar de top, wakker worden met bevroren kisten en schieten in een sneeuwstorm. Infanteristen van de Bravo-compagnie van 17 Pantserinfanteriebataljon GFPI leerden tijdens de oefening ‘Snow Eagle II’ in Tirol opereren in onoverzichtelijk terrein. Ter voorbereiding op hun uitzending naar Litouwen volgende winter, waar het landschap meer weg heeft van dit Oostenrijkse berggebied dan de Oirschotse Heide.

Check de clip en volg sergeant Pim in Oostenrijk

“Normaal sport ik 2 keer per dag, maar dit is toch anders”, verzucht soldaat-1 Angelo terwijl hij het zweet van zijn voorhoofd veegt. De weg naar boven is niet lang, wél steil. Omringd door ruige rotsen, een enkele dennenboom en een dikke laag wit poeder zigzaggen Angelo en zijn groepsgenoten op sneeuwschoenen omhoog. Met bepakking én de hier heilige 3-eenheid: een lawinepieper, schop en stokken. Het is een graad of 5 onder nul, maar de zon schijnt fel. Angelo: “Gisteren hebben we deze route al een keer gelopen en gingen we helemaal stuk. We liepen te snel. En ik maakte de fout om mijn regenbroek aan te trekken, veel te warm.”

Het militaire oefenterrein Lizum/Walchen ligt midden in wintersportgebied Tirol.

Heeresbergführer

Aangekomen bij de schietbaan op het militaire oefenterrein Lizum/Walchen is er tijd voor een slok thee en een nieuwe laag zonnebrandcrème. Je moet trouwens maar weten dat hier een schietbaan is, want met bergen links, rechts, voor en achter je, doet die in niets denken aan de Nederlandse schietbanen. In het dal heeft de leider der oefening, adjudant Rick, in alle vroegte schietschijven met ballontjes geplaatst, voor zichtbaar resultaat. De oud-KCT’er heeft de opleiding tot Heeresbergführer gevolgd, een loodzware training tot militaire berggids. Hij kent het Oostenrijkse oefengebied op z’n duimpje en geeft er nu trainingen aan infanteristen van 13 Lichte Brigade. “Deze eenheid is bij uitstek geschikt om op te treden in onoverzichtelijk terrein”, verklaart Rick. “En we gebruiken Oostenrijk om onze mensen daarvoor de basic skills aan te reiken.”

Schieten in de sneeuw. Dat is even zoeken naar de juiste schiethouding.

‘De hoogte doet wat met je ademhaling’

Iedere groep mag 2 runs dynamisch schieten met de Colt en een enkele met de Minimi. “Voorwaarts! Ontplooien! Breder maken!”, roept de groepscommandant. Als alle doelen gezuiverd zijn komt korporaal-1 Nick met een dikke smile teruggelopen. “Ik heb er wel 1 geraakt ja. In 1 hand hield ik mijn stokken gekruist, buks erop en schieten maar. Was nog verdomde lastig. Er zit hier minder zuurstof in de lucht en dat doet wat met je ademhaling. Het is moeilijker om uit te vinden op welk punt ik kan afdrukken.” Ook de terreinverdeling was uitdagend. “Zelfs met sneeuwschoenen aan zakte ik tot mijn enkels weg in de sneeuw.”

Korporaal Nick: “Je ademhaling is hier anders.”

Bruut

Dan zware knallen die nadreunen in de vallei. Vanaf de 3-poot wordt met de .50 geschoten. De strook sneeuw voor het wapen kleurt langzaam bruin van het vrijgekomen kruit. Iets verderop liggen de MAG-schutters. Is het nou heel anders schieten dan ‘thuis’? Nick, die .50-schutter is en vandaag met beide wapens schiet, vindt het verschil meevallen. “.50 is gewoon bruut geweld”, lacht hij. “Normaal schieten we vanaf gepantserde voertuigen, dan is dit makkelijker. Als je maar een goede spotter hebt. En je moet iets hoger aanrichten. Koude lucht is zwaarder en oefent meer druk uit.” De korporaal ziet vooral de voordelen. “In Nederland heb je te maken met begrenzingen en sectoren. Hier heb je alle ruimte en vrijheid, dat is pas lekker schieten.”

