Tekst ritmeester Henny de Boer
Foto Martijn Beekman, Paul Tolenaar, sergeant Jan Dijkstra

‘Het gesprek van de dag’

Een vast contract of de dienst uit na afloop van het tijdelijke FPS2-contract? Het is een beslissend moment in de carrière van wachtmeesters die de gemoederen altijd flink bezighoudt. Jaarlijks maakte slechts een klein deel van de gegadigden aanspraak op een vaste aanstelling, oftewel FPS3 (Flexibel Personeel Systeem). Dit gebeurde middels een intensief selectieproces. Maar dat gaat volledig veranderen: alle FPS2-collega’s krijgen voortaan bij voldoende functioneren een dienstverband voor het leven aangeboden. Dat heeft de Marechausseeraad begin april besloten. 3 collega's geven hun mening over deze maatregel.
 

Het besluit houdt in: 

  • Wachtmeesters die worden bevorderd tot wachtmeester-1 krijgen, bij voldoende functioneren, de FPS3-aanstelling toegezegd. Dit gebeurt op het moment van bevorderen.  
  • Marechaussees die de Leergang Algemeen Opsporingsambtenaar (LAO) met goed gevolg hebben doorlopen, ontvangen bij het einde van de opleiding de toezegging van een FPS3-aanstelling.
  • Voor alle wachtmeesters met een FPS2-aanstelling volgt de komende maanden een inhaalslag. Personeel en Organisatie inventariseert om wie het gaat. Zodra de namen bekend zijn, gaan de lijsten naar de eenheden.  

Kolonel Robert van der Kieft, hoofd Personeel en Organisatie van de KMar

“De nieuwe maatregel biedt duidelijkheid. Voortaan krijgen mensen op een vast moment te horen dat ze kunnen doorstromen. Ze krijgen een brief thuis, waarin het zicht op een vaste aanstelling zwart op wit staat. Bij een negatief besluit is het overigens niet meteen einde oefening. Die collega’s kunnen nog 3 keer een rekest indienen voor een vast contract. Als ze werken aan verbetering, kunnen ze hun negatieve beoordeling ten goede keren. Het besluit mag overigens niet als een verrassing komen. Als mensen nog nooit te horen hebben gekregen dat ze niet goed functioneren, zou het raar zijn als dat op het beslissende moment wel ineens gebeurt.
Daarnaast gaan we dit jaar een enorme inhaalslag maken met het aantal wachtmeesters dat nog in FPS2 zit. Daardoor komen dit jaar in totaal ruim 700 collega’s in aanmerking voor een vaste aanstelling, een hele grote groep. Hierdoor normaliseert de situatie snel en gaat het volgend jaar nog maar om ruim 90 mensen. Het is een hele verandering ten opzichte van de afgelopen jaren. Toen was het maximum aantal FPS2’ers dat jaarlijks mocht doorstromen 150, en daarvoor slechts 50. Omdat de kans op doorstroming niet groot was, gingen velen op zoek naar alternatieven. En die zijn er volop; we hebben te maken met de buitenwereld, zoals de Nationale Politie, andere krijgsmachtdelen en de Douane. Veel goede collega’s zijn vertrokken, en met hen veel kennis en kunde.
Met de nieuwe maatregel hopen we de irreguliere uitstroom te beperken, want die is de afgelopen jaren enorm gestegen. We hebben als KMar iedereen hard nodig om al onze taken uit te voeren. Daarom zijn wij op zoek gegaan naar instrumenten om meer rust en zekerheid te creëren. Als je 30 bent en een hypotheek en een gezin hebt, is het prettig om te horen dat je een vast contract krijgt. Bovendien maakt het een einde aan het tijdrovende selectieproces voor FPS3. Mede door deze maatregel hopen we als organisatie eerder in balans te komen: in 2021 in plaats van 2024.”

Majoor Joost Wezemer, commandant brigade Noord-Holland. 

