Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto sergeant-majoor Gerben van Es | video: Robbert Harteveld

‘Litouwen leunt niet op NAVO’

Litouwen is een van de weinige landen die momenteel aan de 2%-eis van de NAVO voldoet. Er wordt fors geïnvesteerd in het defensieapparaat en de wilskracht van de militairen is groot. Toch heeft het Baltische land voor de verdediging van haar Europese oostgrens militaire versterking nodig van de NAVO-lidstaten, waaronder Nederland. En deze inzet, met de naam enhanced Forward Presence (eFP), is ook voor ons land van essentieel belang.

Vraag de gemiddelde Nederlander wat onze militairen in Litouwen doen en ze zullen het niet weten. “Het is voor velen een ver-van-mijn-bed-show. Maar de meesten beseffen niet dat het juist bij ons zo veilig is, omdat de NAVO in de Baltische Staten en Polen actief is. We worden niet alleen ingezet om Litouwen te helpen, maar samen met nog ruim 7.000 militairen zijn we aanwezig om het NAVO-grondgebied te verdedigen”, legt luitenant-kolonel Serge uit, de hoogste Nederlandse vertegenwoordiger in Litouwen. 

In het schiethuis in Litouwen krijgen Nederlandse militairen de kans om 24/7 te oefenen, zonder onderbreking van weekenden, vakanties, ceremonies of andere verplichtingen.

Dure verzekeringspolis

Serge noemt eFP ook wel een ‘dure verzekeringspolis'. “We geven een signaal af aan Rusland. Als het de Baltische Staten of Polen binnenvalt, is dat een aanval op de NAVO. Ik denk dat als we hier niet actief waren, Rusland wellicht al actie had ondernomen.” 

Het ‘doelwit’ is uitgeschakeld.

De overste benadrukt dat Litouwen niet op de NAVO leunt, maar zelf verantwoording neemt. “Het is een eervol dienstplichtigenleger. De krijgsmacht wil snel op eigen benen staan, maar ze hebben simpelweg de capaciteit niet. Het is net als Nederland een klein land en dan heb je soms steun nodig.”

Onrust aan de oostgrens

Sinds de annexatie van de Krim in 2014 (de inlijving van het schiereiland bij Rusland, red.) is het onrustig langs de Europese oostgrens. Door het zorgwekkende optreden van Rusland besloot de NAVO extra militairen naar dit gebied te sturen. Het is een van de 'geruststellende maatregelen' voor de Oost-Europese bondgenoten. “Het gevaar schuilt 'm in het feit dat de dreiging niet fysiek zichtbaar is, zoals in bijvoorbeeld Afghanistan. Daardoor ziet je het mogelijk niet als gevaar, maar je moet er wel degelijk op voorbereid zijn”, reageert compagniescommandant kapitein Wouter. 

De Nederlandse inzet in Litouwen is ook aanleiding om het optreden met de Boxer flink te oefenen.

Paraat staan en oefenen

De 250 Nederlandse militairen in Litouwen pendelen af en toe heen en weer tussen de 'thuisbasis' in Rukla en Pabrade, een dorp vlakbij de Wit-Russische grens en op nog geen 300 kilometer van Rusland. In deze omgeving ligt ook het grootste oefengebied van het land.
Naast continu zichtbaar zijn en paraat staan, wordt er in Litouwen ook volop van de gelegenheid gebruik gemaakt om te oefenen. “We kunnen hier 24/7 combat trainen in een internationale setting en dat telkens 6 maanden lang. Zeker 50% van de tijd oefenen we met andere nationaliteiten. In Nederland moet je 's avonds weer naar huis en heb je te maken met weekenden, vakanties, ceremonies of andere verplichtingen. Ik durf wel te stellen dat de eenheden die uit Litouwen terugkeren, de best getrainde eenheden zijn”, benadrukt compagniescommandant kapitein Wouter.

De 250 Nederlandse militairen hebben hun ‘thuisbasis’ in Rukla. Af en toe reizen ze af naar Pabrade aan de Wit-Russische grens, met in de omgeving het grootste oefenterrein van het land.

Schiethuis

Een voordeel van het oefenterrein in het Litouwse Pabrade is het schiethuis, dat 2,5 keer groter is dan die in Harskamp en 12 keer meer mogelijkheden biedt. Benieuwd wat de mannen in Litouwen ervan vonden? Check snel de clip hieronder.