‘Ik hoop dat iedereen zichzelf durft te zijn’
Op de jaarlijkse Coming Out-dag in oktober wordt een nieuwe vlag gehesen op de brigades van de Koninklijke Marechaussee. Niet de klassieke regenboogvlag, maar een progressievere vlag, met extra kleuren. Het gaat om de zogenoemde Progress-vlag, waarin de 3 kleuren van de transgendergemeenschap zijn toegevoegd (wit, lichtblauw, lichtroze). Ook zijn een bruine en een zwarte streep toegevoegd, om respectievelijk mensen van kleur te vertegenwoordigen en mensen die aan hiv/aids zijn overleden.
Adviseur Diversiteit en Inclusie kapitein Annelies Koning is al bezig met de voorbereidingen voor 11 oktober: het verzamelen, inpakken en versturen van de 25 kleurrijke vlaggen. In de postpakketten met de nieuwe vlag zit ook een flyer met uitleg over het hoe en waarom van de nieuwe kleuren. “Met deze vlag willen wij als organisatie uitdragen dat iedereen bij ons welkom is en dat iedereen het hele jaar door zichzelf mag zijn.” Ook wil de organisatie hiermee de lhbti+-collega’s een hart onder de riem steken. “Het is belangrijk dat ze weten dat ze worden gesteund.”
*De letters lhbtiq+ staan voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, intersekse, queer en de + staat voor andere mogelijke manieren waarop mensen zichzelf, dus hun eigen gender of seksualiteit kunnen benoemen.
Acceptatie
Koning zet zich al jaren met hart en ziel in voor de acceptatie van collega’s die buiten de norm vallen. Eerst deed ze dat op informele basis naast haar officiële taken, en sinds januari officieel als adviseur Diversiteit en Inclusie. Dus sindsdien mét budget en een coördinatiegroep. Volgens de kapitein is het ontzettend belangrijk om deze boodschap uit te dragen, omdat volledige acceptatie van minderheden nog niet altijd en overal het geval is.
Aanpassen
“Jezelf constant aanpassen aan de heersende norm kost veel energie”, vertelt Koning over het nut van de wapperende Progress-vlag. “Sommige collega’s haken daardoor helaas naar verloop van tijd af. Ze raken in de put, omdat ze nergens hun verhaal kwijt kunnen. Ik heb wel eens bij zulke uitstroomgesprekken gezeten. Echt zonde dat dit probleem niet eerder is gezien, dacht ik dan. Ik gun iedereen de vrijheid om zichzelf te kunnen zijn.”
Koning benadrukt dat diversiteit en inclusie niet alleen gaat over minderheden. Het gaat over hoe iedereen van elkaar verschilt en hoe we daarmee omgaan; hoe we het beste uit iedereen kunnen halen. Het gaat dus niet alleen om lhbtiq+ of mensen van kleur, maar bijvoorbeeld ook om extravert versus introvert, en masculiene versus feminiene eigenschappen. “Op de werkvloer moet de persóón centraal staan, en niet bijvoorbeeld alleen diens kleur, geslacht of seksuele geaardheid”, benadrukt Koning. “Elk jaar proberen we met verschillende acties op meerdere thema’s een stapje vooruit te zetten. Uiteindelijk hoop ik dat iedereen zichzelf durft te zijn en dat collega’s voor anderen op durven te komen.”
7 actielijnen
De adviseur Diversiteit & Inclusie van de Marechaussee is op dit moment actief langs 7 verschillende lijnen, elk met eigen doelen. Elk thema heeft een eigen werkgroep:
1. Gender. Het realiseren van een gender focal point-netwerk binnen alle staven.
2. Opleiden en trainen. Diversiteit & inclusie en genderbewustzijn integreren in opleidingen en trainingen.
3. Instroom-doorstroom-uitstroom (IDU). Het zorgen voor gelijkwaardigheid en gelijke kansen voor alle (potentiele) medewerkers.
4. Biculturele KMar. Het zorgen voor een cultureel sensitieve organisatie, bewustwording van vooroordelen en het aanpakken van discriminatie en racisme.
5. Leiderschap. Verhogen van het uitdragen belang Diversiteit & Inclusie vanuit de lijn, vergroten van culturele sensitiviteit onder leidinggevenden.
6. Sociale veiligheid. Het creëren van een sociaal veilige werkomgeving waarin waardering centraal staat.
7. Defensienetwerken. Als operationeel commando meer in verbinding staan met onze interne netwerken.
Wachtmeester-1 Finn Mors, trainer bij Training en Vorming op Schiphol. Finn is trans man.
“Ik ben heel blij met de nieuwe vlag. Hoe meer kleuren erin opgenomen zijn, hoe beter. In deze nieuwe vlag wordt ook de transgenderidentiteit weergegeven. Zo hoeft de transgendervlag niet altijd apart uitgedragen te worden. Het betekent voor mij dat Defensie open staat voor iedereen. In 2018 heb ik meegevaren op de defensieboot tijdens de Canal Pride. Toen hebben we hard gevochten om ook de transvlag te voeren. Dat is nu dus niet meer nodig.
