Tekst ritmeester Saminna van den Bulk
Foto sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann

Militairen terug naar Nederland

De noodhulp aan de Bahama’s loopt ten einde. Zr. Ms. Johan de Witt keert vermoedelijk volgende week terug naar Nederland. Het onstuimige weer staat het momenteel niet toe eerder huiswaarts te keren. Door de wind en hoge golven kan het schip lastig bevoorraad worden.

Met 550 militairen bood Defensie de afgelopen dagen de helpende hand op Great Abaco, een eiland in de Bahama’s met circa 17.000 inwoners. Een mediateam van Defensie is ter plaatse om verslag te doen. In 5 vragen leggen we uit wat er de afgelopen week is gebeurd.  

Een container in zee in plaats van op het land. Een brug ingestort. Het is de omgekeerde wereld op Abaco.

1. Hoe gaat het nu op Abaco?

Containers in zee, boten op land. Het is de omgekeerde wereld op Great Abaco. Het eiland (maar ook de Grand Bahama’s) is hard getroffen door Dorian, een orkaan van de vijfde categorie die begin september over de tropische bestemming raasde. De schade is enorm. Huizen zijn vanaf de fundering kapot. Bomen geknakt. De omgeving is bezaaid met voertuigen en weggewaaide spullen. Tot voor kort een geliefde vakantiebestemming waar toeristen genoten aan het strand. Nu een eiland in puin.

Antonio Davis wordt door een marinier geholpen met een wond.

Veel inwoners wisten te vluchten voordat Dorian hun onderkomen verwoestte. Maar er zijn ook niet gedocumenteerde voor wie die vlieger niet op gaat: de Haïtianen die in The Mudd leven. Dit is de krottenwijk bij Marsh Harbour, die ook volledig in puin ligt. Hoeveel mensen de storm niet hebben overleefd is nog onduidelijk, maar de schatting begint bij 50 doden.

“Ik heb eerder stormen meegemaakt, maar nooit een als deze”, verzucht inwoner Antonio Davis. “De wind tilde het plafond van mijn huis. Ik heb mijn 3 kinderen opgepakt en ben met ze gaan schuilen tot het over was.”

2. Wat was de Nederlandse missie?

Noodhulp bieden in de breedste zin van het woord. De mariniers van 21 Raiding Squadron deelden water en voedsel uit. Genisten bouwden een brug die het van noodgoederen verstoken noorden verbindt met het zuiden. De marechaussee ondersteunde de plaatselijke autoriteiten met search and rescue operaties. Luchtmachters brachten brandstof en water naar afgelegen gebieden. Alles in samenwerking met internationale hulporganisaties als UN OCHA en World Food Program.

“We hebben in totaal 150 taken afgerond. Vanuit internationale organisaties hoor ik bewondering voor het harde werk van de collega’s. Ook bewoners zijn erg dankbaar’, vertelt majoor der mariniers Dennis Borst die de operatie op land leidde. “Ik heb zoveel motivatie gezien. Iedereen hielp. Van verschillende landen samen, maar ook de verschillende krijgsmachtdelen vulden elkaar aan.”

Volgens de VN is 90 procent van de stad op het eiland Great Abaco vernield door het orkaangeweld van Dorian.

3. Maar nu vertrekken de militairen?

Mens en materieel kan momenteel alleen per landingsvaartuig vanaf het eiland Abaco aan boord van Zr.Ms. Johan de Witt worden gebracht. Dat komt door overlast veroorzaakt door orkaan Humberto. Die voert langs de oostkust van de Verenigde Staten, maar zorgt voor een grote deining in de zeeën rond de Bahama’s. Het tweede marineschip dat naar de Bahama's was gevaren voor de hulpverlening, de Zr. Ms. Snellius, is al onderweg naar Curaçao.

De verslagenheid is uiteraard enorm. Militairen leveren niet alleen noodhulp op het gebied van materiaal, maar steken de bewoners ook een hart onder de riem.

4. Hoe wordt Abaco achter gelaten?

“Een eiland dat pas net is hersteld van de schrik”, begint Borst. “Een eiland dat we hebben geholpen weer op de been te brengen. Nu wacht Abaco de lange weg om weer het mooie eiland te worden, zoals het een paar weken geleden was. Voor Dorian.”

Genisten helpen met het herstellen van een ingestorte brug.

5. Moeten we de Bahama’s nu mijden?

Hoe slecht het momenteel ook gaat op de Bahama’s, de lokale overheid vraagt toeristen om vooral te blijven komen. Want niet het hele land is door de Dorian getroffen. Zo is hoofdstad Nassau vrijwel ongeschonden uit de strijd gekomen. "Alle donaties zijn welkom. Mensen kunnen ons ook helpen door de Bahama's te blijven bezoeken in het niet-getroffen gebied", zegt het hoofd van het ministerie van Toerisme.