07

Dit artikel hoort bij: Landmacht 02

‘Malinese’ IED-strikes op Veluwse heide

Tekst RITM Henny de Boer
Foto SGT Hille Hillinga

Desert Falcon generale repetitie voor complexe missie

Mutsen, handschoenen, sjaals en her en der een regenbroek. Tegen de achtergrond van een grijze lucht oefenen verschillende landmachteenheden in het hart van de Veluwe voor hun gezamenlijke inzet in Mali. De regen doet in de verste verte niet aan het Afrikaanse land denken. De oefenscenario’s die tijdens integratieoefening Desert Falcon in carrouselvorm worden aangeboden op de Edese heide, des te meer. 

‘De patrouillepelotons worden op meerdere scenario’s voorbereid’

“Dit is goed voor de oogst”, roept een man verheugd in het Frans. Hij springt op van zijn groene klapstoel en loopt zijn tent uit om de regen met eigen handen te voelen. De man speelt de dorpsoudste van een plaatsje in Mali. Militairen leren zo hoe ze gesprekken moeten voeren met belangrijke locals, inclusief tolk en notulist: Key Leader Engagement. Onder het genot van een kopje thee passeren allerlei onderwerpen de revue, zoals de instabiliteit in het gebied. In Mali bestaat straks een belangrijk deel van het werk óók uit praten met burgers om inlichtingen te vergaren. Dit event is er 1 van 4. Aanslagen, smokkelroutes, vijandige burgers, media; de 3 deelnemende patrouillepelotons worden langs die ‘lopende band’ op meerdere scenario’s voorbereid. 

Key Leader Engagement: in gesprek met een Franssprekende dorpsoudste in Mali, inclusief tolk en notulist.

Samengestelde eenheid

Zo’n 180 militairen namen eind februari deel aan de tweeweekse oefening. Eenheden van 13 Infanteriebataljon (11 Luchtmobiele Brigade), 42 Brigade Verkenningseskadron (13 Lichte Brigade) en enablers zoals genisten, explosievenruimers, geneeskundige eenheden, mortiereenheden en militairen van Field Human Intelligence raken er op elkaar ingespeeld. Samen gaan ze als Long Range Reconnaissance Patrol Taskgroup (LRRPTG, een lange-afstandsverkenningseenheid) naar Mali. 

“Ik heb geen idee hoe die spullen in mijn auto terecht zijn gekomen.” Een lokale chauffeur lijkt vergeetachtig als militairen bij een vehicle checkpoint een mortiergranaat en springstof in zijn auto aantreffen.

Zorgvuldig

Even verderop wordt een ander patrouilleteam geconfronteerd met de impact van een bermbom. Een VN-voertuig staat gehavend in de berm, de 2 inzittenden zijn gewond. Bij aankomst inspecteren genisten de omgeving en de auto eerst op de aanwezigheid van explosieven. Pas daarna verplaatsen collega’s de slachtoffers. “IED-strike”, roept de bijrijder als hij uit de wagen wordt getild. Zorgvuldig legt een militair hem op een deken van aluminiumfolie, terwijl het bloed uit de mond van de gewonde drupt. 

VN-medewerkers zijn getroffen door een IED-aanslag.

Leermoment

De militairen communiceren via portofoons voortdurend met elkaar om op de hoogte te zijn van elkaars situatie. Een groepje dorpelingen komt verhaal halen bij hun Bushmasters. “Jullie vernielen mijn oogst met die grote wagens”, briest een in een witte jurk gestoken local met een Kalasjnikov. IED’s en boze, gewapende burgers: geen ondenkbare situatie in het dorre Mali. En dus een goed leermoment voor de LRRPTG.

Vijandige burgers worden vakkundig weggeleid van de plek van een aanslag.

De eenheid vertrekt begin april voor ruim 4,5 maand naar West-Afrika. De rode en zwarte baretten hebben al contact met hun collega’s in het uitzendgebied om te weten wat er speelt. Voor de scenario’s die de militairen op de Veluwe beoefenen, heeft de oefenleiding zich bovendien laten inspireren door echte, actuele voorvallen uit het zonnige Sahelland. 

Hennis neemt deel aan Desert Falcon

In het slotstuk van de oefening nam minister Hennis deel aan het rollenspel op de Leusderheide bij Amersfoort. Als Very Very Important Person (VVIP) kroop ze in de rol van Senior Representative of the Secretary General, de hoogste VN-functionaris in Mali. Ook haar gastheer, brigadegeneraal Matthijssen van 11 Luchtmobiele Brigade, had een aandeel. Hij speelde de plaatsvervangend force commander van MINUSMA.

‘De Duitsers hebben dezelfde mindset als wij’

Internationale samenwerking

Als deze lichting straks in Mali aankomt, zijn de Nederlandse Apaches en Chinooks al vertrokken. De LRRPTG gaat werken met Duitse Tiger gevechts- en NH90 transporthelikopters. Dat vergt de nodige aanpassingen. De NH90 is kleiner dan de Chinook en heeft aanzienlijk minder laadvermogen, wat gevolgen heeft voor de aanvoer en duur van patrouilles. Ook is het Duitse mandaat anders. Het op elkaar afstemmen van de Duitse en Nederlandse bijdragen speelt eveneens een rol in deze oefening – onder andere met de inzet van Duitse heli’s en stafofficieren.

Samenwerking met de oosterburen is bekend terrein voor 11 Luchtmobiele Brigade, die onder de Duitse Division Schnelle Kräfte valt. “De Duitsers hebben dezelfde mindset als wij”, weet pelotonscommandant eerste luitenant Daniël. “Het scheelt dat er binnen onze eenheid (D-cie van 13 Infbat, red.) al werd samengewerkt. Dat zorgt voor verbondenheid.”

Vertrouwen in elkaar

Aansluitend aan de carrousel treden de teams in de loop van de oefening steeds meer gezamenlijk op. De eenheid kijkt uit naar de missie, die luitenant Daniël als complex en interessant omschrijft. “Mijn mensen hebben al een tijdje geen uitzending meer gehad, dus we zijn er aan toe”, vertelt hij. Carrouselleider adjudant Craig is tevreden: “Het vertrouwen in de eigen taak en in elkaar is gestaag gegroeid.” Luitenant Daniël: “Bovendien is dit waar we altijd voor trainen. Net als bij voetbal wil je na de training ook de wedstrijd spelen.” 

Afgrendelen en inspecteren van de omgeving van een markt die is opgeschrikt door een aanslag.