Meester in militaire zaken

Bij tandartsen, dominees, muzikanten en bedrijfsmaatschappelijk werkers denk je misschien niet direct aan Defensie. Toch werken hier vele honderden ‘specialisten’. Zij hebben hun opleiding en werkervaring opgedaan in de burgermaatschappij en zetten hun kennis nu in voor de krijgsmacht. 10 van hen vertellen trots over hun passie. Deze week is dat kapitein-jurist Lotte Kerkkamp-de Rijcke (31).

Met uiterste precisie zet ze haar toetsenbord recht. Een pen gaat in het daarvoor bestemde bakje, dossiers worden teruggezet in de kast en boeken horen op de boekenplank. Kapitein Lotte Kerkkamp is secuur. Niet alleen wat haar kantoor betreft, maar vooral met haar werk als militair jurist bij Defensie.

“Dit document moet ik ieder jaar opnieuw opstellen voor dezelfde oefening. Kan ik niet gewoon de versie van vorig jaar gebruiken en die aanpassen?” Een man staart Kerkkamp met gefronste wenkbrauwen aan. “Ze lopen hier in en uit. Ik ben een soort vraagbaak over alles wat met het recht en regelgeving te maken heeft”, reageert ze opgewekt. Nadat ze haar collega een bevredigend antwoord heeft gegeven, wandelt hij tevreden haar kantoor weer uit. 

De 31-jarige Kerkkamp werd begin dit jaar bij het Korps Commandotroepen geplaatst, op de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal. “Maar ik ben zelf geen commando hoor”, benadrukt ze. “Die opleiding is fysiek en mentaal heel zwaar; dat doe je er niet even bij. Mensen om me heen herinneren me er nog wel eens aan dat ik een van de weinige vrouwen hier ben, maar zelf ben ik daar echt niet mee bezig. Ik vind het leuk werk en het is een leuke eenheid om te werken.”

Als kind droomde ze al van een baan bij Defensie en dan vooral bij de landmacht. “Je bent fysiek bezig in een stoere organisatie en tegelijkertijd maak je je nuttig voor een ander. Mensen hebben zich decennialang voor ons ingezet. Dat moeten wij ook weer doen voor een volgende generatie.”

Kerkkamp zag zich als tiener het liefst bij de cavalerie als tankcommandant. “Maar ja, toen werden de tanks verkocht”, verzucht ze. “Dat is nog steeds pijnlijk.” Via een universitaire rechtenstudie kwam ze uiteindelijk toch weer bij de krijgsmacht terecht. “Tijdens m´n studie was er een voorlichting over het werk van militair juristen. Dat was wat ik wilde! Alleen na m´n afstuderen waren er geen vacatures.”
 

Twee jaar moest ze wachten, tot er weer mensen gezocht werden voor haar langverwachte droombaan. “En dan moet je het opnemen tegen zo’n 80 anderen. Gelukkig had ik een minor militair recht gevolgd en stage gelopen bij de marechaussee. Na verschillende gesprekken en een keuring werd ik in 2012 aangenomen.”

Direct aan de slag als jurist zat er alleen niet in. Een 2-jarige militaire opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda is verplicht. “De meeste specialisten, zoals artsen, volgen een verkorte officiersopleiding van 10 weken. Omdat juristen veel meer meedraaien met operationele eenheden, moeten zij daarom meer weten over bijvoorbeeld militaire systemen en operaties.”

Haar werkzaamheden zijn zo uiteenlopend, dat je het onmogelijk in en paar woorden kunt vatten. Het ene moment houdt ze zich bijvoorbeeld bezig met een militair die uit de klimtoren is gevallen of een ongeluk heeft gehad met een militair voertuig. Het andere moment adviseert ze een commandant over allerhande personeelskwesties, of levert ze juridische ondersteuning bij missies en oefeningen in binnen- en buitenland.

“Je bent wel met militairen en wapentuig op andermans grondgebied. Daarom bereid ik militairen ook voor op de wet- en regelgeving in missiegebieden, voordat ze zelf gaan. Het is handig als je op de hoogte bent van bijvoorbeeld het mandaat van de missie, de rechtspositie van de militair of in welke gevallen geweld gebruikt mag worden.”

Ze heeft veel geleerd van haar eerste functie; de afhandeling van bezwaarschriften bij geschillen met Defensie. “Dat zijn vaak emotioneel beladen zaken over bijvoorbeeld functieafwijzingen of het niet mogen volgen van een opleiding.” Het meest interessant vindt ze oorlogsrecht. “Tijdens een gewapend conflict worden mens en recht het hardst op de proef gesteld.”

Kerkkamp geeft geïnteresseerde juristen mee dat je veel affiniteit met Defensie moet hebben. “Je moet niet alleen vakinhoudelijk op de hoogte zijn, maar ook algemene kennis hebben over wapensystemen en kunnen meedenken over operaties en vredesbedrijfsvoering. Het kan ook gebeuren dat je 4 maanden op uitzending moet of 3 weken op oefening. Maar ik zou niet anders willen.”