‘Elkaar inspireren in plaats van afbreken’

Jeanet Pijpker - Bestuursvoorzitter DVN, burgeradviseur staf KMar

“De defensievrouw kan iedereen zijn, maar de meesten lopen nog buiten rond. Misschien zijn ze niet zichtbaar, misschien wurmen ze zich moeilijk tussen het old boys network dat Defensie heeft. Feit is dat nog te weinig vrouwen een plek aan de onderhandelingstafel hebben. Het strategisch belang van vrouwen wordt nog steeds niet onderkend. Dat vergt een cultuuromslag waar DVN een steentje aan bijdraagt.

Ik heb inmiddels geleerd rekening te houden met het werken in een mannenwereld. Ik kijk goed naar wie ik voor me heb en pas mijn communicatie daarop aan. Een professionele houding zonder mezelf daarbij te verliezen. Als vrouw bij Defensie is het belangrijk om dichtbij jezelf te blijven. Ik zie dames soms de mannen kopiëren, zij poetsen hun femininiteit weg om zich aan te passen aan de mannencultuur. Maar onze vrouwelijke waarden zijn essentieel binnen de defensiecultuur. Door je bijvoorbeeld kwetsbaar op te stellen, toon je kracht.

Overigens vind ik het zelf prettig om met mannen samen te werken. Vrouwen houden er een andere werkwijze op na, wat soms leidt tot het 'krabbenmand-effect'. Vrouwen moet je niet onderschatten; die breken elkaar af in plaats van elkaar te steunen. Elkaars zwakke kanten belichten en niet stimuleren om op een bepaalde positie te komen. Met de lezingen en workshops van deze Vrouwendag willen we vrouwen een andere kijk op zaken geven. De bedoeling is dat vrouwen elkaar inspireren en versterken, ons motto is dan ook: verbinden, versterken en inspireren.”

‘Vrouwen treden strenger op’ Soldaat-1 Nathasja Hesselink, 230 Cluster Compagnie, regiment Bevoorradings- & Transporttroepen

“De defensievrouw? Die bestaat niet. Als ik naar vrouwelijke collega’s kijk, zie ik mannelijke types maar ook dames met vrolijk gelakte nagels. Ik hang er nogal tussenin. Met vriendjes bouwde ik vroeger hutten, maar ik kan ook prima tutten voor de spiegel. Ik vind het prettig om tussen de mannen te werken. Lekker recht door zee, dan weet je gelijk wat je aan iemand hebt. Maar natuurlijk zouden hier meer vrouwen moeten werken. Er zijn eenheden waar het lijkt alsof ze nooit een vrouw zien, daar kunnen ze wel een betere balans gebruiken.
Ik merk dat vrouwen in leidinggevende functies vaak strenger optreden dan mannen. Dat begrijp ik wel. In zo’n functie mag je niet zwak overkomen, dan walsen ze over je heen. Toch moeten ze er niet in doordraven, met streng zijn bereik je niet altijd het doel. Een ander verschil ten opzichte van onze mannelijke collega’s, is onze neiging om te verzorgen. Dat zit in onze aard, we zijn verzorgers. Ik zie het bijvoorbeeld aan het aantal vrouwen dat werkt bij de Geneeskundige Dienst. Als vrouw kun je goed bij de infanterie terecht, als je maar goed stilstaat bij waar je aan begint. We worden erop uitgestuurd en dan kunnen heftige dingen voorvallen die psychisch iets met je doen. Je moet iemand opzoeken om daarover te praten, er niet mee rond blijven lopen. Maar dat geldt voor mannen evengoed.”

‘We zijn niet met de tijd meegegaan’ Sergeant-Majoor Mees Soffers, stafofficier steunverlening bij Opleidings- en Trainingscentrum Rijden

De defensievrouw is sportief en niet bang om vuile handen te krijgen, net als de defensieman. Zoveel verschil is er niet. Ik werk hier 26 jaar, waarvan de laatste 4 jaar als vrouw. Ik kan vertellen hoe het is om als man én als vrouw bij Defensie te werken. Als vrouw ben je in de minderheid. De organisatie is geënt op mannen. Dat zie je bijvoorbeeld aan hoe gebouwen zijn ingedeeld. Het damestoilet is lastig te vinden, weggestopt, alsof ze op het laatste moment dachten ‘laten we hier dan maar het damestoilet bouwen’. In onze musculaire organisatie hoor je: ‘kom op jongens’, en lees ik ‘heren, houdt u het koffiezetapparaat schoon?’ We zijn niet helemaal met de tijd meegegaan.

Roddel en achterklap zullen er altijd zijn, dat hoort erbij. Soms gaat het er niet even vriendelijk aan toe. Als het buiten de fatsoensnormen gaat, zeg ik er wat van. ‘Zo praten wij hier al 1000 jaar’, krijg ik dan terug. Maar vandaag niet meer, welkom in de nieuwe wereld. Pas sinds de jaren ’80 mogen vrouwen officiersfuncties bekleden. Ook werden vrouwen zelden naar het gevechtsveld gestuurd, dat is iets van de laatste jaren. Dat zie je aan dat we pas 1 vrouwelijke gesneuvelde tellen. Ooit is er de eerste dame bij de mariniers of met een groene baret. Daar is veel discussie over gevoerd. Het gaat er niet om dat we die vrouw per se willen hebben, maar dat het mogelijk is. Of ze de eisen halen is een ander verhaal, maar ze mogen niet bij voorbaat worden uitgesloten. Hetzelfde geldt in mijn optiek voor onderzeeërs. De nieuwe zijn uitgerust met het oog op vrouwen. Daar zit het met een toiletje alvast goed.” 

‘Vrouwen moeten hun stem laten gelden’ LTZ2 Ingeborg van den Broek, onderwijsdeskundige bij Opleidingen Koninklijke Marine

De defensievrouw is zelfverzekerd en staat sterk in haar schoenen. Ik werk net een jaar bij de Koninklijke Marine en had mij voorgenomen om in deze mannenwereld mijn vrouwelijkheid te bewaren. Hiervoor had ik een burgerbaan in het onderwijs en werkte ik voornamelijk met vrouwen. Nu is het precies andersom. Het verschil? Gekscherend gezegd: Bij de koffieautomaat gaat het over vissen en voetbal, in plaats van over de kinderen. Dat het anders zou zijn, was te verwachten. Maar ik vind het zeker niet erg. Ik kan alleen maar mezelf zijn. Door interesse in de ander te tonen en een gemeenschappelijke factor te zoeken, bouw je een band op. Dat is bij mannen niet anders dan bij vrouwen.

Zoveel vrouwelijke defensiecollega’s als vandaag heb ik nog nooit bij elkaar gezien. Onze gemeenschappelijke factor is dat we allemaal tot de minderheid van vrouwen horen. Zo zijn we met elkaar verbonden. Ik ben gekomen omdat ik wel eens wilde zien wat het mij kon brengen. Ik ben al naar 4 lezingen en workshops geweest. Wat ik meeneem van deze dag is dat je er als vrouw toe doet, je er mag zijn en jezelf vooral moet laten zien. Cijfer jezelf niet weg, maar geloof in jezelf en wees zelfverzekerd over je kennis en kunde. Ik ben, zoals sommige sprekers, niet per se voor een quotum, maar de diversiteit mag wel groter. Ook vrouwen moeten de mogelijkheid krijgen om hun stem te laten gelden.”