Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto Phil Nijhuis
Medailles voor overleden veteranen
Leonardus Hendrikus Mijling, Gerard Gijsbrecht Vodegel, Johannes Gerard Anthonio en Lodewijk Herman Hendrik Brender à Brandis. Het zijn de vier opa’s van reservist majoor Aarnout Mijling en zijn vrouw Bianca Brender à Brandis, die eerder deze maand postuum werden geëerd voor hun inzet in Nederlands-Indië tussen 1941 en 1945.
“Het is bijzonder om op deze manier onze grootvaders te eren. Al helemaal als kleinzoon in militair pak. Ik dien onder het vaandel van Regiment Van Heutsz. Dit regiment is hoeder van de KNIL-geschiedenis”, reageert majoor Aarnout Mijling. Samen met zijn echtgenoot en familie reisde hij eerder deze maand af naar het Nationaal Militair Museum in Soest, waar de onderscheidingen aan de nabestaanden werden uitgereikt.
Variatie
Het Mobilisatie Oorlogskruis, het Ereteken voor Orde en Vrede en de bijbehorende draagspeld werden overhandigd door Inspecteur Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Hans van Griensven : “Deze vier mannen hebben een belangrijke rol gespeeld in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en in de Koninklijke Marine in Nederlands-Indië. Maar in de loop van de geschiedenis hebben ze daar nooit erkenning en waardering voor ontvangen. Door hun namen te noemen, hun verhalen te vertellen en door de medailles uit te reiken willen we dat rechtzetten.”
Informatie verloren gegaan
Door de chaos van de oorlog en de vernietiging van archieven is veel informatie over deze tijd verloren gegaan. Daardoor is het vaak moeilijk te achterhalen wat er tijdens de jaren van de Japanse bezetting daadwerkelijk is gebeurd. Omdat Lodewijk (Leo) Mijling zijn ervaringen heeft opgeschreven, is zijn verhaal redelijk te reconstrueren. Wat hij heeft meegemaakt is een voorbeeld van de verschrikkingen die onze militairen in krijgsgevangenschap moesten ondergaan.
Naam: Lodewijk Herman Hendrik Brender à Brandis
Geboren: 11 mei 1906, Djember (NI)
Overleden: 25 november 1975, Nijmegen
Functie: Zeemilicien-monteur der 1e klasse
Tijdens de oorlog: geplaatst op mijnenlegger Hr. Ms. Gouden Leeuw
********************************
Naam: Reserve Tweede Luitenant Gerard Gijsbrecht Vodegel
Geboren: 18 mei 1902, Nangkang (NI)
Overleden: 30 oktober 1970, Nijmegen
Functie: Legercodedienst
Tijdens de oorlog: geplaatst bij het Algemeen Hoofdkwartier te Bandoeng
Een stukje KNIL-geschiedenis
Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) werd in 1814 opgericht, om binnen de Indische Archipel het Nederlandse gezag te handhaven en de archipel te verdedigen tegen een vijand van buitenaf. Op 7 december 1941 brak de oorlog met Japan uit. Na drie maanden was het geallieerde leger in Zuid-Oost Azië uitgeput en verslagen. Bondgenoten Engeland, Australië en Amerika konden het tij niet keren en het KNIL moest op 8 maart 1942 capituleren. De militairen werden krijgsgevangen genomen. De Japanners behandelden gevangen genomen militairen, en later ook burgers, op een onmenselijke manier. Hun leven werd een hel.
Het verhaal van Leo Mijling
Al een paar maanden na het begin van de oorlog werd Leo Mijling krijgsgevangen gemaakt. Via omwegen werd hij op 6 oktober 1941 vanuit Tandjong Priok, met 1700 andere Nederlandse krijgsgevangenen met het vrachtschip Tacoma Maru 1 naar Birma gebracht.
De gevangenen zaten in overvolle ruimen en na een dag varen brak dysenterie uit. Isolatie was onmogelijk, waardoor de ziekte zich snel verspreidde. Omdat het schip werd aangevallen door de geallieerden, lag de Tacoma Maru een week stil in de haven van Pinang. De hitte in het ruim was een verschrikking. Er was geen medicijn voor de dysenterie en de ziekte breidde zich verder uit. Een maand na vertrek waren er zeshonderd zieken en twaalf doden. De Tacoma Maru 1 zou later de bijnaam Hell Ship krijgen.
Mijling werd uiteindelijk naar de gevangenis van Moulmein overgebracht. Van hieruit werd gewerkt aan de beruchte Birmaspoorweg. De verschrikkingen van de dwangarbeid waren enorm.
Op 15 augustus 1945 eindigde de oorlog. De krijgsgevangenen werden bevrijd, onder wie de vier opa´s. Door de chaos in Indië en het uitroepen van de Republiek Indonesië konden de Nederlandse troepen niet direct terug. Maanden later werd Mijling, Anthonio en Vodegel groot verlof verleend. Brender à Brandis kwam weer in dienst van de marine en werd bevorderd tot monteur 1e klasse. Op 1 oktober 1947 ging ook hij met groot verlof.
Naam: Reserve Eerste Luitenant Leonardus Hendrikus (Leo) Mijling (foto links)
Geboren: 20 juli 1906, Nijmegen
Overleden: 20 april 1979, Nijmegen
Functie: Verbindingsdienst
Tijdens de oorlog: geplaatst bij het Algemeen Hoofdkwartier te Bandoeng
********************************
Naam: Reserve Soldaat Johannes Gerard (Gerard) Anthonio (foto rechts)
Geboren: 3 september 1908, Ngawi (NI)
Overleden: 25 november 1963, Nijmegen
Functie: Landstorm-soldaat-schrijver
Tijdens de oorlog: gemobiliseerd bij de Landstorm afdeling in Madioen
