Opperwachtmeester Thijs en Noa sporen illegale migranten op
Voor het eerst sinds jaren zet onze organisatie een dog handler in op de Spaanse enclave Ceuta voor Frontex. Opperwachtmeester Thijs en zijn Mechelse herder Noa sporen illegale migranten op die per ferry van het puntje van de Noord-Afrikaanse kust naar het Europese vasteland proberen te reizen. “Hopelijk kunnen we het verschil maken.”
Iedere dag vertrekken er per dienst tussen de 100 en 150 vrachtwagens van Ceuta naar de straat van Gibraltar. Maar niet voor Thijs en Noa de ‘camions’ hebben gecheckt. “Wij ondersteunen de Policía Nacional España in de haven bij het controleren van alle afvaarten naar het Europese vasteland. Zie het als een soort grenspost, zoals we die in Nederland bij de havens hebben. We zoeken naar verstekelingen die zich overal kunnen hebben verschanst”, vertelt Thijs.
Zo zijn er ‘assenhangers’ die onder de trailer klimmen zonder dat de chauffeur ervan afweet. Het gebeurt ook dat vreemdelingen zichzelf insnijden via het zeil van de vrachttrailer, of vooraf al in de trailer zijn gezet óf dat migranten zich laten meevoeren tussen de vracht met medeweten van de chauffeur. In de laatste 2 gevallen kan er sprake zijn van mensensmokkel. “De overtocht duurt misschien slechts een uurtje, ondertussen wordt het in de trailer wel onmenselijk heet. Deze migranten willen koste wat kost hun bestemming bereiken. Aan ons om illegale migratie en levensbedreigende situaties te voorkomen. Noa is erop getraind. Als ze de geur van mensen opvangt, dan trekt ze naar ‘de bron’ en blaft ze. Dan gaan we op onderzoek uit.”
‘Aan ons om illegale migratie en levensbedreigende situaties te voorkomen’
Focus op de hotspots
Frontex (het Europees Grens- en kustwachtagentschap) ondersteunt en coördineert de bewaking van de buitengrenzen van de Europese Unie om onder andere illegale migratie en grensoverschrijdende criminaliteit tegen te gaan. Per regio wordt ieder jaar een risicoanalyse gemaakt waar inzet of intensivering van inzet nodig is. Dit resulteert in een uitvraag aan de lidstaten van ‘profielen’ en daarbij behorende assets voor verschillende hotspots. Denk aan ondersteuning voor de kustwacht of de inzet van Border Guard Officers. Dit jaar worden er 185 VTE van onze organisatie voor Frontex ingezet. “Onze focus ligt vooral op Zuid- en Oost-Europa, waar de druk op de buitengrenzen het hoogst is”, legt majoor Patrick van de Marechausseestaf uit. “Onze mensen zijn daarom actief in onder andere Griekenland en Bulgarije. Bij deze inzet werken we nauw samen met onze nationale ketenpartners van de Nationale Politie, Dienst Vervoer & Ondersteuning, Immigratie- en Naturalisatiedienst, Dienst Terugkeer en Vertrek en de Kustwacht.”
Met de bus naar Afrika
Thijs en Noa zijn sinds 10 juli in Ceuta. Samen legden ze met hun eigen bus de duizenden kilometers af naar het noordelijkste puntje van het Afrikaanse continent. Belangrijk, want het speciale voertuig is ingericht op hun gebruik. Airco, goede ventilatie en een speciale bench: het mag Noa aan niks ontbreken, want hun werk is intensief. “De thermometer tikt hier iedere dag minimaal 30 graden aan”, merkt Thijs. “Daarom hebben we de eerste dagen de tijd genomen goed te acclimatiseren. Nu draaien we wisselende diensten in Ceuta.”
‘We zijn een hecht koppel’
Aan het duo de taak om continu opmerkzaam te zijn. Thijs heeft een scherpe blik, terwijl Noa haar verbluffende reukvermogen inzet. “We zijn een hecht koppel. Noa is nu 7,5 jaar en is mijn eerste hond. Ze is echt mijn maatje. Tijdens werk én daarbuiten, want we delen ook de hotelkamer. Noa ziet er misschien uit als een politiehond, eigenlijk is het een enorm sociale goedzak. Bovenal is ze ontzettend goed in haar werk.”
Verwacht echter geen stuiterbal. “Noa sjokt langzaam langs de trailer en heeft een ontspannen manier van zoeken. Dat komt tijdens de warmte goed van pas, maar ik weet ook 100 procent zeker dat de vrachtwagen leeg is als zij hem in alle rust heeft gecontroleerd.”
Hoe komt de inzet van dog handling tot stand?
Samen met de ketenpartners zetten wij ons personeel dáár in waar de specialisatie het best tot z’n recht komt. Voor 2024 was er onder andere een verzoek om dog handling in Ceuta. “Een aantal jaren geleden hebben wij deze taak ook uitgevoerd”, vertelt majoor Patrick. “In de afgelopen jaren hebben we meer migratiehonden opgeleid en getraind. Vandaar dat we dit jaar die specialisatie konden aanbieden. Tijdens deze inzet gaan we kijken of dit profiel bij ons als lidstaat past. Kunnen de hond en de begeleider de taak aan, is bijvoorbeeld één van de vragen. Het optreden gaan we naderhand evalueren voor mogelijke inzet in de toekomst.”
Internationale kennisuitwisseling
Thijs is een van vele dog handlers die worden ingezet voor Frontex. “Ik trek elke dag op met een Tsjechische hondengeleider in de zoektocht naar inklimmers. Ondertussen zijn er ook honden die naar bijvoorbeeld drugs of explosieven zoeken. Die samenwerking met collega-dog handlers uit andere disciplines is heel bijzonder. Door kennis en vaardigheden te delen, leer je veel van elkaar. Hoewel we allemaal uit een ander land komen, spreken we – als het gaat over zoeken met de honden – dezelfde taal.”
Kansen
Hoewel het duo nog geen migranten heeft aangetroffen, noemt Thijs de inzet nu al de kroon op hun werk. “Noa en ik zijn al lang samen. In het begin van onze carrière hadden we wekelijks vondsten in Nederland. De laatste tijd was dat stukken minder. Dan wordt het lastiger om Noa gemotiveerd te houden. Hier in Ceuta wacht ons echt weer een hele uitdaging. Ik zie deze 2 maanden als een enorm mooie kans voor ons allebei om hopelijk het verschil te kunnen maken.”
