“Zet dat bloed even in de magnetron.” “Met gele haargel kun je een blaar maken.” “Die wond is mooi zeg, doe er nog wel wat ‘dirtspray’ op”. Voor wie de context mist, zijn het ietwat dubieuze uitspraken, maar LOTUS-slachtoffers kijken er niet van op. Als wondenmaker en trainingsacteur zorgen ze voor levensechte oefenscenario’s.
Een wond maken duurt gemiddeld tussen de 15 minuten en 3 uur
Met onder meer grimeermaterialen, nepbloed en spatels maken LOTUS-slachtoffers niet van echt te onderscheiden verwondingen. Van schot-, scherf- en brandwonden tot letsel door ontploffing, of amputaties; niets is te gek. “Iedere verwonding is weer een nieuwe uitdaging”, reageert LOTUS-coördinator Cora. “Net een wondenfabriek”, voegt Wietske daaraan toe. Zij werkt als LOTUS onder meer voor Defensie.
Bont en blauw
Soms is Wietske ook echt bont en blauw of zit het tourniquet wel erg strak. “Laatst lag ik nog plat op m’n buik op de grond met een paar knieën op m’n schouders. Maar dan laat ik me natuurlijk niet kennen. Part of the job.”
LOTUS staat voor Landelijke Opleiding Tot Uitbeelding van Slachtoffers
De casuïstiek draait vandaag om een agressieve vrouw die zich verdacht ophoudt in een kinderkamer. Ze is zogenaamd gewapend en de Dienst Speciale Interventies (DSI) moet haar arresteren. Dat gaat niet zonder slag of stoot en de verdachte raakt gewond. De operators beginnen met eerste hulp verlenen. “Vandaag letten we niet op de arrestatieprocedure, maar hoe Zelfhulp Kameradenhulp wordt toegepast”, verduidelijkt een van de instructeurs.
Een van de operators voegt daaraan toe: “Soms is het scenario met LOTUS-slachtoffers niet van echt te onderscheiden. Dichterbij de werkelijkheid kom je niet. Het doet iets met je mindset. Er gaat een knop om en je gaat volledig op in je functie.”
LOTUS-slachtoffers maken oefenscenario’s zeer realistisch. Zoals hier met Wietske, die een agressieve verdachte speelt.
Hoe word je LOTUS-slachtoffers?
In principe kan iedereen vanaf 18 jaar LOTUS worden. Eerst volg je een EHBO-cursus van 3 dagen met daarachteraan de LOTUS-opleiding van 3 maanden. Dan staat er een traumatologie-opleiding op de agenda, waar je meer de diepte ingaat op het gebied van bijvoorbeeld anatomie, traumatologie en grimeren. Die duurt 20 dagen. Grimeren is nog wel een kwestie van oefenen. Sommigen volgen een professionele grime-opleiding, omdat ze het zo leuk vinden.
Wendy van Beek levert niet alleen trainingsacteurs aan Defensie, maar ook aan de politie, brandweer en veiligheidsregio’s.
Veel vraag
Het is Wendy van Beek die 6 jaar geleden constateert dat er veel vraag is naar LOTUS-slachtoffers, maar dat serieus aanbod ontbreekt. “Het was geen officieel beroep, maar een hobby. Ik ben toen Grip5 gestart en lever nu trainingsacteurs aan met name Defensie, politie en brandweer. Ook probeer ik trainingen telkens te vernieuwen.”
Met pure glycerine kan ‘de wond’ eraf gehaald worden
De vraag groeit. Wendy heeft nu 60 personen in dienst, maar voor wel 160 werk. “Er wordt meer gebruik van gemaakt, omdat men nut en noodzaak inziet van deze andere manier van trainen. Je kunt je goed voorbereiden op een missie, terreurdaad of samenwerking met andere hulporganisaties in stressvolle situaties.”
De trainingsacteurs kunnen bijvoorbeeld hyperventileren, hebben medicatiekennis en kennen het verloop van ziektebeelden. Want wat gebeurt er als je iemand ketamine of fentanyl geeft? En verschilt het als je dat toedient aan iemand in shock? Ze weten wat er in het lichaam gebeurt bij verwondingen.”
Op de Korporaal Van Oudheusdenkazerne in Hilversum werd vorig jaar 7.260 uur een LOTUS-slachtoffer ingezet.
‘Met grimeren had ik in het begin wat moeite, maar oefening baart kunst’
Alleen al op de Korporaal Van Oudheusdenkazerne in Hilversum werd in 2018 ruim 2 ton aan trainingsacteurs uitgegeven. Omgerekend gaat dat om bijna 7.260 uur dat die de acteurs worden ingezet. “Vroeger ging een collega op de grond liggen, riep ‘au’ en op het lichaam plakten we een foto van de verwonding. Een acteur blijft altijd in zijn of haar rol”, reageert Marinus Beetz, die de trainingsacteurs faciliteert voor opleidingen op de Hilversumse kazerne.
Soldaat-1 reservist LOTUS-slachtoffer
Soldaat-1 reservist Rob Huigen is in het dagelijks leven ook een LOTUS-slachtoffer. “Een betekenisvolle baan. Je draagt eraan bij dat militairen en hulporganisaties hun werk tijdens missies beter kunnen doen.”
Met grimeren had hij in het begin wat moeite, maar oefening baart kunst. “Je kunt dit werk ook doen tijdens een EHBO-cursus in een buurthuis, maar dan gaat het vooral om huis-tuin-en-keukenverwondingen. Bij Defensie draait het om traumazorg. Heel fascinerend.”
Gele haargel is een goede basis voor het namaken van blaren.
