Achter de schermen

…de medezeggenschap van de Koninklijke Marechaussee

Reorganisaties, hybride werken, nieuwe uitrusting. Je kunt het zo gek niet bedenken, of de medezeggenschap van de Koninklijke Marechaussee praat erover mee. Doel van de medezeggenschapscommissies? Beoordelen of nieuwe maatregelen en ontwikkelingen voldoen aan de gestelde criteria. Is de (sociale) veiligheid gewaarborgd? Zijn de financiën op orde? Zijn de consequenties op de werkvloer voldoende helder?

Om daarachter de te komen duiken MC-leden de desbetreffende materie in: ze lezen relevante stukken, praten met dossierhouders, leggen het oor te luister bij de achterban en bevragen de zeggenschap kritisch. Oftewel: ze vormen een beeld, een oordeel en dan een besluit. Om uiteindelijk het juiste evenwicht te vinden tussen het belang van de medewerkers en dat van de organisatie. “Die synergie bereiken is het mooiste”, vertelt meervoudig MC-voorzitter en -lid Jovanka van de Pol.

Meer weten over de medezeggenschap bij de Marechaussee? Scroll door naar beneden. Jovanka van de Pol en adjudant Gerard Meier, fulltime voorzitter van de KMar-brede Defensieonderdeel MC (DMC), lichten hieronder een tipje van de sluier op.    

Tekst: kapitein Henny de Boer | Foto’s: Phil Nijhuis

Medezeggenschap

De defensieorganisatie kent een heel woud aan medezeggenschapscommissies. Iedere diensteenheid heeft namelijk een eigen MC. Binnen de Marechaussee zijn dat de Staf, het Landelijk Tactisch Commando (LTC), het Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee (OTCKMar) en de Passagiersinformatie-eenheid Nederland (Pi-NL).

Verder zijn er binnen de KMar nog enkele tijdelijke MC’s die zich richten op een specifieke reorganisatie, zoals de Tijdelijke Reorganisatie MC (TRMC) Future Borders en de TRMC van Logistiek & Materieel.

Daarnaast zijn er nog de KMar-brede DMC (Defensieonderdeel MC) en de defensiebrede CMC (Centrale Medezeggenschapscommissie Defensie), voor besluiten die respectievelijk de hele Marechaussee of heel Defensie aangaan.  

De MC praat op basis van gelijkwaardigheid met het hoofd van de diensteenheid (HDE), oftewel de commandant van de eenheid.  

Plezier

Jovanka van de Pol is een echte MC-fanaat te noemen; ze is betrokken bij maar liefst 5 verschillende MC’s: de CMC, de DMC, de MC van de Staf, en de Tijdelijke Reorganisatie MC’s van Future Borders en Materieel & Logistiek.

“Dit werk is gewoon heel gaaf. Ik krijg hier veel energie van”, vertelt Van de Pol enthousiast. “Je krijgt inzage in allerlei onderwerpen en je zit met iedereen aan tafel. Dus je komt van alles te weten over de organisatie, ook buiten je eigen vakgebied. Dat maakt het interessant, leerzaam en goed voor je netwerk.” 

De MC adviseert de HDE over een breed scala aan onderwerpen, zoals arbeids- en dienstvoorwaarden, personeelsbeleid, veiligheid, gezondheid en welzijn, leefklimaat, organisatie en werkwijze, technische en economische dienstuitvoering.

Als MC’er wil Van de Pol graag wat betekenen voor de collega’s. “Ik heb niet de illusie dat ik de wereld zal verbeteren en dat ik het iedereen altijd volledig naar de zin kan maken. Maar ik draag graag mijn steentje bij. Want het is fijn als een groot deel van de collega’s met plezier naar het werk gaat. En dat de randvoorwaarden goed zijn geregeld, zowel voor de collega’s als voor de organisatie.”

Invloed

Ook adjudant Gerard Meier - fulltime voorzitter van de DMC – oefent de functie met veel plezier uit. “Ik haal hier veel voldoening uit, omdat je echt invloed kunt uitoefenen op besluiten”, licht hij zijn motivatie toe.

Meier is iemand die graag meepraat en meedenkt over beleid. En hij vindt het belangrijk dat mensen worden gehoord. “Dus op een gegeven moment werd mij gevraagd of ik deel wilde uitmaken van de MC. En zo geschiedde. Ik sta nog steeds achter die keuze, want het heeft me veel opgeleverd.”

