Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto Hans Roggen
“Wilt u plaatsnemen in de commandobunker van de Russen of Amerikanen, van waaruit mogelijk nucleaire raketten worden afgevuurd?” Het gebeurt niet vaak dat deze vraag wordt gesteld, behalve in het Nationaal Militair Museum (NMM). Daar wordt morgen officieel Bunker 83 geopend: een bijzondere escaperoom, die zich afspeelt in de Koude Oorlog.
Reden genoeg voor deze escapebunker
26 september 1983. De Russische luitenant-kolonel Stanislav Petrov kijkt vanuit een luchtverdedigingsbunker bij Moskou op zijn radarsysteem. Dat slaat alarm en geeft aan dat er 5 Amerikaanse kernraketten onderweg zijn naar de Sovjet-Unie. Petrov moet deze aanval direct melden bij zijn superieuren, maar besluit niets te zeggen. Hij redeneert dat Amerika bij een aanval een overdaad aan kernwapens zou inzetten en niet slechts 5. Hij heeft gelijk. Het is loos alarm, dat wordt veroorzaakt door een weerspiegeling van zonlicht op de wolken. Petrov voorkomt hiermee mogelijk een Derde Wereldoorlog.
Initiatief
En dat is precies de boodschap die het NMM de spelers van de escaperoom wil meegeven. “Een keuze is een individuele beslissing. Je hoeft niet altijd je meerdere op te volgen, eigen initiatief is minstens zo belangrijk”, reageert projectleider Monique Brinks.
28 personen kunnen tegelijkertijd hetzelfde spel spelen
De hufterproof escaperoom, die door kenners wordt bestempeld als ‘pittig’, is een hoogstaand stukje techniek. Inclusief 5 kilometer aan kabel, tal van computers, verborgen ruimten en special effects. Meerdere portacabins zijn aan elkaar gezet, voorzien van een stoer zwart uiterlijk en omgetoverd tot 2 heuse commandoposten. 1 van de Amerikanen. 1 van de Russen. Maximaal 28 personen kunnen tegelijkertijd hetzelfde ‘spel’ spelen: samen het verloop van de Koude Oorlog bepalen. Groepen krijgen 45 minuten de tijd, individuen een uur.
Oud en versleten
Omdat de deelnemers in een mum van tijd 36 jaar terug in de tijd gaan, moest het allemaal oud en versleten lijken, maar niet echt zijn. Dus die MS-DOS lijkt wel uit een historisch museum afkomstig, maar het is eigenlijk een gloednieuwe computer in een heel oud jasje. En die vieze vegen op de muren en het meubilair, zijn er zorgvuldig opgemaakt door een decorateur. De makers gingen speciaal naar het Belgische Heuvelland om inspiratie op te doen bij de oude ondergrondse commandobunker van Kemmel.
De bouw van Bunker 83 duurde 1 jaar
Reden genoeg
Dat het militair museum kiest voor een escaperoom met dit thema komt niet zomaar uit de lucht vallen. Projectleider Brinks legt uit: “Vliegbasis Soesterberg werd tijdens de Koude Oorlog door de Amerikanen gebruikt om het luchtruim in de gaten te houden. Ook staat op dit terrein een bunker, die na de inslag van een kernbom bescherming kon bieden aan 70 personen. Én de Koude Oorlog is een examenonderdeel op het voortgezet onderwijs. Reden genoeg om hier aandacht aan te besteden.” Ze was ruim een jaar bezig met de voorbereidingen van de escaperoom. Het NMM leverde de input en het bedrijf Novitas Heritage maakte het ontwerp.
Hoe werkt dit ding?
Op de speciale ‘testdag’ gisteren was het de taak aan escaperoomeigenaren, scholieren en geïnteresseerden om Bunker 83 te testen. Waar de een moeite had met het uitvinden hoe de bakelieten telefoon werkte, was het voor anderen weer een uitdaging om kaart en coördinaten te lezen. Waar iedereen het wel over eens was; het succes. “Eerst hadden we geen idee waar we moesten beginnen, maar eenmaal bezig is het heel gaaf. Zo leer je nog eens wat”, reageert een van de scholieren, die inmiddels wel kan vertellen hoe de ‘draaitelefoon’ werkt.
