01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 21

Marechaussees in Niger

Tekst ritmeester Henny de Boer
Foto sergeant-majoor Gerben van Es. Camera: sergeant-majoor Eva Klijn. Montage: Karel Polack.

Militairen trainen politie Niger in grensbeheer

Klik op de kaart voor een vergrote weergave

Bestrijding van terrorisme, wapensmokkel en irreguliere immigratie aan de grens. Dat zijn de belangrijkste doelen van een nieuwe Nigerese politie-eenheid die aan de grens wordt ingezet. 7 Nederlandse instructeurs van de Koninklijke Marechaussee hebben hen 2 weken lang lesgegeven op het gebied van grenstoezicht, samen met collega’s van de European Gendarmerie Force, Frontex en de Bundespolizei. De in totaal 260 Nigerese politieagenten kregen begin deze maand hun certificaat. 

Een solide basis voor paspoortcontroles

“Wie kan de relevante wet- en regelgeving opnoemen in volgorde van belangrijkheid?”, vraagt opperwachtmeester Rudi in het Frans aan de klas. Meerdere vingers vliegen de lucht in. De cursist die de beurt krijgt, staat op en somt het aangeleerde rijtje vlekkeloos op. De Nigerese politieagenten krijgen naast wet- en regelgeving ook les in onder meer paspoortcontrole en migratiestromen. 

De ventilatoren draaien overuren in de benauwde klaslokalen op de politieschool in hoofdstad Niamey. De thermometer tikt bijna 40 graden aan, maar dit lijkt de cursisten niet te deren. Geïnteresseerd luisteren ze naar Rudi en zijn collega Dominique van de Duitse Bundespolizei. “De cursisten zijn zeer gemotiveerd. Ze letten goed op en doen actief mee”, ervaart Rudi tot grote tevredenheid. 

Op de eerste foto staan 4 stoelen op de binnenplaats, die fungeren als auto voor een ‘autocontrole’. Op foto 2 spreekt de Nederlandse leider van het 15-koppige instructeursteam majoor Wouter iedereen toe tijdens een ochtendappèl. Nederland levert in totaal 7 marechaussees aan het unieke samenwerkingsverband: 2 stafleden en 5 instructeurs. De instructeurs zijn aangesteld via het netwerk European Gendarmerie Force, in samenwerking met het Europese grensagentschap Frontex.
Commandant Haro: “De buitenlandse expertise helpt ons bij de aanpak van de grensproblematiek.”

Poreus

De lesstof wordt ook in de praktijk behandeld. Zo fungeren 4 stoelen op de binnenplaats als auto voor een voertuigcontrole. Commandant Haro van de nieuwe mobiele eenheid – de tweede Compagnie mobile de contrôle des frontières (CMCF 2) - kijkt mee. “De uitdagingen aan de grens van Niger zijn enorm”, vertelt hij. “Veel van de criminaliteit in ons land komt via de grenzen binnen, die behoorlijk poreus zijn. De specialistische kennis en vaardigheden die wij tijdens de grensmodule krijgen, helpen ons om deze problematiek beter aan te pakken.”

CMCF 2 is in maart begonnen met de opleiding. Haro: “De Belgische Special Forces hebben ons 6 weken getraind in militaire gewondenzorg en tactisch opereren in het veld. Daarna hebben we verschillende lesmodules gehad, waaronder deze over grenstoezicht.” Deze internationale aanpak, met expertise van buitenaf, gebeurt op verzoek van Niger zelf.

De cursisten leren een groep migranten op de juiste wijze te controleren en eventuele smokkelaars eruit te vissen.

Wispelturig

CMCF 2 wordt gefinancierd door Duitsland en Nederland, via de civiele EU-missie EUCAP Sahel. De nieuwe eenheid vormt een cruciaal onderdeel voor de aanpak van grensproblematiek, aldus EUCAP Sahel. “De veiligheidssituatie in Niger blijft wispelturig en is de afgelopen maanden verslechterd in grensregio’s met Mali, Burkina Faso en Nigeria. De veiligheid wordt met name bedreigd door conflicten in buurlanden, die steeds verder overslaan naar Niger.” CMCF 2 is opgeleid om zich mobiel te bewegen in het uitgestrekte zuidelijke grensgebied met Nigeria.

De eindtoets: cursisten moeten veiligheidskenmerken van een paspoort opnoemen.

Eindoefening

Na het lesprogramma volgt een eindoefening in carrouselvorm, inclusief een kort examen. De cursisten lopen 1 voor 1 het lokaal binnen waar ze worden getoetst op hun kennis van documenten door de Nederlandse marechaussees. “Noem 5 veiligheidskenmerken op”, hangt op een groot vel bij de ingang. Geconcentreerd bestuderen de agenten paspoorten met een loep. Sommigen zijn enigszins gespannen. “Watermerk?”, vraagt 1 van hen vertwijfeld aan wachtmeester-1 Rick. “Helemaal goed”, antwoordt Rick. “Dat was 1; nog 4 te gaan.”  

‘Specialistische kennis helpt ons bij aanpak grensproblematiek’

Agent Mohamed heeft het gehaald. Blij en opgelucht loopt hij naar buiten. “Het ging goed”, lacht hij. Mohamed is tevreden over de grensmodule: “Nu heb ik een solide basis om nepdocumenten van echt te onderscheiden.” De agent is trots dat hij bij CMCF 2 zit. Hij heeft zich – net als zijn collega’s – vrijwillig opgegeven.

Geslaagd! De Nigerese agenten krijgen hun certificaat voor de grensmodule.

Intensief

Na afloop van de certificaatuitreiking blikken de marechaussees terug op een paar intensieve, maar nuttige weken. “Ik had er niets van willen missen”, vertelt Rudi enthousiast. “Ik haal er altijd veel voldoening uit als ik mensen iets kan meegeven.” Tijdens de evaluatie spraken de lokale agenten hun dankbaarheid uit naar de instructeurs. Rudi kreeg van een leerling als persoonlijk bedankje een speld met de Nigerese vlag. “Daar doe je het voor”, besluit Rudi glunderend. 

Sfeer proeven? Bekijk hier de clip!