Tekst Jan Malschaert
Foto sergeant Jan Dijkstra
The Colony helpt
Een nieuw, laagdrempelig initiatief voor langdurig zieke militairen én veteranen van 43 Gemechaniseerde Brigade. Dat is The Colony.
Met deze unieke ‘vangnetconstructie’ boekt de brigade opvallende successen bij het helpen van hen die anders buiten de boot vallen. Hoe de aanpak werkt, wordt duidelijk als tijdens het interview onverwacht een jonge Afghanistan-veteraan met PTSS het Echos Home (het vroegere Protestants Militair Tehuis, red.) in Havelte binnenloopt.
Acute hulp
De jongen heeft acuut onderdak nodig. “Het is vrijdag en we laten hem niet in z’n eentje een weekend op een uitgestorven kazerne zitten.", zegt zorgcoördinator bij het project, adjudant Jan van Elp resoluut. "Zo werkt The Colony! Mensen komen binnen, hoeven niets uit te leggen en lopen niet tegen bureaucratie aan. De noodopvang wordt betaald door het Veteraneninstituut en kan razendsnel worden geregeld.”
Lichamelijke en fysieke klachten
“Bij ons komen jongens én meiden die om uiteenlopende redenen hun functie niet kunnen uitoefenen, langdurig thuis zitten en moeite hebben met het normale zorgtraject. Het gaat vaak om uitzendgerelateerde klachten, maar er zitten ook mensen bij met een burn-out of fysieke klachten, zoals de ziekte van Lyme.”
Plekje terugveroveren
Door personeelstekorten hebben commandanten vaak weinig tijd om uitvallers te begeleiden. Toen goede personeelszorg tot speerpunt werd bestempeld, bedacht hoofd Sectie Personeel majoor Rick Saton hulpinitiatief The Colony: “De naam komt van een sociaal experiment in Amerika, waar een documentaire over is gemaakt. Na een apocalyptische ramp moesten de overlevenden zich redden door van elkaars sterke punten gebruik te maken.”
Buiten de organisatie
Kracht van The Colony is dat het letterlijk én figuurlijk net iets buiten de organisatie staat. Echos Home, de uitvalsbasis van The Colony, staat letterlijk net buiten de poort van de Johannes Postkazerne in Havelte. De brigade levert weliswaar mensen, maar The Colony richt zich voor samenwerking vooral op externe partijen, zoals de Samenwerkende Veteranenontmoetingscentra.
Tien initiatieven
Onder The Colony vallen inmiddels al tien initiatieven, waarbij militairen en veteranen met dagbesteding hun plekje in de samenleving terugveroveren. Militairen maken wandelingen met senioren, helpen autistische cliënten van Zorgboerderij de Keuterij, ondersteunen een lokale schaapsherder en doen boodschappen met ouderen.
De Klusbus
Een van de tien initiatieven van The Colony is de Klusbus. Matroos Dennis Werkman en Screbrenica-veteraan Tjeco Boonstra bouwden een matgroene Mercedes Benz om tot een volwaardige werkplaats op wielen.
Een van de eerste karweitjes van de Klusbus is het opknappen van een schuur bij een boerderij met therapiepaarden. De eigenaren van die boerderij zorgen er op hun beurt voor dat twee militairen met PTSS kosteloos de therapie ‘coaching met paarden’ kunnen doen.
Matroos Dennis Werkman
Matroos Dennis Werkman was sonaroperator op een onderzeeboot en kreeg black outs door onverklaarbare neurologische problemen: “Ik woon in Meppel en kon door mijn aandoening niet zomaar naar Den Helder rijden voor zorg. Na maanden varen, belandde ik ineens op de bank en door het wegvallen van het vaargeld kelderde ook mijn inkomen. Ik zat uiteindelijk een jaar thuis toen mijn begeleider van The Colony hoorde. Na een jaar weer aan het werk gaan, was een hele stap. Maar hier kan dat rustig en vertrouwd. In de bus bouwde ik alle elektronische systemen in; van de airco en de 220 volt-aansluiting tot de stroomomzetter en de verlichting. Tjeco deed de rest van het binnenwerk.”
Veteraan Tjeco Boonstra
Veteraan Tjeco Boonstra bouwde in 1994 als genist van Dutchbat 2/3 onder meer observatieposten en winterlegeringen voor de Nederlandse missie in Srebrenica: “Eigenlijk heb ik 22 jaar geworsteld. Ik kreeg wel therapie, maar bleef in de gevechtsmodus. Uiteindelijk ben ik via Echos op de Klusbus beland. Het zorgt voor structuur en sociale contacten. En als het even niet gaat, hoef ik niks uit te leggen.”
Bewezen succes
Inmiddels heeft The Colony zich bewezen. Van Elp: “We hebben nu zestien militairen en elf veteranen onder onze hoede. Zestien anderen hebben onze hulp inmiddels niet meer nodig. Van die groep hebben er zeven weer een fulltime baan. Ik durf te zeggen dat de meesten van hen zonder The Colony in de goot zouden zijn beland.”
