Tekst Evert Brouwer
Foto Sergeant Sjoerd Hilckmann
Bescheiden man met typisch Britse humor
Kenneth George Mayhew, de oudste Ridder Militaire Willems-Orde, is gisteren in het Engelse Norfolk overleden. De Brit stierf op 104-jarige leeftijd. Uitgerekend een dag voor de verjaardag van zijn vrouw en zijn huwelijksdag zaterdag.
Mayhew kreeg de hoogste Nederlandse militaire onderscheiding in 1946 voor zijn heldhaftig optreden tijdens de bevrijding van Zuid-Nederland. Er zijn nu geen geridderde helden uit de Tweede Wereldoorlog meer in leven.
Eerder sprak Mayhew openhartig in een interview voor de Defensiekrant. Lees zijn verhaal uit het voorjaar van 2017 hieronder terug:
Het was geen bijzondere dag, 18 januari 1917. Het weer kon niet Britser: cold and rather wet (waterkoud), meldt The Daily Telegraph. De Eerste Wereldoorlog was weliswaar nog in volle gang, maar de kreet All quiet on the Western Front uit die tijd spreekt boekdelen. De kranten spraken schande van een Duitse aanval met onderzeeboten op passagiersschepen en de film ‘Great Expectations’, naar een boek van Charles Dickens, ging in première.
Even honderd jaar later staat Ridder Militaire Willems-Orde Ken Mayhew twee uur lang felicitaties in ontvangst te nemen in de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeur in Londen, Simon Smits. “Ik ben op zoek naar zijn geheim: hoe word je 100 (destijds tijdens het interview, red.) zoals Ken", zegt één van de gasten, inmiddels voormalig Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp.
Helder
De stem is dan wat minder krachtig dan toen hij ruim vijf jaar geleden werd ‘herontdekt’. Het gehoor laat te wensen over en de door hem zo vervloekte wandelstok is door een heupbreuk een onmisbaar hulpstuk geworden. Maar als je op die leeftijd nog moeiteloos je auto door het drukke verkeer in Norwich stuurt en de geest nog helder is, heb je geen klagen. “Daarbij moet je wel meteen zeggen dat zijn jongere vrouw Patricia (Trish) de drijvende kracht op de achtergrond is”, voegt ambassadeur Smits daaraan toe.
Gewond
Ridder MWO Mayhew ontving in 1946 de hoge onderscheiding. Niet op de ambassade of uit handen van toenmalige koningin Wilhelmina: nee, per Royal Mail op zijn bed in het ziekenhuis. Daar herstelde de majoor van het 1e bataljon van het Suffolk Regiment van de verwondingen die hij in Nederland en Duitsland had opgelopen.
Mayhew landde op D-Day (6 juni 1944) met zijn groep van dertien pantserwagens op het beruchte Sword Beach in Normandië, waar zwaar is gevochten. Maanden later was zijn eenheid betrokken bij de bevrijding van onder meer Weert, Venray en Overloon. Mayhew verdiende de hoogste Nederlandse dapperheidsonderscheiding voor zijn heldhaftig optreden bij het slaan van een bruggenhoofd over de Loobeek in Limburg.
Bij die gevechten raakte hij gewond, maar keerde hij na behandeling in Brussel tegen het advies van zijn artsen terug bij zijn mannen. Later, inmiddels in Duitsland, raakte Mayhew al voor de derde keer gewond en werd hij uiteindelijk toch gerepatrieerd en behandeld in een ziekenhuis. De ridder werd in 2011 bij toeval herontdekt bij een reünie in Limburg. Het contact was begin jaren '80 door verhuizingen verloren gegaan en aangenomen werd dat Mayhew was overleden.
Tolerantie
Uit de eenheid van Ken Mayhew, het inmiddels verdwenen Suffolk Regiment, is overigens nóg een oud-militair over. Met zijn bekende Britse humor: “Dat is Ron Rogers, maar die is een stuk jonger dan ik: hij wordt deze zomer pas 100. We hebben nog regelmatig contact”, zegt Mayhew, die vele malen in Nederland was voor speciale gelegenheden. “Sinds 2011 zijn mijn vrouw en ik in een soort achtbaan beland. Het is toch ongelooflijk dat dit allemaal voor mij wordt gedaan. Het is een voorrecht dat ik dit mag meemaken. Ik heb een speciale band met Nederland gekregen, veel nieuwe vrienden gemaakt. De vriendelijkheid en gastvrijheid van de Nederlanders is ongeëvenaard. We hebben een enorme bewondering gekregen voor jullie manier van leven en de tolerantie.”
Ken Mayhew praatte niet graag over zichzelf, daarom vier gasten over de 104 jaar oud geworden Ridder Militaire Willemsorde:
Ridder MWO majoor Marco Kroon:
“Kenneth in twee woorden? Humor en doorzettingsvermogen! Hij is mijn held en staat voor mij een flink aantal treden hoger op de ladder dan ik. Wat die man heeft geflikt in de Tweede Wereldoorlog, daar kan ik echt niet aan tippen. Hij was erbij, de dag der dagen: D-DAY! Ongelooflijk man. En daarna heeft hij gevochten voor een vrij Nederland. Net zoals mijn eigen Britse opa dat heeft gedaan. Helaas is mijn opa te vroeg overleden, maar met Ken heb ik het gevoel weer een nieuwe grootvader te hebben gekregen. Een geweldige, warme en zeer bescheiden man.”
Voormalig Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp:
“Ken Mayhew is een uitermate bescheiden man. Hij praat niet veel over zijn daden in de Tweede Wereldoorlog. Ik ben opgegroeid in de buurt van Venray, de plaats die hij heeft helpen bevrijden. Daarvoor mogen we hem nog steeds dankbaar zijn. Ken heeft een bijzonder doorzettingsvermogen. Tijdens de uitreiking van de Militaire Willems-Orde aan het Korps Commandotroepen, vorig jaar maart, weigerde hij te gaan zitten zo lang de koning stond. Dat typeert hem, hij was en is een voorbeeld voor velen.”
Kolonel buiten dienst Ger Slots (78), voorheen lid van het Kapittel der Militaire Willems-Orde
“We stonden perlex toen in 2011 de melding kwam dat er mogelijk nog een Ridder MWO in leven was. Ik was de eerste die hem, namens het Kapittel, bezocht. Er was meteen een klik, ook met zijn vrouw. Ondanks dat ik al drie jaar weg ben bij het Kapittel, bezoeken we elkaar een paar maal per jaar. Ken komt bijvoorbeeld elk jaar in mei over voor de herdenking van de capitulatie in Wageningen. Trish en hij willen niets missen. Hij is veel te bescheiden; hij spreekt nauwelijks over wat hij in de oorlogsjaren heeft meegemaakt.”
Luitenant (res) Henry Simpson
“Mijn vader en Ken waren beste vrienden. Ze zaten samen bij het Suffolk Regiment. Ik heb na het overlijden van mijn vader een tour, een Regimental Pelgrimage van de Friends of the Suffolk Regiment, met Ken gemaakt langs de wegen die zij na D-Day hebben afgelegd. Dat is natuurlijk heel bijzonder. Ken is ook een bijzonder mens. Zijn favoriete voetbalclub Norwich City wilde hem rond zijn honderdste verjaardag met het team het veld op laten komen. Daar heeft hij vriendelijk voor bedankt. Dat tekent hem wel.”
