Vuurdoop raketschieten in Polen

Luchtverdedigers gaan voor full shot

Met een beetje geluk schieten ze 1 keer per jaar met scherp, de luchtverdedigers van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC). Ze hebben daarom lang naar de live firing aan de Poolse Oostkust uitgekeken. En natuurlijk waren ze een tikkeltje nerveus. Temeer daar de meeste schutters voor het eerst in hun leven een raket afvuurden. Op de laatste dag van de 3-weekse NAVO-oefening Tobruq Legacy 2019, schoten ze tientallen Stingers - korte-afstand luchtdoelraketten - de lucht in.

Scroll naar beneden voor het beeldverhaal.

Tekst: ritmeester Hanna Gillissen | Foto’s: Phil Nijhuis

Schoonmaakdoekjes

Na 3 weken droog trainen op het oefenterrein van Ustka, zijn de luchtverdedigers - een mix van landmachters en luchtmachters - zich nu aan het voorbereiden op het echte werk, het schieten. De onderdelen van de Fennek-voertuigen worden zorgvuldig gepoetst. Net als thuis, met gele schoonmaakdoekjes en een stofzuiger.

'Hier doen we het voor'

In vredestijd runt kapitein Herman Bos, commandant van 133 Herstelpeloton, een ‘garagebedrijf’. “Als er klachten zijn over een Fennek, repareren wij het voertuig. Tijdens deze oefening doen we aan geleid onderhoud. Daar ben ik groot voorstander van. De gebruikers kunnen nu vragen stellen aan de monteurs. Die hebben vaak een bak ervaring en geven uitleg en advies. Zo kunnen veel storingen worden voorkomen. Ik vind het belangrijk om samen met mijn peloton naar de live firing te kijken. Dan weten we weer: hier doen we het voor.”

Schietervaring krijgen

Op de schietdag worden om 6 uur ’s ochtends de Stingerraketten gecontroleerd en geladen. Na de missile loading rijden de 5 Fenneks, waarvan 1 reserve, achter elkaar het strand op. Ze bouwen een stelling op, met 200 meter afstand tussen elk voertuig. De crew, bestaande uit een schutter en een groepscommandant, neemt positie in. Er wordt vaak gewisseld, zodat alle 23 schutters een schietervaring krijgen.

'Natuurlijk gaan we voor een full shot'

Het is de eerste keer dat kanonnier Sander gaat schieten. “Ik ben best gespannen. Vooraf heb ik gesport om mijn hoofd leeg te maken en ik heb voor de zekerheid nog even de procedures doorgenomen.” Gelukkig heeft zijn groepscommandant, wachtmeester Amber, genoeg motiverende woorden. “Hij kan het. Hier heeft hij voor getraind, hij weet wat hij moet doen. Natuurlijk gaan we voor een full shot, haha, maar als we ‘m missen is dat ook niet erg. Daar leer je van, en die lessen neem je mee naar de volgende keer.”

Binationaal trainen

De eerste Stingerraketten worden vanaf de Fenneks geschoten. Een paar 100 meter verderop doen de Duitsers hetzelfde met hun Leichte Flugabwehr System, LeFlaSys. Het is de eerste keer dat de binationale SHORAD-Task Force in z’n geheel samen traint en schiet. In 2023 zal de gezamenlijke luchtverdedigingseenheid voor de korte afstand deel uitmaken van de NAVO-flitsmacht. Commandant luitenant-kolonel Jos Kuijpers, ziet dat positief in. “We gaan het zeker redden als ik zie hoe soepel de samenwerking hier in Polen gaat. Maar misschien niet op zo’n grote schaal als ik zou willen. Dat heeft deels te maken met vulling, we hebben mensen nodig.”

Snijvlak van land, lucht en zee

Raak! Een drone wordt uit de lucht gehaald. Wat maakt de grondgebonden luchtverdediging nou zo leuk? “Het is technisch, dynamisch en internationaal”, somt Kuijpers enthousiast op. “Je werkt op het snijvlak van land, lucht en zee. Heel interessant. De ontwikkeling van drones, kruisvluchtwapens, alles zit erin. Helaas blijft luchtverdediging vaak onderbelicht. Maar kijk naar Syrië, dat eigen steden heeft gebombardeerd en ook delen van Irak. Als je geen goede luchtverdediging hebt, is dat de realiteit.”

Met het blote oog

Tot slot worden er nog Stingers vanaf de schouder geschoten. Deze Manpads, man portable air defense systems, hebben als grote kracht dat ze nauwelijks te zien zijn in de bosrand. Als een vliegtuig ze ontdekt, is het vaak al te laat. Bovendien zoeken Manpads hun doel met het blote oog, zonder radar, en zenden dus niets uit.

'Vuren had de hoogste prioriteit'

Amber is happy met haar full shot. Opperwachtmeester Sandra, die iedere crew opwacht voor een korte evaluatie, blikt ook tevreden terug op de schietdag. “Ik ben hartstikke blij. Mijn collega’s hebben gedaan wat ze moesten doen, hun leermoment gehad. Nee, niet ieder schot was raak. Maar ze hebben kunnen vuren en dat had de hoogste prioriteit.”