Stap terug in de tijd

Market Garden-tour grote eyeopener

Bizar, ongekend en vooral surrealistisch. 900 militairen van 9 verschillende nationaliteiten verwonderden zich deze week tijdens een speciale battlefieldtour over de heldhaftige prestaties die hun voorvaderen leverden tijdens operatie Market Garden.

Eerlijk? Nee, hij had eigenlijk nog nooit van Market Garden gehoord. Natuurlijk, op zijn high school is het nodige gezegd over de opmars van de Amerikanen in Europa, maar wat zich 75 jaar geleden in Arnhem en omgeving afspeelde, had de Amerikaanse sergeant Christopher tot vandaag niet precies kunnen vertellen. 

Nu hij hier letterlijk in de voetstappen van de geallieerde troepen loopt en de verhalen hoort, begint het te dagen. “Maar, dat is toch surreal!? Met zoveel mensen, zoveel vliegtuigen, zo’n grote operatie uitvoeren. Ongelofelijk.” 

Ver-van-mijn-bed-show

In de relatief jonge club waarmee Christopher vandaag de zogeheten Market Garden-route loopt, heerst veelal verbazing. Duitse, Deense en Amerikaanse collega’s wandelen gezamenlijk van het ene historische punt naar het andere om zich telkens opnieuw te verwonderen over dat wat zich in september 1944 afspeelde tijdens een van de grootste luchtlandingen in de geschiedenis. 

Kolonel Schander bekijkt het tafereel glimlachend van een afstandje. De Duitse hoofdofficier van begin 50 kan zich voorstellen dat het voor de jonge garde een ver-van-mijn-bed-show lijkt, maar is blij met de geschiedenislesjes die militairen van 11 Luchtmobiele Brigade tijdens de route verzorgen. “Die jongens en meiden móeten het verhaal van Market Garden horen. Deze tour is een mooie kans om ze een en ander bij te brengen. Ze kunnen het hier zien en beleven.” 

Kippenvel

Zijn Amerikaanse en Deense meerderen van de ‘oudere garde’ sluiten zich bij Schander aan. Deze weken oefenen hun para-eenheden met internationale collega’s tijdens oefening Falcon Leap de verdere integratie van luchtlandingsoperaties. Een gedachte die uiteindelijk hier, in de omgeving van de Renkumse Heide, zijn wortels vindt. 

“Kippenvel all over”, verzucht Deense majoor Madsen. “Hoe ouder je wordt, hoe meer je de geschiedenis in perspectief gaat zien. Het is allemaal prachtig, die oefening deze weken, maar we moeten in eerste plaats onthouden waarom we hier überhaupt zijn. Hoeveel soldaten op deze plek hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid.” 

Niet lezen, vóelen

Bij kapitein Pierre (33) komt die gedachte inmiddels aardig binnen. Even verderop staat hij met zijn maten over een levensgrote historische luchtfoto gebogen. De Duitse Joint Terminal Attack Controller (JTAC) was weliswaar bekend met het verhaal van Market Garden (tijdens zijn opleiding is het eens ter sprake gekomen) maar vandaag wordt het wel érg concreet. 

“Ik kijk naar deze foto’s en dan probeer ik het me voor te stellen hè, dat daar verderop tienduizenden militairen landden. Zo indrukwekkend. Je kunt het hier voelen, zoveel beter dan wanneer je erover leest. 75 jaar geleden waren we vijanden, nu lopen we als collega’s en soms zelfs vrienden naast elkaar. Dat is toch mooi?” 

Identiteit

Paratroeper majoor John diende zelf bij de Amerikaanse 101^e Luchtlandingsdevisie en werd onder meer ingezet in Afghanistan en Irak. Zijn eenheid vindt haar oorsprong in 1942 en had tijdens operatie Market Garden de taak de bruggen tussen Eindhoven en Veghel veilig te stellen. “Voor ons is dit verhaal dus zeker belangrijk. Het is de basis, de kern van onze club. Om hier te lopen, op de grond waar zij 75 jaar geleden ook liepen… Bizar. Ja, ik bén US Army. Ja, ik bén paratroeper. Maar de geschiedenis heeft ons deze identiteit gegeven. En dat mogen we nooit vergeten.”