03

Dit artikel hoort bij: Landmacht 01

Generaal-majoor Marc van Uhm rukt in

Tekst KAP Jaap Wolting
Foto Mediacentrum Defensie

PC-LAS draagt functie over

Afscheid nemen met zilver. Niemand die daar spontaan z’n hand voor opsteekt, toch? Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten, de rechterhand van C-LAS, is echter het tegenovergestelde van een ‘Chinese vrijwilliger’. We spraken generaal-majoor Marc van Uhm vlak voor hij – naar eigen zeggen – ‘het pandje gaat verlaten’. “Als tweede man dien je, met de rollen die je hebt, ter ondersteuning van de commandant.” 

In het belang van de landmacht zet je daar je kennis en ervaring voor in. Ik doe dat vanuit mijn eigen persoonlijkheid. Het bijzondere in mijn geval is dat ik niet alleen een functie overdraag, maar eveneens met functioneel leeftijdsontslag ga”, aldus de generaal op de Kromhoutkazerne. “Dubbelop dus. Als ik terugkijk op mijn carrière…we hebben het vaak over vorming hè? Ik heb het voorrecht dat ik veel commandantenfuncties heb mogen doen. 3 jaar bataljonscommandant bij Luchtmobiel, een uitzending naar Bosnië in die rol, 3 jaar commandant KCT, 4 jaar brigadecommandant bij Luchtmobiel, met een uitzending als commandant Task Force Uruzgan. Als officier en als mens ben ik het meest gevormd geworden tijdens die functies, en dan met name tijdens operationele inzet. The proof of the pudding is in the eating.” 

‘Het is soms eenzaam aan de top’

Eenzaam aan de top

Van Uhm leunt naar voren en vervolgt: “Of jij een operatie nu wél of niet door laat gaan, jij moet jezelf ’s avonds in de spiegel kunnen aankijken. Je laat je adviseren door de staf, maar uiteindelijk hak jij als commandant de knoop door. Dat kan betekenen dat mensen gewond raken of in het ergste geval zelfs het leven laten. Het is soms eenzaam aan de top…

Ik kijk hoe dan ook met veel voldoening en trots terug. Dankbaar ben ik vooral voor al die mensen met wie ik heb samengewerkt. Binnen de landmacht zeggen we altijd dat onze mensen onze kracht zijn. Nou, ik ben er heel erg trots op dat ik een van hen was. Dat gevoel beklijft, ook al trek ik straks de deur achter me dicht.”

Nadenken over toekomst

PC-LAS voerde zijn functie uit in een dynamische periode, getypeerd door ingrijpende reorganisaties. Een tijd van forse krimp, waarin de KL een kwart van de functies moest inleveren. Tegelijkertijd was het krijgsmachtdeel operationeel erg druk. De winkel bleef ondanks de verbouwing immers open. “Er gebeurde inderdaad nogal wat”, lacht Van Uhm. “Want tijdens de gereedstelling en inzet van de eenheden, bouwden we aan de landmacht van morgen en verplichtten we onszelf na te denken over de toekomst. Werk dat allemaal werd voorbereid in de staf van de landmacht. Het personeel heeft, met de steun van velen, heel veel goed werk verricht.” 

Terrein winnen

“Operationeel leverden we namelijk wat we moesten, of het nu ging om expeditionaire operaties of inzet in eigen land. Daarnaast slaagden we erin de landmacht te verkleinen en boekten we aansprekende resultaten voor de toekomst. Denk aan de omvorming van 13 Gemechaniseerde Brigade naar ‘licht’, met daarbij het recente besluit over de rolwissel tussen Bushmaster en Boxer. Ook wonnen we veel terrein op het gebied van internationale militaire samenwerking. Goede voorbeelden zijn de integratie van 43 Mechbrig in 1 Panzerdivision en 11 Luchtmobiele Brigade in de Division Schnelle Kräfte en de samenwerking met België.

‘Er schijnt weer licht aan het einde van de tunnel’

Denken aan groei

Generaal Van Uhm is reëel en beseft dat niet alle schijven zijn omgeklapt. Hij legt uit: “Een groot punt van zorg is dat we op dit moment nog niet in staat zijn om 13 Lichte Brigade alle middelen te geven die ze zouden moeten hebben. Op de korte termijn de allergrootste uitdaging. Maar uitzoomend, zie ik dat ik instapte in een periode van krimp, een trendbreuk meemaakte en de landmacht nu weer aan groei mag denken. Voor de mensen in de organisatie vind ik dat laatste heel prettig. Er schijnt weer licht aan het einde van de tunnel. Laat die tunnel niet te lang zijn."

De functieoverdracht van PC-LAS vond op 28 januari plaats op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Generaal-majoor Van Uhm kreeg er het Militaire Kruis opgespeld door ranggenoot Jean-Paul Deconinck (Belgische tegenhanger van C-LAS).

Generaal-majoor Martin Wijnen, de nieuwe PC-LAS, sprak bij zijn aantreden: “De landmachtstaf schept de kaders voor de operationele gereedstelling van het Commando Landstrijdkrachten én werkt aan de ontwikkeling naar de toekomst. Dat vereist forward leaning staffunctionarissen, zowel naar boven, buiten, beneden en binnen. Problemen en knelpunten moeten worden opgelost, en kansen gegrepen. Cruciaal is het om elkaar daarbij op de juiste informatiestand te houden en stafproducten onderling goed af te stemmen. Zo steunen we als staf onze C-LAS optimaal. Maar bovenal is het goed te realiseren dat de staf er is voor de eenheden. We moeten er alles aan doen om de landmacht haar taken zo goed mogelijk te kunnen laten vervullen.”