08

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 11

Uit de oude doos

Terug in de tijd

Van het einde van de Tweede Wereldoorlog tot de missie in de Afghaanse provincie Uruzgan. Van de politionele acties in het toenmalige Nederlands-Indië tot de huidige VN-missie in Mali. Defensie duikt keer op keer, direct en indirect, op in de geschiedenisboeken.

In deze rubriek blikt de Defensiekrant kort terug op gebeurtenissen uit het verleden die een sterke link hebben met de Nederlandse krijgsmacht. Het zijn telkens historische feiten die de afgelopen 2 weken op dezelfde data zijn gebeurd.

1 juni 1989 - Rust in Cyprus

2 Luchtmobiele militairen patrouilleren Cyprus op de fiets. Bron: Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Een dreigende Grieks-Turkse oorlog zorgt er in maart 1964 voor dat de VN een vredesmacht op Cyprus stationeert; ongeveer 6.500 militairen groot. Nederland biedt in 1998 aan 3 luchtmobiele pelotons te leveren. Hun taken? Patrouilleren; te voet, op de fiets of met de Landrovers. Het derde peloton krijgt daarnaast opdracht samen met Argentijnse, Britse, Hongaarse, Oostenrijkse en Sloveense troepen de United Nations Protected Area te beschermen. In de 3 hierop volgende jaren wisselen verschillende onderdelen, waaronder 13 Pantserluchtdoelartilleriebatterij en 103 verkenningsbataljon, elkaar af. Op 6 juni 2001 komt een einde aan de missie.

28 mei 1948 - Karel Doorman in de vaart

Hr. Ms. Karel Doorman stond onder marinepersoneel bekend als Hr. Ms. Rookverbod. Dit vanwege het rookverbod dat bij vrijwel alle handelingen van kracht was. Bron: Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Het tweede en laatste Nederlandse vliegdekschip, Hr. Ms. Karel Doorman, wordt op 28 mei 1946 in dienst gesteld. De Koninklijke Marine neemt het schip over van het Verenigd Koninkrijk, dat het in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog als HMS Venerable op de Grote Oceaan inzette. Tot 1955 biedt de Karel Doorman ruimte aan 30 Fairey Firefly patrouillevliegtuigen of Hawker Sea Fury jachtvliegtuigen. Een verbouwing tussen ’55 en ’58, maakt het echter mogelijk om vliegtuigen met straalmotoren aan boord te doen landen. 20 Grumman Avengers of Hawker Sea Hawks, doen vanaf dat moment dienst. Na een flinke brand in april 1968 is reparatie zinloos en verkoopt de marine het schip aan Argentinië.

23 mei 1977 - De Punt

De met kogels doorzeefde trein na de overmeestering van de kapers. Bron: Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Om 09:00 uur komt de intercity Assen-Groningen bij het dorpje De Punt in de provincie Drente abrupt tot stilstand. 9 gewapende Molukkers kapen de trein met als doel aandacht te krijgen voor de Republik Maluku Selatan, een eigen Zuid-Molukse staat in Indonesië. Tegelijkertijd gijzelen 4 Molukkers op een basisschool in Bovensmilde 105 kinderen en 5 leerkrachten. Verschillende onderhandelingen in de 3 hiernavolgende weken lopen op niets uit. Op 11 juni om 05:00 uur ’s ochtends maakt de Bijzondere Bijstands Eenheid (BBE) van het Korps Mariniers met veel geweld een einde aan de treinkaping. Mitrailleurs en scherpschutters nemen de trein onder vuur, Starfighter gevechtsvliegtuigen razen met oorverdovend lawaai laag over en kikvorsmannen simuleren met explosieven een bombardement naast de trein. De BBE bestormt de trein en overmeestert de kapers. Bij de actie komen 2 gegijzelden en 6 kapers om het leven. De basisschool wordt op hetzelfde moment aangevallen met pantservoertuigen. De kinderen zijn dan al vrijgelaten en de gijzelnemers geven zich over.

23 mei 1968 - Eerste ondersteuning

Nederlandse genisten adviseren de lokale bevolking van Bihar (India) in de zoektocht naar water. Het is de eerste keer dat de krijgsmacht haar militairen inzet voor dergelijke structurele steun. Bron: Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Twee opeenvolgende jaren van mislukte oogst brengen India in 1967 op de rand van een hongersnood. Internationale voedselhulp weet dit echter af te wenden. Om toekomstige rampen te voorkomen, besluit de Nederlandse regering een detachement militairen naar India te sturen. In eerste instantie om een waterwinningsproject op te zetten, maar advies bij de landbouw blijkt veel nuttiger. Op 23 mei 1968 vertrekken daarom 21 militairen en een aantal burgeradviseurs naar Bihar om lokale boeren te helpen met goede irrigatie hun oogsten van 1 naar 2 per jaar op te krikken. De missie is matig succesvol. De irrigatiesystemen die de Nederlanders helpen opzetten, voorzien de bevolking ook vandaag nog van schoon drinkwater. Maar de verdubbeling van de verbouwde rijst is er nooit van gekomen.