Het gaat vooral om de basics: opereren in onoverzichtelijk terrein terwijl je last hebt van de elementen. Voor veel jongens een nieuwe ervaring.
In de bergen heb je meer aan een thermosfles thee dan een blikje cola.

Energydrank en cola

Maar deze oefening is meer dan een live firing exercise. Het draait vooral om de basics, legt adjudant Rick uit, die de mannen op toerski’s begeleidt. “We zijn weliswaar een gepantserde eenheid, maar onze gevechtskracht komt met name tot uiting met uitgestegen infanterie. Daar hoort voetoptreden bij. Hier leren de kerels opereren in onoverzichtelijk terrein terwijl ze last hebben van de elementen: wind, neerslag, kou. Veel jongens zijn nieuw, komen net van de Manoeuvre Functie Opleiding, en doen dit voor de eerste keer. Ze zijn wifi gewend, maar slapen nu buiten, zonder bereik. Ze nemen energydrank en cola mee, maar komen er hier achter dat ze meer hebben aan een thermosfles thee.”

Op de zonnige dag volgt een heldere nacht. Dat betekent slapen onder een sterrenhemel. Maar ook: een temperatuur van -15 graden… Het begint langzaam te schemeren als de groep de Rest Over Night (RON) inricht. Van een stuk zeil wordt een tent gemaakt en daaronder een sneeuwhol gegraven, 1 per buddypaar. Een kaarsje waakt in ieder onderkomen. Gaat ‘ie uit? Dan is er te weinig zuurstof in de tent en slaat de wacht alarm.

De RON wordt ingericht. Als het donker wordt, komen de nachtkijkers tevoorschijn.

‘Met blauwe tenen in de slaapzak’

De volgende ochtend maken de mannen zich in alle vroegte gereed voor een verplaatsing naar de andere kant van de berg. Op de vraag hoe ze de nacht vonden, antwoorden de meesten: ‘stervenskoud’. Angelo was helemaal verkleumd toen de zon onderging. “Het duurde 2 uur voordat mijn blauwe tenen warm werden in de slaapzak. Af en toe viel er wat sneeuw op ons gezicht, omdat we het gat niet breed genoeg hadden gemaakt. En toen ik wakker werd, waren mijn kisten bevroren. Ik heb ze een kwartier boven de kaars gehouden. Ze worden nu eindelijk iets warmer…” 

Beloning

De 4-uur durende tocht voert door een bosrijk gebied. Daarna volgt een flinke klim naar een zadel van 2.450 meter hoog. Hijgend en met het snot voor de ogen komen de mannen boven. Maar de beloning is groot. Een magisch uitzicht over ‘golven’ aan heuvels. Vlakbij de schietbaan waar vandaag getraind wordt, moet een smalle bergrand worden overgestoken. Adjudant Rick zag tijdens de verkenning dat de doorgang helemaal was dichtgesneeuwd. Daarom heeft hij een touw gespannen. “Sneeuwschoenen aan de rugzak vastbinden, stokken in de linkerhand en met de rechterhand het touw vasthouden”, instrueert hij de jongens. “Want als je hier valt, val je diep.”

Rijdend wordt een combinatie gemaakt van .50 en MAG. “Dit is zo’n lekker geluid.”

Lekker geluid

Tijdens het schieten begint het te sneeuwen. Maar daar laat niemand zich door weerhouden. Vanaf de CDI’s, de Mercedes Benz-terreinwagens, wordt een combinatie gemaakt van .50 en MAG. Er wordt ook nog een rijdend scenario uitgevoerd. Het geknal galmt door de vallei. “Dit is zó’n lekker geluid”, geniet een toekijkende collega.

De sneeuwstorm wordt getrotseerd om de onderkomens in te richten.

In de omgeving van de schietbaan maken de infanteristen opnieuw een onderkomen voor de nacht. Het sneeuwt nog steeds. Terwijl er druk wordt gegraven, steekt er ineens een enorme storm op. Iedereen zet zich schrap. Even hoor je niets anders dan het razen van de wind. Als die weer wat is gaat liggen, roept iemand droog: “Wat hebben wij toch een fantastische baan!” Iedereen lacht. Een ander vult aan: “Achteraf is het altijd leuk.”