'Meteen krachtig optreden belangrijk'
“Totale anarchie op Sint-Maarten na de passage van ‘Irma’, en de dierentuin leeggegeten door hongerige bewoners? Wat een onzin!” Aan het woord is kapitein Chris Hesen, hoofd Operaties van de KMar op Sint-Maarten. Natuurlijk had hij meteen met meer mensen willen optreden, maar die waren er (nog) niet. De eerste dagen waren volgens Hesen spannend, maar volgens hem keerde de rust ook redelijk snel terug.
6 dagen na de passage van ‘Irma’ doet de airco het weer op het kantoor van Hesen. Zo kan hij het hoofd koel houden bij het aansturen van zijn 30 marechaussee-collega’s op het eiland plus een tiental uit Curaçao en Nederland. Ook 25 Nederlandse politiemensen zijn inmiddels opgenomen in de gelederen. Hun taak: het ondersteunen van het Korps Politie Sint-Maarten (KPSM).
Plunderen grootste probleem
Normaalgesproken bestaat dat marechausseewerk vooral uit grensbewaking en opsporing, maar dezer dagen gaat de meeste aandacht uit naar het politiewerk op straat. “Van orkaanpassages is bekend dat plunderen het grootste probleem vormt. Mensen zoeken voedsel en drank of spullen om daar later tegen te kunnen ruilen. Gelijk overal zeer krachtig optreden is belangrijk, want dan stopt het plunderen meteen.”
Hoogste prioriteit
Wat niet hielp was dat 80 procent van de lokale politiemensen zelf ook zijn of haar huis kwijt was. Een deel van hen moest eerst thuis de schade opnemen en noodmaatregelen treffen, alvorens weer aan het werk te kunnen gaan. Ook op Sint-Maarten geplaatste marechaussees en mariniers raakten huis en haard kwijt. “Toch moest iedere operationele man en vrouw zich meteen bij de OPS melden, ondanks eigen sores. Een moeilijk moment, geef ik toe. Wel beloofden we dat hun partners en kinderen de hoogste prioriteit zouden krijgen voor vertrek naar veilig gebied. Dat gold ook voor gezinnen van lokale politiemensen.”
Leven weer oppakken
In het stevige ritme van de ‘Chinese hondenwacht’ (12 uur op/12 uur af) werd maximaal gewerkt aan ordehandhaving en –herstel, samen met het KPSM. “Na ongeveer 2 dagen was de situatie grotendeels onder controle. Zowel mensen van onze anti-plunderteams als mariniers bemanden toen alle cruciale kruisingen. Daar stuurden ze mensen ook terug naar huis, omdat er officieel nog steeds een uitgaansverbod gold, uitgevaardigd door de regering van Sint-Maarten.”
Nood hoger
Na 3 dagen deed zich volgens Hesen een ander groot probleem voor: voedsel- en watervoorraden bij mensen thuis raakten op. “We deden er alles aan om te helpen, maar logistiek was dat niet simpel. Op het vliegveld stonden voorraden, maar de distributie verliep nog slecht. Ook omdat we niet wisten wat er allemaal was geland. De nood was die eerste dagen hoger dan de mensen op Sint Maarten vaak deden vermoeden. Ze hebben een trotse houding. Voor hen is het niet de eerste orkaan die ze hebben overleefd.”
Commandant Brigade Caribisch Gebied, luitenant-kolonel Hans Vroegh: ‘We dragen bij aan het herstel van de democratische rechtsorde’
“Op de Bovenwindse Eilanden zijn ze gewend aan orkanen, maar niet van deze orde. We spreken nu alleen over Sint-Maarten. De andere 2 eilanden zijn er op wat kleine schade na goed doorheen gekomen. Volgen van de ontwikkelingen doen we voornamelijk via whatsapp-groepen. Die communicatie bleef en blijft het langste bestaan. Zelfs in het oog van de orkaan was er nog weer een beetje communicatie mogelijk. Minimaal. Maar tijdens en direct na de storm was er totale ‘radiostilte’.
Na de orkaan richt de focus van Defensie zich primair op het repatriëren van gezinsleden van militairen. Dan hoeven zij namelijk niet voor hen te zorgen en kunnen ze bijdragen aan de noodhulp. Het vliegen naar Curaçao lukte op vrijdag. Handhaving van de openbare orde is wat op Sint-Maarten als eerste moest gebeuren. Mensen zijn ontredderd, hebben alles verloren, hun basale levensbehoeften. Daardoor gaan ze op pad. Plunderingen waren in het begin aan de orde van de dag. Naarmate de tijd verstrijkt zie je dat de politie die wij als KMar ondersteunen, daarop meer grip krijgt. Vanuit de KMar-brigade, vanaf de andere eilanden hebben we direct alle capaciteit ingezet en extra mensen ingebracht ter versterking van het team op Sint-Maarten. De democratische rechtsorde moet weer hersteld worden. Daaraan dragen wij bij.
Wat enorme indruk maakte, was de aankomst van partners en kinderen hier op Curaçao. De emotie die daarmee gepaard ging. Opluchting; ‘hè we zijn veilig, mijn kinderen zijn veilig’. Mensen hebben in keukenkastjes gezeten, in hoeken van badkamers, omdat ze dachten dat het huis weggeblazen zou worden. En huizen zíjn weggeblazen, daken ervan afgerukt. Gezinnen zijn in het oog van de storm, als het dus even windstil is, alsnog hun huis ontvlucht om een veilig heenkomen te zoeken. Omdat het huis niet bestand was tegen de 2e golf. Hier op Curaçao hebben we ze zoveel mogelijk ondersteund en ondergebracht. Mooi om te zien wat een energie dan in een brigade loskomt. Mensen die wíllen bijdragen, zich inzetten. Zelfs hun vakantie afbreken om naar Sint-Maarten te gaan, om collega’s in het veld te ondersteunen.
