06

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 24

De wet van de jungle

Juristen geven les in Oeganda

Het Oegandese Jinja heeft, naast een claim aan de oorspong van de Nijl te liggen, sindskort nog meer bestaansrecht; het is de thuisbasis van het Legal Training Centre (LTC). Hier verzorgen Nederlandse en Britse militair juristen (legads) sinds een jaar gezamenlijk een juridische opleidingen voor Oegandese officieren.

 “Drie jaar geleden bleek uit onderzoek dat de militair juristen hier een uitstekende kennis hebben van strafrecht en het nationale rechtssysteem. Zij hebben echter vrijwel geen kennis over internationaal recht, operationeel recht en alle daaraan gerelateerde onderwerpen,” legt KLTZ Hildegard Hof uit. Hof, werkend als defensie-attaché in Uganda, Burundi en Rwanda, vond dat bijzonder omdat dat deze landen ongeveer 26.000 militairen en politieofficieren in vredesoperaties onder andere in Somalië, Zuid Sudan, CAR en Mali hebben.

De officieren van de UPDF zijn commandanten variërend van Bataljonscommandant tot Brigadecommandant, en een commandant van het Peace Support Training Centre.

Geen Afrikaanse kennisbank

Het was tijd voor actie dus. Zeker omdat het in alle landen ontbreekt aan een loopbaan (opleiding) traject specifiek voor legads en er binnen Afrika geen kennisbank op het gebied van (militair operationeel) internationaal recht is. Om dit gat te overbruggen werd het ‘Legad project Grote Meren’ opgezet. Hieruit werd het LTC geboren. De Uganda People’s Defence Force, diverse Nederlandse partijen, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Nederlandse ambassade in Kampala, de ressort Internationale Militaire Samenwerking en de Militair Juridische Dienst Krijgsmacht stampten een lesgebouw, IT-ondersteuning, slaapfaciliteiten en een curriculum uit de grond. 

Dit is de eerste Commanders Course die gegeven wordt op het eerder dit jaar geopende LTC. In de klas zitten ook legads die allemaal de Brigade Legal Officers Course (BLOC) cursus hebben gevolgd.

100 afgestudeerde cursisten

"Het niveau van de juristen is op strafrechtniveau hoog te noemen. Op operationeel recht en internationaal humanitair oorlogsrecht valt nog veel te leren," vult luitenant-kolonel Arthur te Lintelo aan. Doel van de Commanders Course is dan ook om commandanten en legal advisors (legads) te trainen in de juridische aspecten van het plannen en uitvoeren van operaties. Er is veel aandacht voor operationeel recht en Internationaal Humanitair Oorlogsrecht. Te Lintelo is erg te spreken over het project dat binnen een jaar 100 afgestudeerde Oegandese cursisten opleverde: "Volgend jaar gaan we een advanced cursus ontwikkelen en een speciale opleiding voor de air force ontwikkelen. Ook de bestaande opleidingen worden voortgezet."

De Britse juristen komen van the Army Legal Services en hebben samen met juristen van de Militair Juridische Dienst eerder dit jaar programma's voor cursussen ontwikkeld en gegeven op het LTC. Momenteel zitten er twee Nederlandse militair juristen en een para-legal (adjudant) in Oeganda.

Eind 2017

Het project, gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken en uitgevoerd door Defensie, loopt tot eind 2017. Daarna moet het LTC als opleiding- en kenniscentrum op eigen benen staan. Tot die tijd zullen Nederlandse en Britse juristen cursussen verzorgen en Oegandese instructeurs coachen.  

Aandacht voor professionalisering van de legads heeft de volle steun van het ministerie van buitenlandse zaken. Het past bij het gegeven dat Den Haag een belangrijke rol speelt als huisvader van diverse internationale gerechtshoven.

Uitgelezen kans

Nederlanders zitten in Oeganda omdat dit een van 15 partnerlanden is van Nederland. Het plan was het project ook in Rwanda en Burundi uit te rollen. In het laatste land moest het door de politieke situatie in de ijskast gezet worden. In Rwanda moet het project nog van de grond komen. Te Lintelo: "Buitenlandse zaken is een groot voorstander van het stimuleren van de internationale rechtsorde. Aangezien Oeganda veel doet aan peace support operaties in haar buurlanden is dit project een uitgelezen kans om Afrikaanse landen te ondersteunen."  

Afrika hoofdmoot VN

“In Afrika worden 70% van alle UN militairen ingezet. Meer dan de helft van alle VN- missies zijn in Afrika, naast missies die de Afrikaanse Unie uitvoerd zoals in Somalie”, legt Hof uit. Zij pleit dan ook voor het belang van inbedding van goed opgeleide legads. “Vredesoperaties zijn per definitie complex. Een professionele krijgsmacht heeft ook professionele legads nodig voor een succesvolle uitvoering van een operatie, ook binnen de lijnen van het internationaal recht. Bovendien biedt het project een uitstekende mogelijkheid voor Nederlandse legads om zich te verdiepen in de Afrikaanse context en interpretatie van Internationaal recht. Het mes snijdt dus aan twee kanten.”