07

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 21

Via Eindhoven en Rotterdam naar huis

Tekst Arno Marchand
Foto Korporaal Jasper Verolme

Nederland levert ‘gastlandondersteuning’ aan US Army brigade

60 helikopters die landen in de Rotterdamse haven. Logisch? Is daar een vliegveld dan? Normaliter niet, maar deze en vorige week wel. Nou ja, het is een landing zone op een tijdelijk militair terrein. Tussen de standaard scheepvaart en zware industrie heeft het Amerikaanse leger bij een havenbedrijf in het Botlekgebied een plek waar ze de toestellen en liefst 1.100 voertuigen en containers opslaan. Midden november gaan ze per boot terug naar huis.

"Eindhoven bood de Amerikanen voldoende ruimte voor de helikopters en personeel. En ruime openstellingstijden, ook in het weekend”, vertelt majoor Arjan Abbink, Hoofd Integrale Planning Cel van Eindhoven. "Ook al deden we dit naast ons reguliere werk, alles verliep vlekkeloos.” Foto’s: Herman Zonderland

Na 9 maanden op pad in Europa is de 10th Combat Aviation Brigade weer op weg naar huis. Een deel gaat naar de legerplaats Fort Drum in New York, de rest naar Fort Bliss in Texas. Hoe ze daar komen? Per boot. En dan is de Rotterdamse haven natuurlijk een prima startpunt. Mits daar met hulp van de Nederlandse Defensie een landings- en opslagplek is gecreëerd.
De eenheid komt voor het grootste deel uit Duitsland. Voertuigen en containers gaan over de weg, maar de helikopters vliegen via vliegbasis Eindhoven. Daar is voor bemanningen een tank- en ruststop gecreëerd.

De marine zorgt met een duikgroep en duikvaartuig Zr. Ms. Hydra voor de beveiliging op de kades, op en onder water.

Niet meer gewend

Ongeveer een maand geleden krijgt Defensie een zogenoemd Statement of Requirement: Wat kan Nederland aan zogenoemd Host Nation Support leveren bij de terugkeer van een brigade via ons land?
“Dat is geen standaard vraag meer voor ons”, geeft majoor Michiel Poels, Hoofd Bureau Nationale Operaties van het Operatiecentrum Koninklijke Luchtmacht aan. “20 jaar geleden deden we dit soort verplaatsingen geregeld, bijvoorbeeld met grote internationale oefeningen. Nu is dit voor Defensie een groot verzoek, waaraan we met 3 krijgsmachtdelen in heel korte tijd invulling hebben gegeven.”

Het Mobile Air Operations Team (MAOT) van de luchtmacht verkende van tevoren het havengebied om de te kijken of de landing zone geschikt is voor de helikopters.

De steun bestaat uit 3 delen, legt majoor Ingo Schrans uit, in Rotterdam detachementscommandant Havenoperatie Botlekgebied en normaliter stafofficier 13 Lichte Brigade. “Als eerste verplaatsen de helikopters vanuit Duitsland via Eindhoven naar Rotterdam. Gelijktijdig, maar dat duurt uiteraard langer, is er het verplaatsen van containers en voertuigen over de weg. Dat gaat via en door civiele aannemers. Als laatste ondersteunen we bij het transportgereed krijgen van helikopters en voertuigen.”

Bij het landen van de 60 helikopters ondersteunt het MAOT de Amerikanen met grond-luchtcommunicatie. De luchtmachtbrandweer van Gilze-Rijen, Volkel en Woensdrecht staat standby. Hondengeleiders en explosievenspeurhonden doorzoeken ieder voertuig dat het terrein opkomt.

Op een paar meter

Het haventerrein is nu tijdelijk militair object, dat bewaking de bevoegdheid geeft om dit gebied bewapend te beveiligen. Die Force Protection-taak is in handen van 17 Pantserinfanteriebataljon uit Oirschot. “Je maakt niet iedere dag mee dat helikopters op een paar meter afstand van je landen”, zegt fuselier 1 Aaron Lisapay van de Alpha Compagnie. “Leuk hoor dit en de sfeer is heel gemoedelijk.”

Bewaking aan de ‘poort’ van het haventerrein door militairen van de landmacht.
De Koninklijke Marechaussee brigade Zuid-Holland heeft de politietaak voor de militairen die in het havengebied werkzaam zijn. Zij vormen ook de link naar de civiele politie en hulpdiensten in de regio Rijnmond.

‘Great!’

Aviation Support Battalion Commander, technisch officier major Ashley Christian is zeer tevreden over de samenwerking. “We hebben met Nederland samengewerkt tijdens oefeningen en hier in de haven zijn ze ook een grote steun. Great!”
Zo denkt detachementscommandant op Eindhoven captain Jonathan Lunde er ook over. “Dit is onze intermediate staging base als onderdeel van de redeployment-operatie. De US Army kreeg hier outstanding support. Voor ons is Nederland een geweldig gastland en NAVO-partner.” 

Net aan de grond en de Amerikaanse technici zitten al op de helikopters. Binnen no-time zijn ze bezig rotorbladen op te vouwen of demonteren. Als zo klein mogelijke pakketten gaan ze de opslagruimte in, wachtend op transport terug naar huis.

NAVO-bondgenoten verlenen elkaar standaard steun bij operaties op en verplaatsingen over elkaars grondgebied. "Het is heel bijzonder”, vindt Poels. “Hier worden in een zeer korte tijd net zoveel toestellen verscheept als de complete Nederlandse militaire helikoptervloot, en daarbij nog eens ruim 1.000 voertuigen. Dat is niet zomaar iets.”