Dankzij de MC heeft de adjudant een beter beeld gekregen van de organisatie en van achterliggende argumenten bij besluiten. “Ik weet nu beter waarom bepaalde besluiten tot stand zijn gekomen. Veel zaken zijn niet zwart-wit. Je hoeft het niet altijd ergens mee eens te zijn, maar je kunt sommige besluiten daardoor wel beter begrijpen.” 

Een belangrijke taak van de MC is voor Meier altijd in gesprek blijven met de zeggenschap; de dialoog met elkaar aangaan. Om, in het belang van de achterban en de organisatie, uiteindelijk tot een werkbare oplossing te komen. 

Neventaak

Iedere werknemer kan lid worden van een medezeggenschapscommissie. Bij twijfel is eerst een tijdje meelopen ook mogelijk, om te kijken hoe het bevalt.

Een MC-lid is bij de staf gemiddeld zo’n 5 uur per week kwijt aan deze neventaak, een voorzitter en secretaris meer, aldus Van de Pol. Bij de MC LTC is het al gauw 1,5 dag per week. Dat kan tot maximaal 50% vanuit je functionele werkzaamheden. 

Voor collega’s die graag meedenken, maar (nog) niet mee willen beslissen, is zitting nemen in een werkgroep van een medezeggenschapscommissie ook een optie. Een werkgroep heeft een adviserende rol, en kan kwesties aandragen die spelen op de werkvloer. 

Zo kent de MC van de Staf onder meer de werkgroepen Financiën, Communicatie en Arbo & Veiligheid. Het MC LTC telt maar liefst 26 werkgroepen, die verschillende brigades vertegenwoordigen. 

Verkiezingen

Hoe groter de diensteenheid, hoe groter de MC. In de MC LTC kunnen maximaal 19 leden zitting nemen. Bij de vorige verkiezingen hadden meer dan 19 mensen zich kandidaat gesteld, waardoor verkiezingen moesten plaatsvinden. Waren dat er minder dan 19 of precies 19 geweest, dan waren de kandidaten automatisch lid geworden. Zoals bij de MC van de Staf het geval was: die telt momenteel 6 leden, terwijl 11 het maximum is.

Een kwestie van onbekend maakt onbemind? “Mogelijk heeft het een geitenwollensokkenimago”, gist Van de Pol. Geheel ten onrechte, vindt ze zelf overigens. “Je hebt veel invloed als MC op besluiten en ontwikkelingen. Soms focussen bestuurders zich bijvoorbeeld volledig op het goed organiseren van een nieuwe maatregel, maar hebben ze de gevolgen voor de medewerker onvoldoende in beeld. Dan maken wij ons hard voor de personele kant van het verhaal. Dus het MC-werk doet er echt toe.”

Inzage

De onderwerpen die de MC’s behandelen, bereiken hen op verschillende manieren. Zo legt de zeggenschap allerlei voorgenomen maatregelen bij hen op tafel ter instemming.

“Daarnaast zijn wij als MC toehoorder bij verschillende overleggen”, vertelt Meier. “Als wij daar zaken horen die van belang zijn, nemen we die mee naar ons eigen MC-overleg.” 

Verder worden vanuit de werkgroepen kwesties aangedragen die leven op de werkvloer. Dan gaat het bijvoorbeeld over zaken als roosters, reistijden, vacatures en uitrusting. En natuurlijk de (on)mogelijkheden van het nieuwe hybride werken.

Tevens krijgen ze lijsten met algemene personele informatie. “Als er bijvoorbeeld ineens opvallend veel exitgesprekken bij een eenheid plaatsvinden, of het ziekteverzuim opeens oploopt, dan trekken we aan de bel”, verduidelijkt Van de Pol.

Ook krijgen de MC’s inzage in uitkomsten van onderzoeken, zoals werkbelevingsonderzoeken en RI&E’s (risico-inventarisatie & -evaluaties) om ook hier een vinger aan de pols te houden.

Wil je na het lezen van dit artikel nog meer weten over medezeggenschapscommissies bij de Marechaussee? Of wil je je misschien zelf aanmelden bij een MC? Kijk dan op de intranetpagina van de Koninklijke Marechaussee en klik op de tegel ‘Medezeggenschap’.