03

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 19

‘Bouncing Betty’s’ de lucht in

Tekst ritmeester Bianca Brasser
Foto John van Helvert

Kleine 200 mijnen in ’s Gravendeel

193 mijnen blootleggen, verplaatsen en laten ontploffen. Ga er maar aan staan. De Explosieve Opruimingsdienst Defensie (EOD) klaarde deze klus gisteren.

De mijnen werden eerder deze week gevonden in een weiland in ’s-Gravendeel. Een boer werkte op zijn akker en stuitte op de eerste mijnen, zo’n 50 centimeter onder de grond. Duitse S-mijnen (Schrapnellmine) uit de Tweede Wereldoorlog, zo bleek later. Door de Amerikanen bestempeld als ‘Bouncing Betty’. Dit zijn mortierfragmentatiemijnen die, als de mijn wordt geactiveerd, ontploffen op borsthoogte. Bedoeld om de vijand ernstig te verwonden. Voor een gewonde moet namelijk gezorgd worden, voor een dode niet. En dat zorgt voor een flinke vertraging bij de tegenstander. 

S-mijnen, in de Tweede Wereldoorlog de schrik voor menig infanterist. De hoofdlading, bestaande uit zo’n 350 kleine kogeltjes, spat uiteen op ongeveer 1,5 meter hoogte.

Invloed van de tijd

In totaal lagen er 193 mijnen in het Zuid-Hollandse weiland. 181 waren gevuld met springstof, de overige hadden ‘enkel’ een omhulsel. De ontstekers ontbraken. Vermoedelijk zijn die direct na de oorlog door de Duitsers zelf verwijderd, waarna zij de mijnen ‘dumpten’ in de kuil. 

Hoewel hierdoor minder gevaarlijk, is eeuwig onder de grond laten liggen geen optie. “Ze liggen er nu al ruim 70 jaar, de tijd kan uiteindelijk invloed hebben op de gevoeligheid van de springstof”, legt explosievenruimer sergeant-1 Bert uit. “Ik verwacht niet dat ze spontaan afgaan, maar als er bijvoorbeeld druk op wordt uitgeoefend, kunnen ze exploderen.” 

In een vrachtwagen van de EOD werden de mijnen naar een locatie vervoerd waar ze veilig konden ontploffen.

Gezocht: ontploffingslocatie

Werk aan de winkel. “De gemeente wijst het springterrein aan, de locatie waar we de mijnen kunnen laten ontploffen”, legt Bert de vervolgstappen uit. “Vervolgens controleren wij of de plek aan alle eisen voldoet. Zitten er leidingen in de grond? Op welke afstand staan gebouwen?” 3 locaties werden gisteren afgewezen. De vierde, boerenland op een kwartiertje rijden van het ‘mijnenveld’, voldeed. In een vrachtwagen werden de mijnen naar hun uiteindelijke bestemming gebracht. 

Eenmaal groen licht voor wat betreft het terrein, zijn de mijnen in een paar explosies verleden tijd. Hoe meer explosief gewicht, hoe groter het terrein moet zijn waar ze tot ontploffing worden gebracht.

Bijzonder

3 knallen later en de bijna 200 mijnen uit de Tweede Wereldoorlog zijn verdwenen. Een bijzondere inzet voor de EOD? “We krijgen dagelijks meerdere meldingen over munitie uit de oorlog”, zegt Bert. “De teller dit jaar staat op 2069 om precies te zijn. Maar zo veel mijnen bij elkaar, dat is wel bijzonder. ”