07

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 24

uit de oude doos

Terug in de tijd

Van het einde van de Tweede Wereldoorlog tot de missie in de Afghaanse provincie Uruzgan. Van de politionele acties in het toenmalige Nederlands-Indië tot de huidige VN-missie in Mali. Het werk van Defensie heeft vaak, direct en indirect, een link met historische gebeurtenissen. In deze rubriek blikt de Defensiekrant terug op zulke feiten. Het zijn telkens historische gebeurtenissen die plaatsvonden op data vallend in de 2 weken voorafgaand aan de nieuwe editie.

21 november 1963 – Nederland laat de VN weten dat het meedoet aan een missie in Jemen.

In 1962 begint in het Arabische Jemen een burgeroorlog. Eén zijde krijgt steun van de Verenigde Arabische Republiek (een kort verbond tussen Egypte en Syrië), de andere van Saudi-Arabië. De VN weet een vredesbestand te regelen en stuurt een troepenmacht om toe te zien op het akkoord. Nederland stuurt 27 november 1963 2 officieren van het Korps Mariniers naar UNYOM, de United Nations Yemen Observation Mission. Op de foto is kapitein der mariniers D. Groot te zien (rechtsonder) tijdens een bezoek aan het hoofdkwartier van de verdreven prins Al-Badr.

Foto: D. Groot. Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH).

22 november 1991 – Begin van operatie Maritime Guard in de Adriatische Zee.

Een embargo moet er in de jaren 90 van de vorige eeuw voor zorgen dat de oorlogvoerende partijen in het voormalige Joegoslavië geen wapens krijgen. De NAVO stelt een vlootververband samen om het embargo op zee te handhaven. Nederland levert één fregat voor de operatie Maritime Guard die 22 november 1991 begint. De schepen opereren voor periodes van 2 tot 6 maanden. Zij inspecteren schepen op verboden goederen. De Koninklijke Marine stelt ook tweemaal een onderzeeboot ter beschikking om het embargo te handhaven. 

Foto: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH).

24 november 1813 – Terugtrekkende Franse troepen terroriseren Woerden.

Na de verloren slag bij Leipzig trekt Napoleon zijn troepen terug richting het Franse thuisland. De Nederlanders voorzien een machtsvacuüm en nemen stappen om dat te voorkomen en hun toekomst veilig te stellen. Maar dat liep bij het strategisch gelegen Woerden verkeerd. Een grote Franse troepenmacht sloeg 24 november 1813 terug en trok plunderend en moordend door de stad. Eindstand na 4 dagen terreur: 26 doden en 45 gewonde inwoners. De slachting gaat de geschiedenisboeken in als de Ramp van Woerden.

Illustratie: Plundering van Woerden, 1813, Dirk Sluyter, 1813. Collectie Rijksmuseum.

2 december 1975 – Treinkaping bij Drentse dorpje Wijster.

Een drama tussen station Hoogeveen en station Beilen. In een weiland bij Wijster moet een NS-trein vol reizigers stoppen, omdat kapers hun wapens hebben getrokken. Het gaat om Molukse activisten die zo hun strijd voor een Molukse staat kracht willen bijzetten. Dat gaat in december 1975 gepaard met het nodige bloedvergieten. De kapers doden 3 mensen, onder wie een dienstplichtige soldaat. Het leger staat klaar om eventueel in te grijpen. Maar onderhandelingen blijken de oplossing, de kapers verdwijnen achter de tralies. 

Foto: Hans Kragt, collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH).

3 december 1989 – Officieel einde van de Koude Oorlog.

Enkele dagen na de val van de Berlijnse Muur in 1989 zitten de voormalige aartsrivalen tegenover elkaar. Niet in onmin, maar om in goed overleg grote veranderingen te bespreken. De val van het IJzeren Gordijn betekent immers een einde aan 4 decennia spanningen tussen Oost en West. De Amerikaanse president George W. Bush en de Sovjetpresident Michail Gorbatsjov ontmoeten elkaar aan boord van het Russisch cruiseschip Maxim Gorky bij het eiland Malta. Daar verklaren ze op 3 december officieel dat de Koude Oorlog voorbij is. 

Foto: David Valdez (via Wikimedia Commons).