Ik vind het belangrijk dat er aandacht wordt gegeven aan dit onderwerp, omdat nog steeds niet iedereen zich veilig genoeg voelt om zichzelf te zijn. Er worden nog steeds mensen op straat in elkaar geslagen vanwege hun genderidentiteit, of gepest op de werkvloer. Op de Coming Out-dag is er ruimte voor deze collega’s om zichzelf te zijn.
Ik weet zeker dat er ook binnen de Marechaussee collega’s zijn die hun genderidentiteit nog verborgen houden. Maar het zou er toch niet toe moeten doen of je op mannen of vrouwen valt, of welke genderidentiteit je hebt? Als je je werk maar goed doet, dáár gaat het om. Dáár word je ten slotte op beoordeeld.
Ik heb zelf 2 keer een coming out gehad. Een keer als lesbienne en een keer als trans man. Dat was beide keren spannend. Je weet niet hoe mensen zullen reageren. Gelukkig reageerden mijn ouders super. Kon niet beter. Ook op de werkvloer heb ik gelukkig geen vervelende reacties gehad.
Ik word regelmatig benaderd door anderen die een transitie willen ondergaan, van zowel binnen als buiten Defensie. Dan adviseer ik om de collega’s stapje voor stapje mee te nemen in de verandering. Er is namelijk nog veel onwetendheid over dit onderwerp. Doordat ik er zelf heel open over ben en er geintjes over maak, ben ik makkelijker benaderbaar. Hierdoor durven mensen vragen te stellen en snappen ze het beter.
Sinds 2016 identificeer ik mijzelf als man. In het begin moesten de collega’s wennen aan mijn nieuwe naam en aan de verandering van het woord zij naar hij. Maar dat gaat nu heel goed. En als iemand zich vergist, zeg ik er wat van.
Er wordt vaak gesproken over acceptatie van collega’s die zich niet identificeren als hetero of zich anders identificeren. Maar ik heb het liever over respect dan acceptatie, en over respectvol met elkaar omgaan. Ik hoef hetero’s toch ook niet te accepteren? Ik respecteer iedereen als persoon. Als iemand graag ‘hij’ genoemd wil worden in plaats van ‘zij’, dan is dat toch prima? Wat is daar nou eigenlijk moeilijk aan?”
Opperwachtmeester Ruud, medewerker Sociale Veiligheid, Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee (OTCKMar). Ruud valt op mannen.
“Ik begrijp dat veel mensen steun ondervinden van de Progress-vlag, en ik ondersteun de boodschap die de organisatie met het hijsen van de vlag uitdraagt, maar ik ben zelf niet meer zo met het onderwerp bezig. Ik ben op een punt gekomen in mijn leven dat mijn geaardheid niet meer echt een thema is. Eerder was dat wel zo.
Op de Coming Out-dag sta ik even stil bij mijn eigen coming out. Het herinnert me aan mijn eigen worsteling. Ik heb tijdens mijn eerste dienstjaren bij de Marechaussee mijn geaardheid verborgen gehouden, toen ik nog jonger en onzekerder was. Ik dacht dat mensen problemen zouden hebben met mijn geaardheid, maar die gedachte was puur op aannames gebaseerd. Tijdens de initiële opleiding kon ik nooit een haakje vinden om te zeggen dat ik op mannen val. Daardoor bleef het onbesproken. Ook daarna, op mijn eerste werkplek, heb ik niets verteld. Ik heb het slechts met een klein groepje mensen gedeeld. Op de werkvloer kon ik dus nooit uitgebreid over mijn sociale leven vertellen, waardoor ik een enigszins stille collega was. Zo’n 5 jaar later, na een uitzending en een verhuizing, kwam ik op een andere brigade te werken. Toen heb ik het meteen op de eerste werkdag verteld: “ik ben Ruud, ik heb een vriend en ik ga samenwonen”. Niemand bleek daar moeite mee te hebben. Sterker nog, mensen vonden het best interessant. Meerdere collega’s bleken familie of vrienden te hebben die homoseksueel zijn, en vonden het prettig om er met iemand over te kunnen praten. Achteraf is het eigenlijk zonde dat ik me al die jaren druk heb gemaakt om niets. Ik wou dat ik eerder het lef had gehad om dit naar buiten te brengen. Zo’n interne worsteling vormt namelijk een enorme rem op je eigen ontwikkeling en op je werkplezier. Onnodig, want mijn ervaring is dat mijn geaardheid me niet belemmert tijdens mijn werkzaamheden."
SHK
Voor vragen over lhbt+ kunnen collega’s ook terecht bij SHK, het lhbt+-netwerk van Defensie. De stichting zet zich onafhankelijk in voor een veilig werk- en leefklimaat voor lhbt+-medewerkers binnen Defensie. Dit doen zij vanuit gelijkwaardigheid, verbondenheid en deskundigheid. Op aanstaande Coming Out-dag viert de stichting haar 35-jarig bestaan. Op die dag worden meerdere activiteiten georganiseerd.
