Tekst ritmeester Arthur van Beveren
Foto Louis Meulstee

Hij zette zijn tanden erin. Het liet hem niet los. Wim Slangen stuurde iedereen een bericht die maar iets van het onderwerp af wist. Het mysterie van de vermiste, Amerikaanse vliegenier Donald Breeden uit de Tweede Wereldoorlog liet hem niet los. Dat wierp zijn vruchten af, want er is nu zelfs een monument om de crash met de B-17 bommenwerper te herdenken. Defensie draagt zijn steentje bij.

Een vloek en zegen tegelijkertijd, dat was Slangen zijn ontslag in 2016. Naast het solliciteren had hij nu ruim de tijd om onderzoek te doen naar de crash van een Amerikaanse B-17 bommenwerper in zijn geboortedorp Eygelshoven. Iets ten noorden van Kerkrade.

Wim Slangen deed jarenlang onderzoek naar de Amerikaanse B-17 bommenwerper met nummer 42-3436 die door de Duitsers werd neergeschoten boven het Limburgse Eygelshoven.

Hij had van familie over het voorval gehoord en bezocht een lezing over de bommenwerper. 4 van de 10 vliegers sneuvelden en 1 raakte er vermist hoorde hij toen. “Dat vond ik zo vreemd”, herinnert Slangen zich. “Als collega’s van vlieger Breeden allemaal zo dicht bij elkaar gevonden zijn, waar is hij zelf dan gebleven?” Zijn interesse was gewekt.

Zwarte donderdag

Meer dan 300 geallieerde bommenwerpers vliegen op 14 oktober 1943 richting het Beierse Schweinfurt. Doel zijn fabrieken voor kogellagers, essentieel voor de Duitse oorlogsindustrie. 60 bommenwerpers komen niet meer terug. 600 Amerikanen vinden de dood. De dag gaat als Zwarte Donderdag de militaire geschiedenisboeken in. Een B-17 wordt uit de lucht geschoten boven het mijnstadje Eygelshoven. De staart van het toestel komt aan de Nederlandse kant van de grens terecht, op de plek waar nu het militaire complex Eygelshoven ligt.

Van hobby naar passie

“Een hobby werd een passie én zelfs meer. Mijn vrouw vindt het niet altijd even leuk”, glimlacht Wim Slangen vlak na de onthulling van de herdenkingssteen. Slangen vindt via internet een foto van de vermiste Breeden. Ook ontdekt hij het naoorlogse onderzoeksverslag van de Amerikanen zelf. Die concluderen dat de copiloot tijdens de val in een van de propellers terecht is gekomen. De stoffelijke resten zijn, verdeeld over de 2 kisten van zijn maten, begraven op de Amerikaanse militaire begraafplaats bij Margraten. 

Kolonels Grant Morris, commandant 405 Army Field Support Brigade en Sean Kuester, commandant US Army Garrison Benelux, onthullen het straatnaambordje van William James Martin op het militair complex Eygelshoven. Reserve-luitenant-kolonel Dyon Reijnen (links) ondersteunde Wim Slangen bij de realisatie van de herdenkingsbordjes.

Stoute schoenen

Tijd voor een blijvende herinnering vindt hij. “Met stoute schoenen aan ben ik bij het militair complex Eygelshoven terecht gekomen om te kijken of we daar een monument konden realiseren.” De Amerikanen die hier een groot aantal voertuigen hebben staan als onderdeel van een vooruitgeschoven onderhouds- en opslagplaats gebruikers geven in eerste instantie niet thuis. De Nederlandse wachtcommandant verwijst Slangen door naar kazernecommandant reserve-luitenant-kolonel Dyon Reijnen.

Burgemeester van de gemeente Kerkrade Jos Som en Erica Stern, kleindochter van een van de bemanningsleden, onthullen het monument voor de B-17 crew op de Rooms-Katholieke begraafplaats van Eygelshoven.

Amerikaanse link

De commandant van het complex bij het Limburgse dorp vindt het een mooi gebaar naar de huidige gebruikers. “Ik was me er nooit bewust van dat hier een deel van de B-17 terecht was gekomen. Nu heb ik hier US Army op het complex zitten. Wat is er dan mooier om die gesneuvelde mannen hier te herdenken?” Een monument waar het publiek niet kan komen lijkt Reijnen niet praktisch. Hij bedenkt om straatnamen in het complex naar de 5 gesneuvelde vliegeniers te noemen. Een bevriende reservist sponsort de straatnaamborden. En Reijnen vindt dat je als Defensie niet afwezig kunt blijven bij zo’n onthulling: “Daarom heb ik me toen ingezet om die van het nodig militair ceremonieel te voorzien.” Met hulp van de gemeente Kerkrade komt er een herdenkingssteen op de Rooms-Katholieke begraafplaats van Eygelshoven.

Peggy Linrud (derde van links) en Erica Stern (rechts daarvan), respectievelijk dochter en kleindochter van boordwerktuigkundige sergeant Arthur E. Linrud kwamen voor de onthulling over uit de Verenigde Staten. Hun vader en opa overleefde de crash en zat 18 maanden in een krijgsgevangenkamp in Oostenrijk.

Vereerd

“Ik ben blij, trots en ook opgelucht”, vertelt Slangen in de oktoberzon. “Mijn onderzoek heeft tot iets veel groters geleid dan ik me had voorgesteld.” Dat het wordt gewaardeerd is zeker. 2 dochters en een kleindochter van een van de overlevenden van de crash, sergeant Arthur E. Linrud, zijn speciaal naar Eygelshoven gekomen voor het eerbetoon. “Van onze vader hoorde we altijd veel verhalen over de oorlog”, vertelt dochter Joann. “Het heeft een grote impact op zijn leven gehad. Hij zou trots zijn geweest om te zien dat de namen van zijn crew nu op een steen vereeuwigd zijn.”