Tekst kapitein Wouter Helders
Foto Archief MCD & collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
NAVO hoofdkwartier 50 jaar oud
Het moet bizar geweest zijn voor de honderden NAVO-militairen die in 1967 in Limburg neerstreken. Nadat Frankrijk zich op aangeven van President Charles de Gaulle besloot terug te trekken uit de geïntegreerde militaire structuur van de NAVO, waren zij gedwongen hun belangrijke hoofdkwartier te verplaatsen. Ze verlieten hun historische kasteel in Fontainebleau en streken neer in een kleine gemeente in Limburg, op het terrein van een net gesloten kolenmijn.
Van kasteel naar kolenmijn
Sinds de NAVO 50 jaar geleden haar intrek nam in de voormalige steenkoolmijn ‘Hendrik’ is er veel veranderd. Toen de verhuiswagens voorreden was geen enkel gebouw op het terrein helemaal geschikt voor het nieuwe doel, al waren provisorische maatregelen genomen. Officieren namen hun intrek in een gebouw waar twee maanden eerder mijnwerkers hun kleren nog te drogen hingen en een grote doucheruimte werd snel omgetoverd tot conferentiekamer. Inmiddels zitten de mannen en vrouwen, 900 mensen uit meerder NAVO-lidstaten, er een stuk beter bij.
Van kolenmijn naar kazerne
De 62 meter hoge mijntoren is verdwenen. Net als de meeste oude barakken en hallen. Slechts een enkele oude gevel, en een eenzaam gebouw dat ironisch genoeg vlak naast de net geopende nieuwe vleugel van het hoofdkwartier ligt, herinneren nog aan de hier vroeger gelegen mijn.
Van Koude Oorlog naar Kabul
Naast de verschillende locaties, heeft het NAVO-commando in Brunssum in de loop der jaren een aantal naamwisselingen gehad: HQ AFCENT, RHQ AFNORTH en JFC Brunssum. Bovendien verschoven, door de decennia heen, de taken van het hoofdkwartier. Waar in 1967, tijdens de Koude Oorlog, het hoofdkwartier diende als een van de 3 operationele hoofdkwartieren voor de NAVO-strijdkrachten in Europa, wordt tegenwoordig vanuit Brunssum de NAVO-missie in Afghanistan aangestuurd. Net als de flitsmacht van de NAVO die ingezet kan worden in crisissituaties.
NAVO onveranderd belangrijk
Wat Brunssum in het algemeen, en NAVO specifiek betreft, is een ding is in ieder geval niet veranderd: de relevantie van het bondgenootschap. Een halve eeuw later zijn de woorden die de commandant van de Geallieerde Troepen in Centraal Europa, generaal Johan Graf von Kielmansegg tijdens de opening van het complex in 1967 sprak nog steeds actueel: “Zolang de NAVO strijdmacht geloofwaardig blijft, zolang zal de vrede gegarandeerd zijn.”
