Tekst RITM Charlotte Snel
Foto SM Hille Hillinga I Video: AOO Richard Frigge
'Er komt écht meer bij kijken dan je denkt'
Het klinkt simpel: voertuigen, militairen en materieel van A naar B verplaatsen. Maar doe het onder NAVO-paraplu, zet er een tijdslimiet van 48 uur op en je hebt een serieuze uitdaging. Ga er maar eens aan staan…. De bondgenootschappelijke oefening Noble Jump legde logistiekelingen van de landmacht het vuur aan de schenen.
Maanden, nee, bijna een jaar is majoor Jan bezig geweest met de voorbereiding op Noble Jump. Er zijn plannen gemaakt en net zo hard weer gewijzigd. Er is een voorverkenning gedaan op de route van het vertrekpunt in Stroe naar het eindpunt in Żagań, Polen. En er zijn vooral veel, heel veel papieren ingevuld. Daarna kwam het erop aan: lukt het om bijna 100 Nederlandse voertuigen op tijd en onbeschadigd in Polen te krijgen? In de colonne Scania’s en trekker-opleggercombinaties met daarop CV90’s, Boxers en Leopard 2-bergingstanks. Jan, hoofd S3 (operaties; red.), is duidelijk opgelucht dat hij even rustig kan zitten. Baret af, benen ontspannen over elkaar, bakkie erbij. “Hè, hè.”
Er zijn vooral heel, heel veel papieren ingevuld
Zo. Hoe gaat het?
“Nou, nu goed hoor. Hoorde je net die sirene? Dat betekent dat het laatste materieel veilig en wel op dit militaire oefenterrein bij Żagań is aangekomen. Voor ons is dit deel van de oefening, het transport naar Polen, geslaagd.”
Als leek denk ik: hoe moeilijk kan het zijn? Je stapt in de Scania, geeft gas en komt vanzelf in Polen…
“Snap ik. Zo zou het idealiter ook moeten gaan. Maar er komt écht meer bij kijken dan je denkt. Je kunt niet zomaar met zware militaire voertuigen in colonne grenzen over rijden. Wij vragen bij het ministerie van Verkeer in ieder land, zowel Nederland, Duitsland als Polen, toestemming voor weggebruik aan. Als je denkt in bepaalde spitstijden met 85 vrachtwagens langs Berlijn te rijden, kan Duitsland daar een stokje voor steken. Je geeft netjes aan met hoeveel voertuigen je komt, hoe groot, breed en zwaar ze zijn en wat de gewenste route is. Uiteindelijk krijg je van ieder land een routetabel waarin alles tot op de minuut staat beschreven.”
‘Je kunt niet zomaar met zware militaire voertuigen in colonne grenzen over rijden’
En als je in de file beland? Of er is een ongeluk gebeurd?
“Dat is één van de valkuilen. Ik heb het ooit meegemaakt. Was er door een ongeluk een complete snelweg afgesloten. 2 compagnieën stonden 6 uur stil. Dan kan zo’n routetabel de prullenbak in. Een ander risico is dat voertuigen uitvallen door mankementen. Doe je niks aan, maar het beïnvloedt een hele operatie.”
In de NAVO-oefening Noble Jump wil de NAVO demonstreren hoe snel die bij een brandhaard kan zijn. Stel, er wordt écht op die rode knop gedrukt. Dan gelden al die regeltjes toch niet meer?
“Dat zou je denken, maar die vlieger gaat niet op. We hebben het laatst bekeken. Voor een enkele verplaatsing van 1 voertuig moeten 28 formulieren worden ingevuld. 28! Dat varieert van simpele voertuiggegevens tot vergunningen die onder de Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen (WVGS) vallen. Het is dubbel: aan de ene kant wil de NAVO laten zien dat die binnen no time op een locatie kan staan, maar de bureaucratie maakt dat soms lastig. Ik denk wel dat de meesten de illusie hebben dat er op het moment suprème meer speelruimte is.”
'We zijn niet onschendbaar'
Dus vooralsnog geen carte blanche voor de NAVO?
“Nee, zeker niet. Ook wij hebben ons aan regels te houden. Net als ieder ander moeten we langs de Douane en kunnen we een boete krijgen voor snelheidsovertredingen. We zijn niet onschendbaar.”
Wat is de allergrootste uitdaging voor jullie?
“Toch wel dat papierwerk, de schema’s. Een militaire organisatie wil het liefst zo flexibel mogelijk zijn, maar dat lukt gewoon niet. Ter illustratie: de Polen wilden 4 maanden geleden al weten wie hier - met naam en toenaam - zouden rondlopen deze dagen. Je weet hoe het gaat: je vult de lijst in, een dag later is alles veranderd. Er zijn initiatieven gaande om de papieren rompslomp tussen de NAVO-landen wat te verminderen. Dat zou top zijn. Tot die tijd zijn zulke oefeningen juist extra belangrijk om iedereen vertrouwd te maken met de geldende wetten en regels.”
‘Je vult de lijst in, een dag later is alles veranderd’
En nu? Lekker naar huis?
“Dit deel van de oefening, de verplaatsing van Nederland naar Polen, zit erop. De pantserinfanterie oefent de komende dagen samen met Poolse, Noorse en Duitse collega’s. En dan zal er toch ook weer terug verplaatst moeten worden. Wij zijn nu alweer druk bezig met de redeployment. Hetzelfde trucje, maar dan omgekeerd.”
VJTF
In 2019 levert Nederland ruim 2.300 militairen voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF). De NAVO kan deze snelle interventiemacht binnen 2 tot 15 dagen inzetten. Lidstaten leveren op rotatiebasis eenheden aan de VJTF. Nederland draagt dit jaar bij met 45 Pantserinfanteriebataljon uit Havelte. Het bataljon en bijbehorende ondersteunende eenheden vormen met 93 Panzerlehrbatallion van de Bundeswehr en het Telemark Bataljon uit Noorwegen het Spearhead Battalion, de speerpunt van de flitsmacht. Bij wijze van steun aan de bondgenoten in het voormalige Oostblok, doet Nederland mee aan diverse oefeningen waaronder Noble Jump in Polen. Een test om te zien hoe snel en zorgvuldig de militairen én hun spullen kunnen worden vervoerd en ingezet.
