Als moeder op uitzending

Haar kinderen waren bijna 2,5 en 7 jaar oud toen majoor Elseline Bos (39) vorig jaar voor ruim 4 maanden naar Mali vertrok. Een bewuste keuze. Een langgekoesterde wens van de militair arts. “Sommigen vinden me een ontaarde moeder, maar dit was wat ik graag wilde doen. Bovendien is de uitzending emotioneel net zo zwaar voor mij als voor vaders die móeten gaan.” 

Moeders en alleenstaande vaders met officiële zorgplicht hoeven in principe niet op uitzending tot het kind 5 jaar oud is. “Dat is een goede regeling waar velen graag gebruik van maken. Maar er zijn ook vrouwelijke militairen die wel op uitzending willen en juist door die regeling gepasseerd worden”, stelt Elseline, die zich als senior beleidsadviseur bezighoudt met de procesmatige kant van de gezondheidszorg binnen Defensie. 

Het toepassen van de regeling gebeurt volgens Bos met alle goede bedoelingen. “Maar gaat voorbij aan het feit dat ik, als moeder van jonge kinderen, graag zelf beslis of ik wel/geen gebruik wil maken van deze regeling.” Voor vrouwen die wél willen, moet het proces makkelijker gemaakt worden, vindt ze. “Dit wil ik graag onder de aandacht brengen.”

Buiten de boot

Bos is sinds 2008 militair, maar kreeg als arts nooit de kans om in die functie naar een missiegebied te gaan. “Ik viel telkens buiten de boot en die ene keer dat er een functie in Afghanistan was, bleek ik zwanger van de oudste.” 

In haar huidige functie zijn uitzendingen schaars. Als arts, werkzaam op een staf, ziet ze geen patiënten meer, maar houdt zich bezig met geneeskundig beleid en richtlijnen. “Daarom wilde ik ook zo graag als senior medical officer met de laatste rotatie naar Mali. Daar was ik verantwoordelijk voor de operationele geneeskundige keten. Zag erop toe dat de gezondheidszorg voor de Nederlandse militairen voldeed aan de eisen die eraan gesteld worden.”

Thuis overleggen

Uiteraard moest Bos thuis overleggen, maar haar man Willem stond er positief tegenover. “Hij is zelf militair geweest en wist hoe belangrijk dit voor mij was. Hij stelde me wel de vraag: wil je dit de kinderen aan doen.” 

Haar primaire reactie was uiteraard dat ze haar kinderen Cathelijne (7 jaar), Frederique (5 jaar) en Loek (2 jaar) geen pijn wilde doen. “Natuurlijk is het een dilemma. Loek brabbelde toen ik vertrok en was een paar dagen later jarig. Toen ik terugkwam kon hij zinnetjes zeggen en liedjes zingen. Eenmaal terug thuis kom je erachter hoeveel je gemist hebt. Maar ik ben ook landmachter. Zonder uitzendervaring voelde ik me geen volwaardig militair. Het voelt als iets waar ik deel van  uit wil maken. Aan dit verhaal zit een rationele en emotionele kant.”

Positieve draai

Wat het gezin hielp was de situatie luchtig houden. “Door er zelf een positieve draai aan te geven, werd het niet zo beladen. Het was immers maar voor een paar maanden. Dat neemt niet weg dat het zwaar was. Afscheid nemen was het heftigste dat ik ooit heb gedaan.”

Maar ondanks het gemis en de zware momenten, zowel in Nederland als in Mali, kijken Elseline en haar gezin terug op een mooie periode. “De 4^e is zelfs op komst, dus die uitzending heeft ons niet afgeschrikt. Het was een groot avontuur waar ik veel van geleerd heb. Ik had het niet willen missen. Ook voor het thuisfront was het heel leerzaam. We zijn sterker dan we denken.”