Tekst ritmeester Arthur van Beveren
Foto archief NIMH

Ernst Casimirkazerne

x
De Adolf van Nassaukazern in Zuidlaren vlak voor de oorlog.

Nederland telt 50 actieve kazernes. Vroeger waren dat er nog veel meer. Achter elke kazernenaam schuilt een verhaal. Van bijzondere architectuur, een historische gebeurtenis tot een heldhaftig militair. In de rubriek ‘Achter de wacht’ gaat de Defensiekrant op zoek naar die verhalen. De Ernst Casimirkazerne was een van de Boostkazernes uit de jaren 30.

Op het poortgebouw prijken nu logo’s van een groot biermerk en een fastfoodketen, het exercitieplein is een terras en het laatste legeringsgebouw van de voormalige kazerne is omgebouwd tot kookwinkel. Toch moeten we blij zijn dat er nog iets over is van deze grensbataljonkazerne uit 1939.

Ceremonie

Na een pittige discussie met het gemeentebestuur over de plek van de legerplaats, kan ingenieur kapitein Hornix in 1938 met de algemene ontwerpen van kapitein Boost aan de slag. Dinsdag 8 augustus 1939, slechts een paar weken voor de algehele mobilisatie, overhandigt hij de sleutel. Burgemeester van Roermond Reymer onthult de gedenksteen van Ernst Casimir van Nassau en wenst dat ‘dit schoone gebouw een instituut voor den vrede zal blijven’. De hekken van het poortgebouw openen en genodigden verbazen zich over de ‘keurige en practische inrichting’.

Hoogwaardigheidsbekleders en militairen bij de opening van de Ernst Casimirkazerne op 8 augustus 1939.

Ernst Casimir

De kazerne die onderdak zal bieden aan het 2e bataljon van het 17e Regiment Infanterie krijgt de naam van een grote veldheer uit de Tachtigjarige Oorlog. Ernst Casimir, Graaf van Nassau Diets, is een neef van Willem van Oranje en komt net als zijn oom uit het Duitse Dillenburg. In 1607 wordt hij aangesteld als veldmaarschalk van de Staatse legers en in de jaren erna weet hij met zijn broer Frederik Hendrik stad na stad op de Spaanse overheerser terug te veroveren. Voor Ernst Casimir gaat het mis in 1632. In de voorbereiding van het beleg van Roermond wordt hij tijdens een inspectieronde door een kogel in het hoofd geraakt.

Portret van Ernst Casimir van Nassau door Wybrand de Geest. Ernst Casimir was stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe en veldmaarschalk in het Staatse leger. (Collectie Rijksmuseum Amsterdam)
Hoed met kogelgat van Ernst Casimir en de musketkogel die hem bij Roermond doodde. (Collectie Rijksmuseum Amsterdam)

Brand

Grote veldslagen doen zich in mei 1940 in Roermond niet meer voor. Het Nederlandse leger kan de Duitse aanvaller in Limburg en Noord-Brabant maar kort tegenhouden. De Duitsers hebben de nieuwbouw een maand in bezet wanneer er opwinding in de stad heerst: “De kazerne staat in brand!”. De politie moet duizenden ramptoeristen die het vuur en geknetter op de kazerne willen zien op afstand houden. In een van de legeringsgebouwen is brand uitgebroken en opgeslagen munitie vat vlam. Ondanks het gevaar doet de Roermondse brandweer zijn plicht, geholpen door Duitse soldaten. De rechtervleugel van het pand brandt totaal uit.

Herinneringssteen van Ernst Casimir in het monument voor het poortgebouw door beeldhouwer Victor Sprenkels. (Foto: L.M. Tangel, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 330.344)

Landwacht

De kazerne gaat een donkere periode in. Het is in 1942 een verzamelplek voor Nederlandse officieren die terug in krijgsgevangenschap moeten. Eind december 1943 leggen 300 mannen van de Landwacht de eed van trouw af aan Hitler. Onder het toeziend oog van mannen als NSB-leider Mussert, baas van de landwachters Waffen-SS’er Demelhuber en SS-leider Rauter. Die laatste maakt nog kans om als gevangene op de Ernst Casimir terug te keren. Vlak na de bevrijding wordt het een gevangenkamp voor oorlogsmisdadigers. Dakloze bewoners van Roermond, die zwaar getroffen zijn door het oorlogsgeweld, benijden de vijand die wel een dak boven het hoofd heeft.

Het Tamboer- en Fanfarekorps der Limburgse Jagers eind jaren 50 voor de poort van de kazerne.

Limburgse Jagers

Het 5e infanterie-depot gaat vanaf 1950 de Limburgse Jagers heten. Zij bewonen in de jaren erna de Roermondse legerplaats. Later voegt zich daar de opleiding Technisch Specialisten bij. De Natres laat in 1985 tijdens de oefening ‘Limburg Standby’ een cadeautje achter. Een nepexplosief dat vergeten is tijdens het opruimen zorgt voor commotie. De EOD moet er bij komen om de ‘bom’ onschadelijk te maken. Maar eind jaren 90 stoot Defensie ook deze kazerne wegens bezuinigingen af. Er komt een AZC voor de opvang van voornamelijk Joegoslavische vluchtelingen. 

Jonge mannen op en om een AMX-13 lichte tank tijdens een open dag bij de Technische Dienst in 1966.

Outletcentrum

In 1999 zijn er de eerste plannen van een Amerikaanse projectontwikkelaar voor een ‘Designer Outlet Center’. Dit nieuwe fenomeen, waarbij grote merken producten tegen lagere prijzen verkopen, ziet de gemeente Roermond wel zitten. Zij willen de complete kazerne slopen. Een lokale stichting weet de kazerne op de Rijksmonumentenlijst te krijgen en zo 2 gebouwen te redden. 20 jaar later is het winkeldorp met een oppervlakte van 45.000 m2 en zo’n 8.000.000 miljoen bezoekers per jaar het grootste van Europa. Al die bezoekers passeren, waarschijnlijk zonder te weten, het poortgebouw van de voormalige Ernst Casimirkazerne.