“Voorheen was er een jaarlijks quotum van het aantal mensen dat FPS3 kreeg. De gegadigden moesten een dossier opstellen over hun functioneren en dat presenteren aan een commissie. Deze selectie was voor veel collega’s het meest emotionele moment van het jaar. Het gebeurde precies op een moment waarop de kandidaten juist zekerheid nodig hadden. Dat zijn namelijk collega’s van rond de 30 die jonge kinderen hebben of overwegen een gezin te stichten. Bovendien lagen zij qua niveau vaak dicht bij elkaar; veel van de gegadigden maakten een kans.
In dat opzicht ben ik dan ook voor de korte en de middellange termijn blij met de maatregel. Het was verschrikkelijk om goed functionerende collega’s af te wijzen omdat ze net niet binnen de top 5 of 6 vielen. Bovendien wilden veel collega’s dat selectiemoment niet afwachten. Ze vertrokken voortijdig naar een werkgever die wél zekerheid bood. Daardoor zijn we veel mensen kwijtgeraakt.
Maar dat verandert dus nu; dit jaar krijgt een aanzienlijk aantal mensen eerder zekerheid. Soms heeft bijna de helft van een team nog FPS2. Het onderwerp leeft dan ook enorm; het is het gesprek van de dag. De reacties zijn heel positief, maar er zijn ook vragen. Sommige mensen zijn bijvoorbeeld onlangs afgewezen door een commissie en kunnen nu ineens toch doorstromen. Dat roept vragen op. Zij kunnen in eerste instantie voor gerichte begeleiding terecht bij hun teamleider.
De gevolgen zullen snel merkbaar zijn. Mensen zullen minder geneigd zijn om weg te gaan, dus er is meteen een verminderde uitstroom. Daardoor houden we op korte termijn meer kwaliteit en kwantiteit binnen boord. Bovendien zijn mensen niet langdurig in de weer met de opbouw van hun dossier of met het zoeken naar een andere baan, waardoor ze meer focus op het werk houden. In combinatie met de verhoogde aanstellingsopdracht, verwacht ik daarom de komende jaren meer rust en stabiliteit op de werkvloer. Ook denk ik dat het de sfeer ten goede komt. Daarnaast is het een teken van goed werkgeverschap dat goed functionerende mensen kunnen blijven.
Voor de langere termijn heb ik echter nog wel de nodige kanttekeningen: immers zal onder meer innovatie en techniek een grote rol gaan spelen bij de organisatie van de toekomst. Dat kan impliceren dat we mensen, zelfs op latere leeftijd, opnieuw moeten opleiden. Ook zal mogelijk een grotere groep collega’s moeite hebben om te groeien binnen de bestaande hiërarchie. Daarom leven er, naast alle positieve reacties, nog wel verschillende vragen of de oplossing van onze huidige personele problemen in de toekomst mogelijk toch weer leidt tot geheel nieuwe uitdagingen.”

Wapenadjudant Bert van Holst 

“Ik vind het een super goed besluit. In principe stroomt iedereen vanaf nu door naar een vaste aanstelling, tenzij... Voorheen was het aan de medewerker om aan te tonen dat hij of zij goed functioneerde. Nu is het aan de lijncommandant om iemand goed te coachen en te begeleiden naar het gewenste niveau. Maar natuurlijk blijft goed functioneren een zaak van de medewerkers!
In de oude werkwijze moesten collega’s zich goed kunnen verkopen bij de presentatie aan de commissie. Degenen die makkelijk praten, hadden een streepje voor. Maar als je goed presenteert, wil dat dan ook zeggen dat je beter bent in je werk? Werknemers waren uren bezig met het dossier - vooral bij het naderen van de deadline - en het werk bleef daardoor deels liggen. En met een beetje pech waren er meerdere pogingen nodig. Reken maar eens uit hoeveel capaciteit en spanning dat kost.
Privé leidt dit besluit tot veel rust en zekerheid bij de werknemers. Als een wachtmeester een huis wil kopen, komt hij of zij nu bij de bank met een vast contract. Door die rust kunnen onze mensen zich weer bezighouden met boeven vangen. Bovendien kon zo’n commissie bestaan uit kolonels, oversten en majoors. Dat maakt veel indruk op een wachtmeester. Gelukkig zijn we daar nu van af. Ook moest zo’n dossier bestaan uit een compleet beeld van de capaciteiten en opgebouwde werkervaring, die op een specifieke manier moest worden aangeboden. Maar had een wachtmeester voor dat werk gekozen? 2 jaar geleden heb ik een klankbordgroep voor CKMar opgericht met collega’s uit de operaties van alle niveaus. Daar kwam dit onderwerp regelmatig ter sprake. Wij zijn super trots dat het nu mede door deze inbreng daadwerkelijk is veranderd.”