Maarten

'Cirkelen boven het zeeoppervlak'

Dagelijks ‘hangen’ ze boven de Noordzee: de vliegtuigen van de Kustwacht. Een routinematig klusje voor de bemanning? Allerminst, volgens vlieger luitenant-ter-zee 2OC vlieger Maarten Camfferman (50). “We vliegen meestal handmatig, in plaats van op de autopilot. En net als de weersomstandigheden, is geen incident hetzelfde.” Vandaag duikt hij vroeg zijn bed in, want om 03.00 uur vannacht mag hij weer.

“Als kleine jongen vloog ik al regelmatig. Mijn vader was expat en mijn moeder één van de eerste stewardessen bij de KLM. Het vliegvirus had me dus al snel te pakken. Na de middelbare school voltooide ik de vliegopleiding en begon mijn vliegcarrière. Commercieel vloog ik op de Dash 8 en de Airbus A300. Later maakte ik de overstap naar de P-3C Orion bij de Marine Luchtvaartdienst. Toen Vliegkamp Valkenburg sloot, vervolgde ik mijn loopbaan bij de Kustwacht, op de Dornier 228. Daarin vlieg ik nog steeds met veel plezier.”

Coördinerende rol

“Soms cirkelen we in scherpe bochten op een kleine 50 meter boven het zeeoppervlak. Bijvoorbeeld tijdens een reddingsoperatie of om een schip beter te kunnen waarnemen. Bij calamiteiten op zee spelen wij vaak een coördinerende rol. Het vliegtuig is namelijk voorzien van geavanceerde apparatuur, waarmee we met meerdere partijen tegelijk kunnen communiceren. Zo dreigde laatst een kotter met motorstoring tegen een olieplatform aan te varen. Het Kustwachtcentrum zette daarop meerdere reddingsboten, een sleepboot en diverse evacuatiehelikopters in. Wij maakten filmopnames van de situatie en deelden die live met het Kustwachtcentrum. Tegelijkertijd onderhielden we contact met de kotter, de KNRM (Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij, red.), de helivliegers, de luchtverkeersleiding en het Kustwachtcentrum. Om een milieuramp te voorkomen, werd het platform uit voorzorg stilgelegd en coördineerden we de evacuatie van de werknemers.” 

In overtreding

“Tijdens een missie zijn de taken duidelijk verdeeld: de vliegers zijn verantwoordelijk voor de vliegveiligheid en navigatie, de waarnemers voor de operationele uitvoering van de vlucht. Die laatsten zijn milieuspecialisten van Rijkswaterstaat of wetshandhavers van de Koninklijke Marechaussee of Douane. Zij bewaken de zee vanuit de lucht, maar uiteraard kijken wij vliegers altijd mee. Is er iemand in nood? Worden er milieudelicten gepleegd, zoals afval- of olielozing? Vissen de vissers in de daarvoor aangewezen gebieden en gebruiken alle schepen het verkeersscheidingsstelsel op de juiste manier? Is er iets niet in de haak, dan gaan we erop af, maken foto’s en filmbeelden - als bewijslast voor het Openbaar Ministerie - en proberen contact te leggen met de schipper. Als er sprake is van een overtreding, dan maken de waarnemers proces-verbaal op."

"De Noordzee bewaken we samen met kustwachtcentra van diverse landen, die aan de Noordzee en Baltische zee grenzen. We stemmen de routes op elkaar af, vullen incidenteel elkaars capaciteit aan en oefenen samen. Ook beschermen we met andere Europese landen de buitengrenzen van het Schengengebied. Dat doen we onder andere voor de zuidkust van Italië voor het Europese Agentschap Frontex. Op vrijwillige basis heb ik reeds 3 keer aan deze missie mogen deelnemen. We brengen de migratiestromen in kaart, om illegale immigratie en drugs- en wapensmokkel tegen te gaan. En natuurlijk zijn we er als redder in nood voor mensen die de oversteek wagen. Wat dat betreft is het ook een humanitaire missie. Want mensen laten verdrinken, dat wil je niet.”