Adviseren over printers en personeel
"IDF! IDF!" (indirect vuur) roepen mensen op Camp Pamir bij de Noord-Afghaanse stad Kunduz. Onderwijsadviseur majoor Rutger van het OTCKMar zoekt snel dekking in een bunker. De sfeer binnen is ontspannen, want er was een oefening aangekondigd. Maar na 20 minuten moet iedereen langer binnen blijven. Was het wel een oefening? Toch niet dus. Twee raketten zijn rakelings over het kamp gescheerd. Het incident maakt pijnlijk duidelijk hoe noodzakelijk het werk van Rutger is: Stability Policing, versteviging van het lokale politieapparaat.
Rutger is een van de twee KMar-adviseurs op NAVO-kamp Marmal in de stad Mazar-e-Sharif. Als onderwijsadviseur adviseert hij de lokale politie over opleidingen en trainingen. De ervaren majoor werkt nauw samen met inlichtingenadviseur kapitein Arjan. Onder begeleiding van een Force Protection-peloton leggen zij allerlei werkbezoeken af in de onrustige regio. "Ik heb 8 Afghaanse gesprekspartners die ik zo vaak mogelijk probeer te zien", vertelt Rutger gedreven. "Het liefst ga ik elke dag de poort uit."
Bij de dag
Rutger en Arjan adviseren de Afghan Uniform Police, een onderdeel van de Afghan National Police dat het 'reguliere' politiewerk doet en assisteert bij grote militaire operaties. "We acteren in de missie Resolute Support op strategisch niveau en praten vooral met hogere officieren", vertelt Rutger. "Wij raden hen vooral aan naar de lange termijn te kijken." En dat is een hele uitdaging in het straatarme en door oorlog geteisterde land; mensen leven er bij de dag.
Pensioen
Rutger kan erover meepraten. "Ik had laatst een afspraak met een Afghaanse officier. Toen ik een paar dagen later bij hem op kantoor kwam, hing er een briefje op de deur: 'met pensioen'. Zó snel kunnen zaken veranderen", lacht hij. Arjan kan dat beamen: "Er zijn aardig wat personeelswisselingen; mensen worden vrij makkelijk van hun stoel gehaald." De Nederlandse adviezen zijn volgens hem dan ook hard nodig voor de continuïteit. De gesprekken met de Afghanen gaan over van alles nog wat. "Over het werven van personeel tot het maken van een kapotte printer." De collega’s denken overal over mee: Train, Advise & Assist (TAA).
Ontvoeringen
Arjan is in Nederland als hoofd ID-desks verantwoordelijk voor de 4 ID-desks op Schiphol, Rotterdam, Eindhoven en Zwolle. In het Centraal-Aziatische land kan hij zijn knowhow van politie-inlichtingen optimaal inzetten. "Ik adviseer hen informatie te verifiëren bij meerdere bronnen en help die vervolgens veilig te verwerken in hun computersystemen." Verder benadrukt de kapitein het belang van informatie delen met de juiste afdelingen. Door informatie te delen met andere regio's zijn bijvoorbeeld verdachten van ontvoeringen opgepakt die naar andere provincies waren gevlucht. "Als onze Afghaanse collega's dit een paar keer meemaken, dan zien ze: het werkt écht."
'Het liefst ga ik elke dag de poort uit'
Front
Ook Rutger boekt successen op zijn vakgebied, mede natuurlijk door het werk van zijn voorgangers. Hij benadrukt continu het belang van trainen en opleiden, met als gevolg dat op het nabijgelegen Police Training Centre ineens veel leerlingen rondlopen. Een paar maanden geleden waren de klaslokalen nog leeg. "Nieuwe politiemensen werden meteen naar het front gestuurd. Een opleiding kregen ze niet", legt Rutger uit. Hoewel de agenten hard nodig zijn bij de strijd tegen opstandelingen heeft Rutger zijn counterparts er toch van weten te overtuigen dat een getrainde agent voor tien telt. Nu gaan er 700 leerlingen naar de school, onder wie een 40-tal vrouwen.
Rijles
Het lesaanbod op het Police Training Centre is divers. Het gaat om algemene politieopleidingen, maar ook om zaken als lezen en schrijven, topografie, rijles en promotiecursussen voor onderofficier naar officier. Kortom, basiskennis die hard nodig is in de dagelijkse praktijk. Gaandeweg krijgen de Afghanen steeds meer oog voor een lange termijn aanpak: "Op steeds meer plekken worden projectmanagers onderwijs aangesteld", ziet Rutger om zich heen.
Stapjes
Het is een van de vele signalen dat de Afghaanse officieren de adviezen van de marechaussees ter harte nemen. Ook al gaat het vanuit Nederlands perspectief met bescheiden sprongen voorwaarts. "Het werk gaat hier met kleine stapjes vooruit en soms een stapje achteruit", ervaart Arjan. "Maar ook kleine stapjes zijn stapjes. Daar moet je dan ook voor gaan."
Stability Policing
Stability Policing vormt – als één van de vijf NAVO Military Police-functies - een voor de KMar belangrijke taak. Stability Policing (SP) betekent het politieapparaat verstevigen in instabiele landen. Daarbij kan het gaan om het vervangen van de lokale politie, zoals eerder in Kosovo, of om het samen optrekken of alleen adviseren en trainen van de politie. Binnen de Afrikaanse Unie, Europese Unie, Verenigde Naties en de NAVO zijn de SP-taken in grote lijnen hetzelfde, al zijn er ook verschillen. Eerder heeft de KMar dit soort activiteiten ontplooid in Kosovo, Bosnië-Herzegovina en het Afghaanse Kunduz. Momenteel zijn we actief in Mali en Afghanistan. Hoewel de KMar deze werkzaamheden al geruime tijd uitvoert is Stability Policing als begrip relatief nieuw binnen de NAVO. Pas sinds ongeveer 2 jaar bestaat er een specifieke doctrine. Binnen het NATO Stability Policing Centre of Excellence (NSPCOE) in het Italiaanse Vicenza wordt gewerkt aan trainingen en opleidingen die daarop zijn gebaseerd voor een eenduidige aanpak van alle NAVO-landen.
