Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Op 27 februari zat documentdeskundige opperwachtmeester Bart thuis te werken, toen er een e-mail binnenkwam in de algemene inbox van de KMar ID-Desk Schiphol. Het betrof een verzoek uit Portugal of een afbeelding van een Nederlandse uitreisstempel kon worden gecheckt op echtheid. Tot zover niets bijzonders. Tot Bart verder ging graven en op iets bijzonders stuitte. Dankzij zijn oplettendheid, kon hij een belangrijke bijdrage leveren aan een arrestatie ruim 1.850 kilometer verderop.
Van wie kwam het verzoek om de stempel te controleren?
“Het verzoek aan het Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten kwam van onze Portugese collega’s van het bureau Falsificaten van de Immigration and Border Service op de luchthaven van Lissabon. De zaak ging om een 25-jarige Braziliaanse man die Portugal wilde uitreizen met een vals ID-document. Toen de Portugezen hem vervolgens fouilleerden, stuitten ze op een paspoort met daarin een uitreisstempel van Amsterdam. Over die stempel hadden ze vragen. Zij twijfelden over de echtheid en vroegen zich af of de uitreisstempel vanuit Nederland klopte, en of ik die wilde controleren. Ik begreep dat de passagier een soort snelrechtprocedure was ingegaan en dat het verzoek dus binnen een bepaalde tijd moest worden afgehandeld.”
Wat ging jij toen doen?
“Ik heb de afbeelding van de stempel onder andere beoordeeld op lay-out en enkele details. Ik heb gekeken of de veiligheidscode in de stempel correspondeerde met de periode waarin de stempel geplaatst was. Tot zover geen bijzonderheden.
Vervolgens heb ik verschillende systemen bevraagd om te zien of de persoon daarin voorkwam en of een link te leggen was met onder andere de uitreisdatum. En dat was het geval. Een registratie in het Vreemdelingen Basis Systeem meldde dat de man op 31 maart 2022 Nederland onder begeleiding had verlaten.
De aanleiding hiertoe betrof een overschrijding van de vrije termijn; de periode waarin iemand in het Schengengebied mag blijven. Collega’s hadden hem op de dag van de uitreisstempel naar de betreffende gate begeleid op de luchthaven.”
Maar nu was hij toch weer in Portugal…
“Ja, dat was vreemd. Op de afbeelding was ook een Portugese inreisstempel te zien maar deze was van onvoldoende kwaliteit. Dus hoe en wanneer hij in Portugal was gekomen, was voor mij onbekend. Maar dit verhaal riep vragen op, dus ik wilde verder onderzoek doen naar deze persoon en het verhaal erachter.”
Wat ontdekte je?
“Ik heb de identiteit van de tenaamgestelde op het paspoort integraal bevraagd. Dat betekent dat je meerdere informatiesystemen raadpleegt over deze persoon om te kijken of er iets over hem staat vermeld. Het gaat onder meer om registers van de politie, gemeentes, Europol en Schengen.
Toen stuitte ik op een proces-verbaal van de politie, waarin zijn naam werd genoemd. En wat bleek: dat proces-verbaal was echt nét opgemaakt. Het ging over een ernstig geweldsmisdrijf van de avond ervoor, waarin de naam van de paspoorthouder werd genoemd. Hij werd verdacht van betrokkenheid.
De politie had de avond ervoor rond 21.20 uur een melding gekregen om naar een woning in Amsterdam-Noord te gaan. Daarin troffen zij het levenloze lichaam van een 21-jarige man aan.”
Wat dacht je toen je dat las?
“Ik dacht: 'verrek, dat is dezelfde naam. Het zal toch niet…?' En toen begon het.
Het verzoek uit Portugal om de stempel te controleren kwam de dag erna om 11.00 uur binnen, amper 14 uur later. Dus ik begreep dat er enige haast geboden was. Ik raakte niet in paniek ofzo, maar ik dacht gewoon: 'oké, wie ga ik nu bellen? De man in Lissabon zit in een soort snelrechtprocedure, dus enige haast is geboden'.
De reiziger stond nog niet gesignaleerd. Daar werd nog druk aan gewerkt, begreep ik achteraf. Zo vers was het allemaal.
Ik heb eerst de namen van de verbalisanten opgezocht op het intranet van de politie om te zien tot welke eenheid ze behoorden. Toen heb ik gewoon heel simpel het algemene nummer van de politie gebeld. Ik heb de zaak kort uitgelegd en gezegd dat ik iemand van de betreffende eenheid zocht.”
En die kreeg je uiteindelijk aan de lijn?
“Ja, ik heb het verhaal opnieuw kort verteld aan iemand van de eenheid. Diegene was heel blij. De politie was druk bezig met een spoedsignalering en er was zelfs een aanhoudingseenheid naar Schiphol gestuurd om te kijken of hij daar het land zou proberen te ontvluchten.
Vervolgens heb ik met Portugal gebeld om uit te leggen dat de man daar moest blijven. Dat hij werd gezocht voor betrokkenheid bij een ernstig geweldsmisdrijf en dat hij zijn reis absoluut niet mocht vervolgen.
Daarna heb ik de politie en de Portugese collega’s met elkaar in contact gebracht. Toen zat mijn werk erop. Ik ben er tussenuit gestapt en weer verder gegaan met mijn overige werkzaamheden.
Het is een lang verhaal, maar het heeft in feite slechts een paar uur geduurd.”
Wat gebeurde er daarna nog?
“Vervolgens zag ik berichten over de arrestatie verschijnen op het intranet van de politie en kort daarna in allerlei media. Toen daalde het besef pas een beetje in. Ik heb gewoon mijn werk gedaan, maar het was toch wel de moeite waard. Anders was deze verdachte van een ernstig geweldsmisdrijf gevlogen. Nu is hij van de straat. De verdachte is in Portugal door collega’s van ons opgehaald en naar Nederland gebracht.”
Hoe kijk je terug op deze zaak?
“Enige tijd later ben ik tijdens een bijeenkomst hier op de Koningin Máximakazerne even in het zonnetje gezet. Ik kreeg een bedankkaart met 2 kilo paaseieren van de betrokken politie-eenheid, de Dienst Regionale Recherche. ‘Dank voor je oplettendheid’, schreven ze. ‘Dankzij jou is een verdachte van een moord gepakt.’ Dat was totaal onverwacht.
Vaak missen wij op deze afdeling terugkoppeling op onze bevindingen. Nu waren we er van kop tot staart bij betrokken. En nog een kaart erbij. Dat is toch mooi.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
