Tekst KAP Jaap Wolting
Foto SM Maartje Roos
‘Eerste land ter wereld dat dit doet’
Innoveren staat tegenwoordig met stip bovenaan in elk operationeel manifest. Defensie start het ene na het andere innovatieve project. Het CLAS heeft er zelfs een speciale afdeling voor in het leven geroepen: Concept Development & Experimentation (CD&E). In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze sectie initieert. Ditmaal: de ARMOR-hittemonitor.
Trainingsgeneeskunde & Trainingsfysiologie (TGTF) van het CLAS en het bedrijf Evalan slaan de handen ineen bij de ontwikkeling van deze baanbrekende innovatie. Het apparaat meet de warmtebelasting van militairen die zware inspanning leveren en presenteert die resultaten in real time aan de commandant. Het uiteindelijke doel: oververhitting vroegtijdig herkennen en ernstige hitteletsels voorkomen door de juiste handelingen uit te voeren. Nederland is het eerste land ter wereld dat militairen op deze manier gaat monitoren.
Geschatte kerntemperatuur
“De hittemonitor gebruikt een door het Amerikaanse leger ontwikkelde formule om lichaamstemperatuur te schatten uit de hartslagfrequentie”, vertelt onderzoeker Bertil Veenstra. “De groepscommandant krijgt een tablet. Als z’n mannen in zijn bluetooth-bereik lopen, ziet hij hun geschatte temperatuur en hun score op de ‘Physiological Strain Index’: een maat van 0 tot 10 die de warmtebelasting aangeeft. Als deze index te hoog is, wordt de groepscommandant gevraagd eveneens op andere symptomen van hitteletsel te letten. Al deze informatie samen helpt hem om normale vermoeidheid te onderscheiden van beginnend hitteletsel.”
Ermelo en Curaçao
Om te testen of de schatting van de lichaamstemperatuur nauwkeurig genoeg is in omstandigheden waarin Nederlandse militairen werken, voert TGTF een valideringsonderzoek uit in zowel Ermelo als Curaçao. Tijdens een speedmars en een verplaatsing te voet dragen militairen het ARMOR-systeem, waarbij dus de lichaamstemperatuur wordt geschat. Die schatting gaat TGTF vergelijken met de daadwerkelijke lichaamstemperatuur, die ze meten middels een temperatuurcapsule die de deelnemers vooraf inslikken. De minuscule thermometer meet 4 keer per minuut.
Samenwerking Defensie en Evalan
De ARMOR-hittemonitor bestaat uit een hartslagband die om de bovenarm zit en bluetooth-signaal uitzendt, en een door Evalan ontworpen kastje dat de gegevens naar de tablet van de commandant stuurt. Door de nieuw ontworpen applicatie op die tablet ziet die leider of iemand oververhit dreigt te raken. Op dat moment komt het – nog in ontwikkeling zijnde – stroomschema om de hoek kijken. Dit ‘IK-tje’ geeft aan wat het kader moet doen om te zorgen dat de militair geen hitteletsel krijgt.
“De meetapparatuur voel ik tijdens het lopen nauwelijks”, aldus soldaat-1 Alex, een van de proefkonijnen in Ermelo. “Ik heb er geen last van. Sowieso vind ik het mooi hieraan mee te werken. Als dit een rol kan spelen om in de toekomst hitteletsel te voorkomen, is dat prachtig.”
Toekomstmuziek
Momenteel is nog niet bekend wanneer de landmacht overgaat tot het grootschalig inzetten van het systeem; de testresultaten zijn immers nog niet bekend. Wel gaat C-OTCO de systemen die zijn aangekocht voor de testfase al inzetten op de KMS. Volgens de onderzoekers zijn de mogelijkheden van ARMOR legio, bijvoorbeeld voor acclimatisatie ter voorbereiding op missies. Daarnaast is het wellicht mogelijk dat militairen de resultaten van ARMOR op een eigen defensie-smartwatch zien. Denk aan militairen die werken in CBRN-kleding, in een bompak, of op uitzending zijn. Dat is echter allemaal nog toekomstmuziek.
Wat is CD&E?
Concept Development & Experimentation; het is een hele mond vol. Simpel gezegd komt het erop neer dat deze afdeling snel innovaties ontwikkelt voor CLAS-eenheden. Dit doet ze onder meer samen met de kennisindustrie en -partners buiten Defensie. Innovaties worden versneld gedetecteerd en de organisatie ingebracht. Geen lange lijnen en niet dood experimenteren. Dat is CD&E!
