Tekst Mediacentrum Defensie
Foto SLD1 Van de Werf | video: SM Sergio | audio: SM Jimmy Ouwens
‘Niets gaat terug naar Nederland’
De laatste rotatie van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) in Mali is een bijzondere. De specialisten ondersteunen niet alleen de langeafstandsverkenners tijdens hun patrouilles, maar vernietigen ook alle afgekeurde munitie van de Nederlanders voordat hun deelname aan de VN-missie Minusma eindigt. Om veiligheidsredenen gaat er vrijwel niets mee terug.
Tijdens 2 omvangrijke operaties – WOLFBLAST 1 en 2 – brengt de EOD grote hoeveelheden munitie gecontroleerd tot ontploffing. Dit gebeurt op een rotsachtig schietterrein op enkele tientallen kilometers van de basis in Gao. De overige detonaties vinden plaats op een kleinere vernietigingslocatie buiten Gao, tussen de verkenningsoperaties door en verspreid tussen januari en mei.
Check hier de clip!
Vernietigingsput
Halverwege de missie, tijdens WOLFBLAST 1, rijdt het EOD-team met de langeafstandsverkenners van 11 Luchtmobiele Brigade naar het schietterein in Amakouladji. De tocht van 40 kilometer voert over stoffige zandpaden en dwars door kale Malinese vlaktes. Onderweg doorkruisen slechts een enkele dromedaris en een paar kuddes koeien en geiten het dorre landschap.
Na inspectie van het schietterrein bouwt de EOD de zogenoemde vernietigingsput op. Ze leggen onder meer afgekeurde mortiergranaten netjes per soort klaar en plaatsen het geheel vervolgens gestructureerd in een pallet. Secuur werk waarbij opperste concentratie is vereist. In de brandende zon stuurt sergeant-majoor Sergio het geheel aan. Korporaal-1 Rob ontlaadt de zwaarbeladen truck en sergeant-1 Patrick legt het geheel voorzichtig in de pallet.
Strenge eisen
De EOD vernietigt de munitie in Mali omdat die vanwege strenge kwaliteits- en veiligheidseisen niet meer elders kan worden gebruikt. De kwaliteit gaat onder meer achteruit door de hitte, UV-straling, luchtvochtigheid en stof. Als deze munitie terug zou gaan naar Nederland, zou de werking van met name de explosieve componenten niet meer gegarandeerd zijn. Ook corrosie, door bijvoorbeeld hoge luchtvochtigheid, beïnvloedt de werking negatief. De munitie die wél teruggaat wordt door een kwaliteitsafdeling van Defensie onderzocht.
Explosieketen
Bij het tot ontploffing brengen van al die munitie komt heel wat kijken. Sergio heeft een uitgebreid plan van aanpak gemaakt om alle explosieven zo effectief mogelijk te laten exploderen. “Ieder afzonderlijk stuk munitie moet geraakt worden op de plek waar de springstof zit, zodat alles detoneert en niet slechts de lucht in wordt geslingerd.”
Na urenlang passen en meten is het zover. De opbouw duurt langer dan gedacht, maar haasten is geen optie. Na het aanbrengen van onder meer slagpijpjes en slagsnoer is de explosieketen gereed. Vervolgens gaat iedereen op veilige afstand staan, met fototoestellen in de aanslag. Dan kan het aftellen beginnen. 10, 9, 8...
Verschroeide aarde
KABOEM! Met de kracht van een vliegtuigbom knalt een enorme vuurbal de lucht in, gevolgd door een flinke rookpluim. De klap is op een kilometer afstand voelbaar. Alles lijkt goed te zijn gegaan, maar dat moet nog wél worden bevestigd. Kortom, het is tijd voor de putcontrole, oftewel checken of echt álles de lucht in is gegaan. Het EOD-team keert terug naar de plek met de nu verschroeide aarde en ziet tot zijn grote tevredenheid geen enkel explosief restant. Detonatie geslaagd.
