Achter de schermen

…Bureau Examinering (BEX) van de KMar in Apeldoorn.

Een plastic bijl, neppaspoorten en handboeien. Bij Bureau Examinering (BEX) in Apeldoorn liggen allerlei attributen klaar voor het afnemen van toetsen. Aan de muur van het kantoor van kapitein John, hoofd BEX, hangt zelfs een kettingzaag. Maar dat is meer een geintje. “Je moet bij ons met goede argumenten komen, anders zwaait er wat”, grapt de officier. 

Het BEX is een onmisbare schakel in de opleidingsketen van de KMar. Het bureau telt 21 krachten, waaronder beoordelaars, planners en toezichthouders. Plus nog zo’n 150 freelance-beoordelaars, die op allerlei specialistische gebieden toetsen afnemen. 

BEX houdt kantoor in gebouw 99 op de Koning Willem III-kazerne. Gasten komen er niet zomaar binnen; de gang met verschillende kantoren zit veilig achter een deur met cijferslot. Goed afsluiten is een van de eisen van een examenadviesbureau, aan wiens normen het BEX voldoet. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat Jan en alleman rondneust in de examenstof.

Ook benieuwd hoe onze BEX-collega's te werk gaan? Scroll dan door naar beneden.

Tekst:  ritmeester Henny de Boer   |   Foto's: René Verleg

Onafhankelijk

Aanval en verdediging (zie foto), ceremoniële dienst, militair strafrecht, een proces verbaal opmaken, schiettesten en het beteugelen van woelingen. Overal waar een KMar-toets moet worden afgenomen, komt BEX om de hoek kijken. Zoals bij de Leergang Algemeen Opsporingsambtenaar (LAO) en de Leergang Marechausseebeveiliger. Maar óók bij externe klanten die opleidingen bij het OTCKMar inkopen, zoals de Nationale Politie, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), het Korps Mariniers en 11 Luchtmobiele Brigade. Bij zo’n opleiding hoort automatisch onafhankelijke examinering, BEX dus. 

Spieken

Peentjes zweten in een van de examenruimtes van het BEX. Centraal staat de stoel van de toezichthouder, die kijkt of iedereen zich netjes aan de voorschriften houdt. En dat betekent geen devices mee, geen eten en geen eigen wetboek. Want daar zouden mensen aantekeningen in kunnen schrijven. Het spieken valt mee. Het laatste geval dat John zich kan herinneren is alweer 3 jaar geleden. Toen had een kandidaat – heel creatief – een tekst op de binnenkant van het etiket van een flesje Fanta geschreven. In zulke gevallen is het BEX strikt: onmiddellijk naar de commandant om uitleg te geven. 

Piraten

BEX neemt praktijkexamens af op allerlei locaties. Zoals op een schip, waar kandidaten ‘piraten’ gevangen nemen. De beoordelaar kijkt nauwlettend toe: hoe is de man vastgemaakt? Welke vragen worden hem gesteld? Andere examens worden bijvoorbeeld op Aruba afgenomen of in de balie van Schiphol. Sommige toetsen zijn gesimuleerd, maar in andere gevallen moeten kandidaten ‘realtime’ laten zien wat zij in huis hebben, net als bij een rijexamen. En in een enkel geval weet de examinator zelf amper wat er staat te gebeuren, zoals bij de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten. Dan is de instructie alleen: 3 uur ’s nachts op een bepaalde locatie aanwezig zijn. Kortom, geen dag is hetzelfde. 

Secuur

Wat is het nou het mooie aan examens afnemen? “Je werkt veel met jonge enthousiaste mensen”, vindt senior medewerker eerste luitenant Ton. “We kunnen veel mensen blij maken”, vult John aan. “Kandidaten zijn soms erg zenuwachtig; je knaagt je nagels tot de nagelriem. Tot je de uitslag hoort en er een last van je afvalt. Het is mooi om daaraan bij te dragen en mensen iets mee te geven.” Niet iedereen komt natuurlijk juichend uit een examen. Soms betekent een uitslag einde carrière en gaan mensen huilend weg. Het is dan ook een grote verantwoordelijkheid om secuur te werk te gaan als BEX. “Je mag eigenlijk geen fouten maken bij de toetsing. Je wilt niet dat geschikte mensen vertrekken met wie je prima op patrouille had gekund.” 

Actueel

Een van de taken van de senior medewerkers is de toetsen actueel houden. “Je kunt niet aankomen met een vraag over 2 ruiters die te paard gaan patrouilleren.” Dus de medewerkers houden de actualiteit nauwlettend in de gaten om de casussen up to date te houden. Ook moeten de vragen worden aangepast aan veranderde wetgeving, zoals hogere boetes of uitbreiding van een wetsartikel. Eerste luitenant Ton bedenkt de vragen aan de hand van lesboeken en gesprekken met instructeurs of anderen uit het werkveld. 

Niet alleen inhoudelijk, maar ook praktisch gezien gaat het BEX met zijn tijd mee. De collega’s bieden e-learning aan en maken filmpjes voor toetsen, waarin zaken als vermissing of diefstal worden nagespeeld. Bijkomend voordeel van e-learning is dat de uitslag van de meerkeuzevragen automatisch wordt vastgelegd en alleen de open vragen handmatig hoeven te worden nagekeken. Bovendien ziet de senior medewerker zo ook meteen opvallende uitslagen. Als iedereen een vraag goed heeft, ligt die vraag dan mogelijk op straat? Of als bijna iedereen de vraag fout heeft: voldoet de lesstof dan wel? Vragen die algemeen bekend zijn geworden, gaan naar de oefentoetsen op intranet. 

Loyaliteit

Ook bij de planning komt heel wat kijken, zo blijkt uit een uitgebreid bord aan de muur met ieders agenda. Bij elke verkeersproef is het bijvoorbeeld zaak om voldoende auto’s, acteurs, een bijrijder en een beoordelaar in te zetten. Ook moeten herexamens worden ingepast, keuringen van de examenprocedures zelf en inzagemomenten in afgelegde toetsen. Het is een stuk drukker geworden sinds begin dit jaar, met de verhoogde opleidingsopdracht. Gelukkig is het tot nu toe steeds gelukt om de zaken rond te breien. “De loyaliteit van de collega’s is enorm, daarom krijgen we de gaten meestal wel gedicht”, vertelt de planner. 

Het BEX heeft ruimte voor extra freelance-beoordelaars. Interesse? Neem contact op met de frontoffice via examenbureau.otckmar@mindef.nl.